ಶೈತ್ಯವು ಮಧ್ಯಾವಾಗಿಯೂ ಇರುವುವು, ಶರದೃತುವಲ್ಲಿ ವಾಗಿ ಸೇವಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು, ಎಣ್ಣೆಹೊತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಆs 3 ತೃಕ್ಷವು ಮಧ್ಯಲ್ಪವಾಗಿಯೂ ವಿಸರ್ಗಜ ತಲೆಗೆ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ಸವರಿಕೊಂಡೇ ಇರುವುದು, ಮೆಯ್ ಶೈತ್ಯವ ಮಧ್ಯಧಿಕವಾಗಿಯೂ ಇರುವುವು, ಶಿಶಿರರ್ತವಲ್ಲಿ ನೀವಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಬಿಸುನೀರು, ವ್ಯಾಯಾಮ ಮಾಡುವುದು, ಆದಾಜ ತೃಕ್ಷವು ಪರಮಾವಾಗಿಯ ವಿರ್ಗಜ ಬೆವರು ಬರಿಸುವುದು ಬಿಸಿಲಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುವುದು, ಮನೆಯನ್ನೂ ಶೈತವ ಪರವಲ್ಪವಾಗಿಯೂ ಇರುವವು, ಹೇಮಂತರ್ತ ಮನೆಯ ಒಳಭಾಗವನ್ನೂ ಉಷ್ಠ ವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುವುದು, ವಲ್ಲಿ ಆದ 'ನಜ ಶೈಕ್ಷವು ಪರಮಲ್ಪವಾಗಿಯೂ ವಿಸರ್ಗ ಜಿ ಬುರುಕಿಹಾಕಿದ ಮೇನಾ' ಮೊದಲಾದುವು, ತೆರೆಹಾಕಿದ ಶೈತ್ಯವು ಪರಮಾಲ್ಪವಾಗಿಯೂ ಇರುವುವು. ಇದರಿಂದ ಹಾಸಿಗೆ, ಕಂಬಳಿ ಮೊದಲಾದುವುಗಳನ್ನು ಹಾಸಿಕೊಂಡು ಹೇಮಂತ ಶಿಶಿರರ್ಡುಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನಧನ Fವಿರ, ವದೆಂದು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಇವೆಲ್ಲವೂ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಯೋಜನಕ ಹೇಳಿದಹಾಗಾಯಿತು ಯಾವಾಗಲೂ ಆದಾಸ ವಿಸರ್ಗಗಳ ರಿಗಳಾಗಿರುವುವು, ದಟ್ಟ ( ರಜಾಯಿ )ಗಳು 'ರೇಸಿಮೆ'ಯ ರಡೂ ಇರುವುವು, ಒಂದೊಂದೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಆವಾನಾಧಿ ಬಟ್ಟೆ, ಶಹಲು' ಮೊದಲಾದ ಊರ್ಣಮಯವಾದ ವಸ್ತ್ರ ಕ್ಯವಿರುವುದರಿಂದ ಆದಾನಕಾಲವೆಂದೂ ವಿಸರ್ಗಧಿಕವಿರುವ ಗಳು, ಹೂಲಿಯ ಚರ್ಮ, ಇತ್ಯದಿಗಳು ಅತ್ಯವಶ್ಯಕಗಳು. ದರಿಂದ ನಿಸರ್ಗಕಾಲವೆಂದೂ ಹೆಸರು ಸಲ್ಲ.ವುದು ಅಗರಿನ ಗಂಧವನ್ನು ವೆಯೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ತೊಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇ ಹೇಮಂತ ಶಿಶಿರರ್ತುಗಳನ್ನು ಶೀತಕಾಲದೆಂದು ಕರೆಯ ಕೆಂದು ವೈದ್ಯರು ಹೇಳುವರು, ಶ್ರೀಸುಖಕ್ಕ ಇದೇಕಾಲವು ಬಹದು, ಹೇಮಂತರ್ತುವಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಗವ ಕಡಮೆಯಾಗು ಪ್ರಶಸ್ತವಾದುದು. ಕೇವಲ ಲಘುವಾದ ತಿಂಡಿ, ವಾತಜನಕ ವದು, ಶಿಶಿರರ್ತುವಾ ಆದಾನವು ಹೆಚ್ಚುತ್ತ ಬರುವದು, ಇದೊಂ ವಾದ ಆಹಾರಗಳು, ಅಲ್ಪಭೋಜನ, 'ಗಾಳಿಗೆ ಮೈಯೊಡ್ಡು ದಲ್ಲದೆ ಅವಕ್ಕೆ ಬೇರೆಯ ಭೇದವಿಲ್ಲ; ಪರಿಣಾಮದಲ್ಲಿ ಅವರ ವುದು, ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಬಿಡಬೇಕು, ಕಾರ, ಕಹಿ, ಒಗರು ಡರ ಧರ್ಮಗಳೂ ಒಂದೇ ಆಗುವುದು, ಶೀತಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ರಸಗಳನ್ನೂ ಶೀತಳವಾದ ಆಹಾರಗಳನ್ನೂ (ತಂಗಳು ಮನುಷ್ಯನು ಸಂಪೂರ್ಣ ಬಲಶಾಲಿಯಾಗಿರುವನು, ಇದರಿಂದ ಮೊದಲಾದುವು) ಬಿಡಬೇಕು. ಅವನ ಎಲ್ಲ ಶಕ್ತಿಗಳೂ ಅತ್ಯಂತ ಪಟುವಾಗಿರುವುವು; ಹೇಮಂತರ್ತುವಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಂಚಿತವಾಗುವುದು ಕಾಲಸ್ವಭಾ ಆದುದರಿಂದ ಅವನ ಶಕ್ತಿಗಳಲ್ಲೊಂದಾದ ಜಠರಾಗ್ನಿಯ ವವು; ಹೀಗೆ ಸಂಚಿತವಾದ ಶೇಷವ ವಸಂತರ್ತು ಬಂದ ಅತ್ಯಂತ ದೀಪ್ತವಾಗಿರುವುದು. ಆಗ ಆಹಾರವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕೂಡಲೇ ಸೂರ್ಯಕಿರಣಗಳ ಶೈಕ್ಷ್ಯದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ತಗದ.ಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಗುರ್ವಾಹಾರಗಳು ಚನ್ನಾಗಿ ಅರಗಿ ಅತ್ಯಂತ ದೀಪ್ತವಾಗಿದ್ದ ಜರಗಿಯ ಪಟುತ್ವವನ್ನು ಕಡ ಹೋಗುವ ಕಾಲವೂ ಅದೇ, ಆಗ ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಸ್ಸ ದಿದ್ದಗೆ ಪಟು ಮೆಮಾಡುವುದು, ಇದರಿಂದ ಅನೇಕ ರೋಗಗಳು ಹುಟ್ಟುವ ವದ ಜಲರಾಗ್ನಿ ದೇಹಗತವಾದ ರಕ್ತಮಚ್ಛಾದಿಗಳನ್ನೇ ಸಂಭವವಿರುವುದು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನವಾದುದು ವಿಷಚಿಕ ಶೋಷಿಸಿಬಿಡುವುದು ಜರಾಗಿಯನ್ನು ತೃಪ್ತಿಗೊಳಿಸಬೇ (Cholesa) ಆದುದರಿಂದ ಅಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬರುವುದಕ್ಕೆ ಮೊದಲೇ ಕಾದರೆ ಸ್ನೇಹದಂತಹ (ಟಿಟ್ಟ ನಂತಹ) ಪದಾರ್ಥವು ಬೇರೊಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ದೋಷ ನಿವೃತ್ತಿಯಾಗುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದಾವೃತ್ತಿ ದಿಲ್ಲ, ಜರರಾಗ್ನಿಯನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡಬೇಕಾದರೂ ಸ್ನೇಹಾಧಿ ವಾಂತಿಯ ಕಷಧವನ್ನೂ ಒಂದಾವೃತ್ತಿ ಭೇಧಿಯಔಷಧವ ಕ್ಯವೇ? ಇದರಿಂದ ಜರರಾಗ್ನಿಯ ಪಟುತ್ವವನ್ನು ನೋಡಿ ನ್ನೂ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬಿಡುವುದು ಉತ್ತಮವ, ಅಳಲೆಯ ಕೊಂಡು ಎಣ್ಣೆ, ತುಪ್ಪ, ಮೊದಲಾದ ಜಿಡ್ಡಿನ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಕಾಯಿ ಪುಡಿಯನ್ನು ಜೇನುತುಪ್ಪದಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ತಿನ್ನ ಬೇಕು. ಶೀತಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾತಃಕಾಲದಲ್ಲಿ ಏನನ್ನಾ ಎಷ್ಟೇ ಪ್ರಯೋಜನವಿರುವುದು; ಕೆಲವರು ಅಳಲೆಯ ದರೂ ತಿನ್ನು ವುದು ಒಳ್ಳೆದು ಇದನ್ನನುಸರಿಸಿಯೇ ನಮ್ಮ ಕಾಯಿಯನ್ನು ಉಪ್ಪಿನಕಾಯಿ ಮಾಡಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದು ಆಗ. ಪೂರ್ವಕರು ಧನುರ್ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಹುಗ್ಗಿ ಮೊದಲಾದುವನ್ನು ಸೇವಿಸುವರು, ಗುರ್ವಾಹಾರವನ್ನೂ ಹುಳಿ, ಸಿಹಿ, ಈ ರಸ ಮಾಡಿ ಪ್ರಾತಃಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇ ಸ್ನೇಹದ್ರವ್ಯಗಳೊಡನೆ ತೆಗೆ | ಗಳನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತುಪ್ಪ, ಎಣ್ಣ 'ಮೊದಲಾದುವನ್ನು ತಿನ್ನು ದುಕೊಳ್ಳುವ ಪಾಯವನ್ನು ಹಾಕಿರುವರು ಹುಳಿ, ಸಿಹಿ ವುದನ್ನೂ ಗಟ್ಟಿ ಮೊಸರನ್ನೂ ಎಷ್ಟು ಅಗಿದರೂ ಸವೆಯದ ಉಘ್ರ ಮೊದಲಾದುವುಗಳೂ ಗೋದುವೆ, ಹೊಸ ಅಕ್ಕಿ, ಆಹಾರಗಳನ್ನೂ ಹಗಲನಿದ್ದೆಯನ್ನೂ ಬಿಡಬೇಕು, ತಕ ಉದ್ದು, ಹಿಟ್ಟು, ಜೋಳ, ಎಳ್ಳ, ಕಡಲೆಕಾಯಿ ಮೊದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ವ್ಯಾಯಾಮಮಾಡುತ್ತಲೂ ಮಯ್ಯಗೆ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ಲಾದುವೂ ಕಸ್ತೂರಿ, ಕೇಸರಿ' ಮೊದಲಾದುವೂ ಹಾಲು, ಒತ್ತಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೂ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕನ್ನಹಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೂ ಇರ ಹಾಲಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಪದಾರ್ಥಗಳು - ಇವೂ ಯಥೇಷ್ಟ ಬೇಕು. ದೇಹಕ್ಕೆ ಶ್ರೀಗಂಧ ಅಗರು-ಮೊಡಲಾಡುಪುಗಳ
