ರಘುನಾಥಸಿಂಹ
- ಪ್ರಾಣದಂಡನೆಯನ್ನು ಇದಿರು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದ ರಹಿಮತ ದನು, ಶಿವಾಜಿಯ ಅಪ್ಪಣೆಯಂತೆ ರಹಿಮತ್‌ಖಾನನು ರಕ್ಷಕ ಖಾನನು ಶಿವಾಜಿಯ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಅದುವರೆಗೆ ಭಟರೊಡನೆ ಮನೆಗೆ ಹೊರಟುಹೋದನು, ಶಿವಾಜಿಯ ಧೈರ್ಯವಾಗಿದ್ದವನು ತತ್‌ಕ್ಷಣವೇ ಅಧೈರ್ಯಕೊಳಗಾದನು. ಮುಖವು ಕೋಪದಿಂದ ಕೆಂಪೇರಿತು, ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ಅಗ್ನಿಯ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಶತ್ರುಗಳಿಂದ ಜಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವನಾದರೂ ಸ್ವಲ್ಪವಾ ಕಿಡಿಗಳುದುರುವಂತಾಯಿತು. ಶರೀರವು ನಡುಗಿತು, ಶಿವಾ ದರೂ ಚಲಿಸದ ಅವನ ಹೃದಯವು ಈಗ ಸಡಿಲವಾಯಿತು. ಜಿಯ ರೀತಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ಸೈನಿಕರು ಬೆಚ್ಚಿ ಬಿದ್ದರು. ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ನೀರು ಸುರಿಯಿತು, ರಹಿಮತ್‌ಖಾನನು ಪರಾಬಿ ಜಯಸಿಂಹನು ಶಿವಾಜಿಯನ್ನು ಅನೇಕ ಸ್ವಾಂತವಚನಗಳಿಂದ ಖನಾಗಿ ಕಣ್ಣೀರನ್ನು ಒರಸಿಕೊಂಡು ಹೇಳಿದನು~ ಶಿವಾಜೀ ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿ ಸೈನಿಕರನ್ನು ನೋಡಿ:- ನಿಮಗೆ ದುರ್ಗ ರಾಜಾ ! ನಿನ್ನಿನ ರಾತ್ರಿ ತಮ್ಮ ಬಾಹುಬಲದಿಂದ ಪರಾಜಿತನಾ ವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ವಿಷಯವು ಯಾವಾಗ ದನು, ನಿಜ, ಆದರೆ, ಹಿಂದುಗಳಿಗೂ ಮುಸಲ್ಮಾನರಿಗೂ ಯಾರು ತಿಳಿಯಿತು.” ಎಂದು ಕೇಳಿದನು. ಪ್ರಭುವೋ ಬಾದಶಹರಿಗೂ ಯಾರು ಬಾದಶಹರೋ ಅಂಥ
ಲವೂ ಬಾದಶಹರಿಗೋ ಯಾರು ಬಾದಶಹರೂ ಅಂಥ ಸೈನಿಕರು:-ಒಂದು ಚಾವದ ನಂತರ ದೇವರೇ ನಿಮಗೆ ಸದ್ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿರುವರು. ನಿಮ್ಮ ಶಿವಾಜಿ.- ಅದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಯಾರಿಗಾದರೂ ಈ ವೃತ್ತಾಂ ನೂತನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಸಂದೇಹ ತವ ತಿಳಿದಿದ್ದಿತೆ ? ವಿಲ್ಲ, " - ಸೈನಿಕ.-ಯಾವುದೋ ಒಂದು ದುರ್ಗವನ್ನು ಮುತ್ತಿಗೆ ಜಯ:~ ಪರಾಣ ಸೇನಾಪತಿ ! ನೀವು ಊಟೈಪದವಿಗೆ ಹಾಕಬೇಕಾಗಿರುವುದಂದು ಮಾತ್ರ ತಿಳಿದಿದ್ದಿತು, ಈ ದುರ್ಗ ಯೋಗ್ಯರೆಂದು ತಮ್ಮ ಪ್ರವರ್ತನೆಯ, ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ವನ್ನೇ ಹಿಡಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ನನಗೆ ತಿಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ತಮ್ಮಂತಹ ಸೇನಾಪತಿಗಳು ಸಿಕ್ಕಿದರೆ ಡಿಲೀಶನಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಶ್ರೇಯಸ್ಸುಂಟಾಗುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂದೇಹವಿಲ್ಲ. ನಿಮ್ಮಂತಹ ಸೀರೆ ಧಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ಹೊತ್ತಾಯಿತು. - ಜಯ:-ಒಳ್ಳೆಯದು, ನೀವು ಈ ದುರ್ಗವನ್ನು ಸೇರುವು ಶ್ರೇಷ್ಠರು ನಮ್ಮ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಸಮ್ಮತಿಸಿದರೆಂದು ಬಾದ ಶಹನಿಗೆ ಪತ್ರವನ್ನು ಬರೆಯಲೆ? - ಸೈನಿಕ ಸುಮಾರು ಎರಡು ಚಾವಗಳಾಗಿರಬಹುದು, ರಹಿಮತ್‌:- ನಿಮ್ಮ ಮಾತಿನಿಂದ ನನಗೆ ಬಹು ಸಂತೋಷ ಜಯ'-ಒಂದು ಜಾವವಾದಮೇಲೆ, ಎರಡು ಚಾವವಾಗು ವಾಯಿತು, ಆದರೆ ನಾನು ನನ್ನ ಜೀವಿತದಲ್ಲಿ ಯಾರಕೆಲಸ ವವರೆಗೆ ನೀವೆಲ್ಲರೂ ಕಲೆತು ಇದ್ದಿರಾ? ಯಾರಾದರೂ ತಪ್ಪಿಸಿ ವನ್ನು ತೃಪ್ತಿಕರವಾಗಿ ಮಾಡುವೆನೆಂದು ಸಂಕಲ್ಪಿಸಿದೆನೇ ಕೊಂಡಿದ್ದರೆ? ಒಬ್ಬನ ತಪ್ಪಿತಕ್ಕಾಗಿ ಅನೇಕರು ಕಷ್ಟಕ್ಕೀಡಾಗ ಆತನನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸೇರಲಾರೆನು, ಬಾರದು, ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದವನನ್ನು ಹೊರಗೆಡವಿರಿ, ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಾಣವಿರುವವರೆಗೂ ಬಿಜಾಪುರದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ರಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಭುವು ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಭರವಸೆಯಿಟ್ಟಿರಲು ನೀವು ವಿಶ್ವಾಸದ್ರೋಹ ನಿರ್ವಂಚನೆಯಿಂದ ಕೆಲಸಮಾಡುವೆನು ಮಾಡುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ. ವಿಶ್ವಾಸಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯತೆಯನ್ನು ಶಿವಾಜಿ:--ಹಾಗೆಯೇ ಮಾಡಿರಿ, ಈ ರಾತ್ರಿ ವಿಶ್ರಮಿಸಿ ತೋರ್ಪಡಿಸಬೇಕು. ಶಿವಾಜಿಯವರನ್ನು ಹೋಲುವಂತಹ ಕೊಳ್ಳಿರಿ, ನಾಳಿನ ದಿನವೇ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಬಿಲಾವುರದ ವರೆಗೆ ಪ್ರಭುವು ಇನ್ನು ನಿಮಗೆ ಸಿಕ್ಕನ.. ಯಾರಾದರೂ ರಾಜದ್ರೋ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಕರೆದುಕೊಂಡುಹೋಗಿ ಬಿಟ್ಟು ಬರುವಂತೆ ನನ್ನ ಹಿಯಿದ್ದರೆ ಮೊದಲು ಅವನನ್ನು ಹೊರಗೆಳೆಯಿರಿ, ಅವನು ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟಿ ಮಾಡುವೆನು. ರಾತ್ರಿ ನಡೆದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಮೃತನಾಗಿದ್ದರೆ ಅವನ ಹೆಸರನ್ನು ರಹಿ-ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಶ್ರೇಷ್ಠರೇ! ನೀವು ನನ್ನಲ್ಲಿ ಅನುಗ್ರಹ ಹೇಳಿರಿ, ಅನುಮಾನವು ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ನಿಂದ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ವನ್ನೂ ಗೌರವವನ್ನೂ ತೋರಿಸಿದಿರಿ, ನಾನು ನಿನ್ನ ಸನ್ನಿಧಿ ಅಪಯಶಸ್ಸು ಬರುವುದು. ಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ಸಂಗತಿಯನ್ನೂ ಮರೆಮಡೆಸು, ತಮ್ಮ ಸೈನ್ಯ ಆಗ ಸೈನಿಕರು ಹಿಂದಿನ ದಿನದ ಮಾತನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತ ಬಂವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿರಿ, ಎಲ್ಲರೂ ಪ್ರಭಭಕ್ತರಲ್ಲ, ನಿನ್ನಿನ ದರು, ಒಬ್ಬರ ಮುಖವನಿನ್ನೊಬ್ಬರು ನೋಡತೊಡಗಿದರು. ರಾತ್ರಿ ನೀವು ನಮ್ಮ ದುರ್ಗವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸುವಿರೆಂದು ನನಗೆ ಶಿವಾಜಿಯ ಕೋಪವು ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಇಳಿದಿದ್ದಿತು, ಹೇಳಿ ಮೊದಲೇ ಒಬ್ಬ ನು ವರ್ತಮಾನವನ್ನು ಕೊಟ್ಟನು. ಆ ಸಂಗತಿ ದನ ಜಯಸಿಂಹಮಹಾರಾಜಾ ! ರಾಜದ್ರೋಹಿಯನ್ನು ಹೊರ ಯನ್ನು ತಿಳಿದು* ನಾವು ಯುದ್ಧ ಸನ್ನಾಹ ಮಾಡಿಕೊಂಡೆವು, ಗೆಡವಿದರೆ ನಾನು ನಿಮಗೆ ಚಿರಕಾಲಕೃತಜ್ಞನಾಗಿರುವೆನು. ” ಇದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಾನು ಹೇಳಲಾರೆನು ಹೇಳಿದರೆ ಸವು ಚಂದ್ರರಾಯನೆಂಬ ಜಮಾದಾರನು ಮುಂದೆ ಬಂದು ಮೆಲ್ಲನೆ ಯುವನ್ನು ಅತಿಕ್ರಮಿಸಿದವನಾಗುವನು. ” ಎಂದು ಸುಮ್ಮನಾ ಹೇಳಿದನು:-It ದೇವ, ನಾನು ಒಂದು ಜಾವದಮೇಲೆ ಹೊರ
