ರಘುನಾಥಸಿಂಹ ಆ೫ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗೆ ಬೋಧನೆ ಮಾಡಿದನು, ಅನ್ಯಾಯವಾದ ಬೋಧ ಅವನು ನಮ್ಮ ನಗರದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳೊಡನೆಯ ನೆಯು ತನಗೆ ರುಚಿಸದೆ ಹೋದುದರಿಂದ, ಸಾರ್ವಭೌಮನು ರಾಜದ್ರೋಹಿಗಳೊಡನೆಯ ಆಲೋಚನೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಂತೆ ಅಂತರಂಗದಲ್ಲಿ ನಗುತ್ತಾ, ಪಾನೇಶನು ದೂರದರ್ಶಿಯಲ್ಲವೆಂದೂ, ತಿಳಿಯ ಬಂದಿತು, ಅದರಿಂದ ಅವನು ನಮಗೆ ಕೆಡಕು ಮಾಡ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಿಲ್ಲದವನೆಂದೂ ಭಾವಿಸಿದನು, ಆದರೂ ವಿದ್ಯಾ ದಂತೆ ಇರುವುದಕ್ಕಾಗಿ ನೋಡಿಕೊಂಡಿರುವುದಕ್ಕೆ ಕೊತ್ವಾಲ ಧನ ಗೌರವಗಳಿಂದ ಅವನನ್ನು ಸನ್ಮಾನಿಸುತ್ತಾ ಇದ್ದನು. ನನ್ನು ನೇಮಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಕೆಲವು ದಿನಗಳನಂತರ ಸನ್ಮಾನಪೂರೈ ಮುದುಕನು ಚಕ್ರವರ್ತಿಗೆ ಪ್ರಣಾಮವಡಿ ಕುಳಿತನು, ಕವಾಗಿ ಶಿವಾಜಿಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿ ಕೊಡುವೆನು. ದಾನೇಶ:- ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದಾಸನು ತಮ್ಮ ಸನ್ನಿಧಿಗೆ ದಾನೇಶ -- ಪ್ರಭುಗಳ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಕೇಳಿ ತುಂಬ ಒಂದುದು ಕೇವಲ ಹುಚ್ಚತನ; ಏಕೆಂದರೆ, ರಾಜಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸಂತೋಷಿಸುತ್ತೇನೆ. ಮುಗಿಸಿ ತಾವ್ರ, ಈಗ ವಿಶ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಔರಂಗ:-ಯಾವ ಕಾರಣದಿಂದ? ಕಾಲ, ಆದರೂ ನನ್ನ ಆಗಮನದ ತಮ್ಮ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದಲೇ! ನಿಷ್ಕಪಟಿಯಾದ ದಾನೇಶನು ಇಂತೆಂದನು ತಮಗೆ ಆಲೋ ಫಾರಸಿ ಕವಿಯು ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವನು:- ಚನೆ ಹೇಳಲು ನಾನು ಶಕನಲ್ಲ, ಆದರೆ ಜಪಾಸನಾ! ಶಿವ»ಜಿ ಸೂರನಿಗಾಗಿ ಸಮಸ್ತ ಪ್ರಾಣಿಗಳೂ ಸೀರಿಕ್ಷಿಸುತ್ತಿರುವುದು, ಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಪ್ರವರ್ತಿಸದೆ ಹೋದರೂ, ಬಹು ಸೂರನು ಕಾಂತಿಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಸಂತೋಷಪಡಿ ಕಾಲ ಸೆರೆಯಲ್ಲಿಟ್ಟರೂ, ಢವತಿಗಳಾದ ಲೋಕದ ಜನರು ಸುವನು, ಎಂದಮೇಲೆ ಬೆಳಕನ್ನು ಕೊಡದಿರುವನೆ ?” - ನಾನಾವಿಧವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವರು, ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಯು ಶಿವಾ ಔರಂಗ: (ಮಂದಹಾಸದಿಂದ) ದಾನೇಶಸಂತ್ ಇತರರ ಜಿಯನ್ನು ಬರಮಾಡಿ, ಕಾರಾಗೃಹದಲ್ಲಿ ಆಡುವುದು ನ್ಯಾಯ ವಿಷಯವು ಹೇಗಾದರೂ ಇರಲಿ.. ತಾವು ಯಾವ ವೇಳೆಯ ವಲ್ಲವೆನ, ವರು,” ಲ್ಲಿಯೂ ಮಾನಾರ್ಹರೇ ಔರಂಗಜೇಬನು ತನಗುಂಟಾದ ಕೋಪವನ್ನು ಅಡಗಿಸಿ ಈ ರೀತಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರಗಳ, ನಡೆದವು. ತರುವಾಯ ಕೊಂಡು, ಕಿರುನಗು೦ದ 1-ದಾನೇಶನಂತ್! ಮೂಢರು ದಾನೇಶಪತನ. ಹೀಗೆಂದನು, ಜಪಾಸನಾ! ( ಅಲಂಫೇರ್ ' ಆಡುವ ಮಾತಿನಿಂದ ಡಿಲೀಶನಿಗೆ ನಷ್ಟವಿಲ್ಲ, ನ್ಯಾಯವೂ, ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ನಿರ್ಧಕಪಡಿಸಬೇಕು, ಹಿಂದೂಸ್ಪ್ಯಾನವೆಲ್ಲ ದಖೆಯ ಸಿಂಹಾಸನಕ್ಕೆ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ತರುವುವ.” ಎಂದು ತಮ್ಮ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿದೆ, ಇನ್ನು ದರ್ಖದೇಶವು ಕೂಡ ಕೆಲವ್ರ ಪ್ರತ್ಯುತ ರಸಿತ ಸ.. ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸ್ವಾಧೀನವಾಗುವುದು.” ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. ದಾನೇ-ಬ ದಶಹರವರ ಮತ್ಯಾತರಾದ ಅಕ್ಷರಶಹರ ಔರಂಗ.-ಏನು ? ನಿಮಗೆ ಹೇಗೆ ತಿಳಿಯಿತು? ಈ ರೀತಿಯಾಗಿಯೇ ದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದರು. ತಾವು ಅವರಂತೆ ದಾನೇಶ:-ದಕ್ಷಿಣ ದೇಶದ ಮುಖ್ಯ ವೈರಿಯು ತನ್ನ ಕೈ ಯೇ ರಾಜ್ಯ ಪರಿಪಾಲನೆ ಮಾಡಿ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿಯಲ್ಲಿರುವನು. ಔರಂಗ:-ಹಾಗೆಂದರೆ ಏನು? ಔರಂಗ:-ಶಿವಾಜಿಯ ವಿಷಯವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿರುವಿರಾ ? ಪಾನೇ.-ತವಾಗಿ ತಿಳಿಯದಿರುವುದೇನಿದೆ? ಲಾಲಿಸಬೇಕು. ಅಹುದು; ಇಲಿಯು ಬೋನಿನಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಿತು.-ಎಂದು ಪುನಃ ಅಕ್ಷರಶಹರು ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನೇರಿದಾಗ ರಾಜಾಸ್ಥಾನ, ಬಿಹಾ ಏನೋ ಹೇಳಿ ತನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಮರೆಮಾಚುವುದ ರ, ವಂಗ, ದಕ್ಷಿಣದೇಶ ಮೊದಲಾದ ಕಡೆಗಳಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಅನೇಕ ಕ್ಯಾಗಿ ಹೀಗೆಂದನು, “ದಾನೇಶಸಂತ್! ತಾವು ನನ್ನ ಉದ್ದೇಶ ಶತ್ರುಗಳಿದ್ದರು. ಇಷ್ಟೇಕೆ? ಡಿಲೀನಗರದ ಸವಿಾಪದಲ್ಲಿಯೇ ವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಲ್ಲಿರಿ, ದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಮಹಾ ಪುರುಷರನ್ನು ಕಳ್ಳರು ಅಡ್ಡಿಯಿಲ್ಲದೆ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಅವರು ಮೃತ ಯಾವಾಗಲೂ ಸನ್ಮಾನಿಸುವುದೇ ನನ್ನ ಅಭಿಮತ. ಶಿವಾಜಿಯ ರಾಗುವಾಗ ಸಾವಜವು ನಿಷ್ಕಂಟಕವಾಗಿದ್ದಿತು, ಪರನ ಧೂರ್ತನೂ- ರಾಜದ್ರೋಹಿಯ ಆದರೂ-ಯೋಧನಲ್ಲವೆ? ಶತ್ರುಗಳಾಗಿದ್ದ ರಾಜಪುತ್ರರೇ ಬಾದಶಹರ ಜತೆಯನ್ನು ಸೇರಿ ಆದುದರಿಂದ ಅವನನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಡಿಲ್ಲಿಗೆ ಬರಮಾಡಿ ಕಾಬಲು ಮೊದಲಗೊಂಡು ವಂಗದೇಶದವರೆಗೂ ಡಿಲೀ ಕೊಂಡೆನು, ರಾಜಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಆತನನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ಗೌರವಿ ಶರನ ವಿಜಯ ಪತಾಕೆಗಳನ್ನು ನೆಟ್ಟರು, ವಿಜಯವು ಯಾವ ಸಬೇಕೆಂದು ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಿದ್ದಿ ತು: ಅವನು ಹಾಗೆ ಕಾರಣದಿಂದ ಉಂಟಾಯಿತು? ಬಾಹುಬಲದಿಂದಳೆ? ಕೇವಲ ಸುಮ್ಮನಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೂ ನಾನು ಅವನನ್ನು ಶಿಕ್ಷಿಸದೆ ಸಭಾ ಸಾಹಸದಿಂದಲೆ? ತೈಮೂರಲಂಗನ ವಂಶದಲ್ಲಿ ಬಾಹುಬಲ ರಂಗಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಬರಕೂಡದೆಂದು ಅಪ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದೆನು, ಈಗ ವಾಗಲಿ, ಸಾಹಸವಾಗಲಿ ಇಲ್ಲದವನು ಇರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅಕ್ಷ
