ಪುಟ:ಕರ್ನಾಟಕ ನಂದಿನಿ ಸಂಪುಟ ೩.djvu/೨೫

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ದಿಂದ
ಈ ಪುಟವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.

ನಿತ್ಯರ್ಯ M ನೆನೆದು ಅವರಲ್ಲಿ ಅನಾದಿಕಾಲದಿಂದಲೂ ವಂಶಪರಂಪರೆ ನಾದರೂ ಹಿಂದ್ರಾಗಳಿರುವುವೇ~ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಂಡ ಯಿಂದ ಬಂದಿರುವ ಬುದ್ಧಿ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನಾದರೂ ಸುಜ್ಯ ಹೊರಳು ನೀರಿಗೆ ಇಳಿಯಬಾರದು, ಕಚಿದ ಭಾವದಿಂದ ಗೌರವಿಸಿರಿ." ಮನುಷ್ಯನ ಸ್ವಭಾವವ ಯಾವ ಮಾತನಾಡಬೇಕು; ಆಡುವ ಮಾತು ಹಿತವಾಗಿರಬೇಕು; ದೋ ಕಾರಣದಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ಬೇರೆಯಾಗಬಹುದು, ಆ ಹೆಚ್ಚು ಮಾತಿಗೆ ಹೋಗಬಾರದು; ಸುಳ್ಳಾಡಬಾರದು; ನನಗೆ ಕಾರಣವು ಅತೀತವಾದ ಕೂಡಲೆ ಬೇರೆಯಾದ ಸ್ವಭಾವವು ಮಾತು ಬರುವುದೆಂದು ಆಗ್ರಕೃತವಾದ ಮಾತನಾಡಬಾರದು; ಹೋಗಿ ಸರ್ವಸ್ವಭಾವವೇ ಬರುವುದು ಪ್ರಜಾಸ್ವಭಾವ ಕಟೂಕ್ತಿಯನ್ನು ತರಲೇಬಾರದು, ಜನರ ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿಯನ್ನು ದಲ್ಲಿಯೂ ಈ ಸ್ಥಿತಿ ತುಲ್ಲವಾಗಿರುವುದು; ಭೇದವೆಲ್ಲವೂ ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಂಡಲ್ಲದೆ ಅವರೊಡನೆ ಯಾವ ಸಂಬಂಧ ಮನುಷ್ಯನ ಸ್ವಭಾವವು ಬೇರೆಯಾಗಿದ್ದರೆ ಅದು ಕೇವಲ ಸ್ವಲ್ಪ ವನ್ನೂ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಾರದು; ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಇಟ್ಟು ಕಾಲವೇ ನಿಲ್ಲುವುದು; ಪ್ರಜಾಸ್ವಭಾವವು ಬೇರೆಯಾಗಿದ್ದರೆ ಕೊಂಡ ಮೇಲೆಯೂ ನಾವು ಹೇಗೆ ವರ್ತಿಸಿದರೆ ಅವರು ಪ್ರಸ ಅದು ಇನ್ನೂ ಸ್ವಲ್ಪ ದೀರ್ಘಕಾಲ ನಿಲ್ಲಬಹುದು, ಒಳಗೂ ನ ರಾಗಿರುವರೋ ಹಾಗೆ ಎಚ್ಚರದಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿರಬೇಕು, ಳಗೇ ನಿರ್ನಿಮಿತ್ತವಾದ ವೈಮನಸ್ಯಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸಿಕೊಳ್ಳು ಏಕಾಕಿಯಾದವನು ಸುಖವಾಗಿರಲಾರನು; ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ವುದು ಸರ್ವ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ ಯ ಯುಕ್ತವಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ | ನಾಲ್ಕು ಜನರು ಬೇಕೇಬೇಕು, ಹಾಗಂದು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ವಿಚಾ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಸಾಕಿ ಸಲಹಿ ದೊಡ್ಡವರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ ವೃದ್ದ ರವಿಲ್ಲದೆ ನಂಬಿ ವರ್ತಿಸಬಾರದು; ಯಾರಲ್ಲಿ ವರ್ತಿಸುವನೆ ರನ್ನೂ ಪೂಜ್ಯಭಾವದಿಂದ ಕಾಣಬೇಕು, ವೈದ್ಯರನ್ನೂ. ಅವರಲ್ಲಿ ಶಂಕಿತನೂ ಆಗಬಾರದು, ಕೆಲಸವಿಲ್ಲದೆ ಇರಬಾ ಪೂಜ್ಯಭಾವದಿಂದ ಕಾಣಬೇಕು; ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅವರ ಔಷ ರದು; ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಕೈಹಾಕಿದಮೇಲೆ ಹೋದರಹೋಗಲೆಂದು ಧವು ಕೆ೦ದುವುದಿಲ್ಲ, ರಾಜರನ್ನು ಪೂಜ್ಯಬುದ್ಧಿಯಿಂದ ಕಾಣ ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡಬಾರದು, ಯುಳ್ಳವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೂ ಹೂ ಬೇಕಂಬ ವಿಷಯವನ್ನು ನಾವು ಹೊಸದಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕಾದು ಗಬೇಕು; ಇನ್ನೊಬ್ಬನಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನವಾದರೆ ಹೊಟ್ಟಕಿಚ್ಚು ದಿಲ್ಲ, ಯಾರಾದರೂ ಅತಿಥಿಗಳಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬಂದರೆ ಪಡಬಾರದು, ಇವೆಲ್ಲವೂ ನಾವು ನಿತ್ಯವೂ ಅನುಸರಿಸಬೇಕಾದ ಅವರನ್ನು ಆದರಿಸಬೇಕು; ಬುದ್ದಿಶಕ್ತಿ, ಸಂಪತ್ತು-ಇತ್ಯದಿ ಹಿರಿಯರ ಉಪದೇಶಗಳು. ಗಳಿಂದಲೇ ಎಲ್ಲವೂ ಆಗಿಹೋಗಲಿಲ್ಲ; ಹೃದಯವೂ ಚೆನ್ನಾ - ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಕರ ಉಪದೇಶಗಳು ಇನ್ನೂ ಕೆಲವಿರುವವು. ಗಿರಬೇಕು, ಅತಿಧಿಯಾಗಿ ಬಂದವನು ಒಂದುವೇಳೆ ಅಪರಿ ಮಳೆ ಬಿಸಿಲು ಮೊದಲಾದುವುಗಳಲ್ಲಿ ಛತ್ರ (ಕೊಡೆ) ವಿಲ್ಲದೆ ಚಿತನಾಗಿದ್ದರೂ ಅವನನ್ನು ಸತ್ಕರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ನಮಗೆ ಶಕ್ತಿ ಹೊರಗೆ ಹೋಗಬಾರದು, ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಭಯಗಳು ಯಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಒಂದು ಒಳ್ಳೆಯ ಮಾತನ್ನಾದರೂ ಆಡ ಇರುವ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಯದಿ ಕೋಲನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡ ಬೇಕು, ಯಾಚಕರು ಬಂದರೆ ಅವರನ್ನು ಮುಖವನ್ನು ಕಂಡ ಹೋಗಬೇಕು, ಹೊರಗೆ ಹೋಗುವಾಗ ಪಾದರಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕೂಡಲೇ ತಿರಸ್ಕರಿಸಬಾರದು, ಅವರ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಿಳಿದು ಮೆಟ್ಟಿ, ಮಾರ್ಗವನ್ನು ನೋಡಿ ತನ್ನ ಮುಂದೆ ನಾಲ್ಕು ಮೊಳ ಕೊಂಡು ಅವರಿಗೇನಾದರೂ ಉಪಕಾರ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿಕೊಂಡು ನಡೆಯಬೇಕು, ಹೊಳೆ ಮನಸ್ಸಾದರೆ, ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಶಕ್ತಿಯೂ ಇದ್ದರೆ, ಆಗ ಮಡ ಯನ್ನು ಈಜಿ ದಾಟಬಾರದು, ಸಂದಿಗ್ಗವಾದ ದೂಟ ಬಹುದು, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಕಟೂಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸದೆ ಯನ್ನೂ ಮರವನ್ನೂ ಬಂಡಿ ಮೊದಲಾದುವನ್ನೂ ಹತ್ರ ಸುವನೆಯಾದರೂ ಇದ್ದು ಬಂದವನು ತಾನೇ ಹೊರಟು ಬಾರದು, ನಾಲ್ಕು ಜನ ಸೇರಿದ ಸ್ಪಳದಲ್ಲಿ ಬಯಿ ಮುಳ್ಳಿ ಹೋಗವಂತಾದರೂ ಮಾಡಬೇಕು, ಗುರುಗಳಾದವರ ಬಳಿ ಕೊಳ್ಳದೆ ಕೆನ್ನಬಾರದು, ತೇಗಬಾರದೆ, ಆಕಳಿಸಬಾರದು, ಯಲ್ಲಿ ಸರ್ವಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿಯೂ ವಿನೀತರಾಗಿ ವರ್ತಿಸಬೇಕು ಸೀಸಬಾರದು, ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಉಸಿರುಬಿಡಬೇಕಾಗಿಬಂದರೂ ತನ್ನಂತಯೇ ಎಲ್ಲರೂ-ಎಂದು ತಿಳಿಯಬೇಕು, ಅಪಕಾರ ಇತರರಿಗೆ ಗೋಚರವಾಗದಂತೆ ಮಾಡಬೇಕು; ಮೂಗನ್ನು ಮಾಡಿದವನಲ್ಲಿ ಯ ಉಪಕಾರ ಬುದ್ಧಿಯೇ ಇರಬೇಕು, ಕರೆದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು; ಕುಕ್ಕುರmಲಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಲೇ ಶತ್ರುಗಳಿದ್ದ ಅವರಿಗೆ ದೂರವಾಗಿರಬೇಕು, ನನಗಿಂತಹ ಬಾರದು; ಮಂದಿಯನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತಿಕೊಂಡು ತುಂಬ ನೊಬ್ಬ ಶತ್ರುವಿರುವನೆಂದೂ ನಾನಿ೦ತಹವಿಗೆ ಶತ್ರುವೆಂದೂ ಹೊತ್ತು ನಿಂತಿರಬರದು; ಉಗುರಿನಿಂದ ನೆಲದಮೇಲೆ ಬರೆಯ ನನಗಿಂತಹ ಅಪಮಾನವಾಯಿತಂದೂ ಪ್ರಭು ನನ್ನ ಮೇಲೆ ಬಾರದು; ಗುಡಿಸುವ ಧೂಳಿ ಮಯ್ಯಮಲೆ ಬೀಳದಂತ ಕೋಪಿಸಿಕೊಂಡಿರುವನೆಂದೂ ಪ್ರಕಾಶಪಡಿಸಬಾರದು, ಬೆತ್ತಲೆ ಯಾವಾಗಲೂ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು; ಇಣವನ್ನು ಉಗುರಿ ನೀರಿಗೆ ಬೀಳಬಾರದು; ಮತ್ತೆ ಇದರ ಆಳವೆಷ್ಟು-ಇದರಲ್ಲೇ ನಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಬಾರದು; ಉಚ್ಛಿಷ್ಟನಾಗಿರುವn-(ಉಚ್ಚಿತ