60
ಅಂಡ - ಅಂಡಕ (ಸ¸್ಯÀ ಗ¼ಲ್ಲಿ) À ಅಂಡ : ಮೊಟ್ಟೆ ಅಥವಾ ತತ್ತಿ (ಎಗ್). ನಿಶೇಚನಗೊಂಡ ಅಂಡಾಣುವಿಗೆ ಈ
ಹೆ¸gು ಬಳPಯಾಗುತz. ಈ ಪzª£್ನು ಪಜನ£ಜೀವPೂೀಶದ ಬೆ¼ªಣUಯಲ್ಲಿನ À À É ್ತ É À À À ್ರ À É É À Â É ವಿವಿಧ ಹಂತUಳಿಗೂ ಬಳ¸ುತ್ತಾg.É ಅದರ ರZನೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಜೀವPೂೀಶzಂತೆಯೇ À À À É À ಇರುತz.É ಆಹಾರ ಸಂಗºuಯಿಂದ ಗಾತ್ರ ಸಲ್ಪ ದೊಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಕೆಲವು ಸಾರಿ ್ತ ್ರ À É ್ವ ್ಡ ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ರP್ಷÀuಗಾಗಿ ಸವಿಸಿದ ಇತರ ರZ£U¼ೂ ಇರಬಹುದು. É ್ರ À É À À ಕ¥ಯ ಮೊಟೆಯ ರZನೆ ಬಹಳ ಸg¼.À ಆಕಾರzಲ್ಲಿ ಅದರ ಮೊಟ್ಟೆ ಚೆಂಡಿನಂತೆ ್ಪÉ ್ಟ À À À ದುಂಡಾಗಿದೆ. ಅದರ ಸುತಲೂ ಜೆಲಿಯ ಹೊದಿಕೆಯಿದೆ. ಅದ£್ನು ತೆUzು ಮೊಟೆಯನ್ನು ್ತ ್ಲ À É À ್ಟ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದರೆ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಭಾಗವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ನೀರಿನಲ್ಲಿ ತೇಲುವಾಗ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಕಪ್ಪು ಛಾಯೆಯ ಭಾಗ-ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಣಿಧ್ರುವ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಇದು ಬೆಳೆವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಯ ರೂಪ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ; ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿರುವಾಗ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಎದುರು ಭಾಗಕ್ಕೆ ಸಸ್ಯಧ್ರುವ ಎಂದು ಹೆ¸gು. ಇದು ಕ¥್ಪÉಯ ಮೊಟ್ಟೆಯ ಬಂಡಾರದ ದೆ¸ಯಿಂದ ತುಸುಹ¼ದಿ ಬಣ್ಣವಾಗಿ À À É À ಕಾಣುತz.É ಈ ಭಾಗ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುವುದP್ಕೂ ಈ ಬಂಡಾರದ ಭಾರªೀ ಕಾರಣ. ್ತ À É ಇದು ಮೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ತಾಯಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಆಹಾರ. ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಆಹಾರವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಭ್ರೂಣ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಜರ್ಮೈನಲ್ ವೆಸಿಕಲ್ ಪ್ರಾಣzುªದ ಕqಗಿದೆ. ಮೊಟ್ಟೆಯ ಸುತ್ತಲೂ ವೈಟಲೈನ್ ಪಟಲದ ಹೊದಿಕೆ ಇದೆ.  Às ್ರ À É ಇದಕ್ಕಿಂತಲೂ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಮೊಟ್ಟೆಗಳೆಂದರೆ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು. ಇವು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡವು. ಆಹಾರ ಭಂಡಾರ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು ಆಲ್ಬುಮಿನ್ ಎನ್ನುವ ಶ್ವೇತಭಾಗವು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಸುತ್ತಲೂ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಕಾರ್ಬೊನೇಟ್‍ನಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಹೊರಚಿಪ್ಪಿದೆ (ಶೆಲ್). ಜರಾಯುಜಗ¼ಲ್ಲಿ ಬೆ¼ಯುವ ¨sೂಣ ತ£ಗೆ ಬೇಕಾದ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಆಕ್ಸಿಜನ್ನನ್ನು À É À ್ರ À ತಾಯಿಯ ರಕ್ತದಿಂದ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಆದುದರಿಂದ ಅವುಗಳ ಅಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಆಹಾರÀ ಸಂಗಹ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಸನಿಗಳ ಅಂಡಾಣುಗಳಿಗೆ ಸುತಲಿರುವ ಆವgಣಗಳಿಂದಾದ ಸೇರಿ ್ರ ್ತ ್ತ À ಗ್ರಾಫಿಯನ್ ಫಾಲಿಕಲ್‍ನೊಳಗೆ ಬೆ¼ಯುತz.É ಅಂಡಾಶಯದಲ್ಲಿ ತತ್ತಿ É ್ತ ಬೆಳೆಯುವ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಜೀವ P É ೂ ೀಶ U À ¼ À ು ಗ್ರಾ ಪಿ ü ಂ iÀ ು ನ್ ಫಾಲಿಕಲ್ ರZ£ಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊ¼್ಳು À É À ತª.É ಮೊಟೆU¼ು ರZ£ಯಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ್ತ ್ಟ À À À É ರೂಪª£್ನು ತಾಳುತª.É ಗಾತzಲ್ಲೂ À À ್ತ ್ರ À ವ್ಯತ್ಯಾ¸U¼ುಂಟು. ಇಲಿಯದು ಅತಿ À À À ಚಿಕ್ಕ ಅಂಡ (ವ್ಯಾಸ 0.6 ಮಿಮೀ). 1. ಹೊರಚಿಪ್ಪು 2. ಅಷ್ಟು ಮಂದವಲ್ಲದ ಆಲ್ಬುಮಿನ್ ಉಷ್ಟ್ರ ಪಕಿಯ ಮೊಟ್ಟೆ 85 ಮಿಮೀ 3. ಮಂದವಾಗಿರುವ ಆಲ್ಬುಮಿನ್ 4. ಆಲ್ಬುಮಿನ್ ಸುರುಳಿ ್ಷ ವ್ಯಾ¸ದ್ದಾಗಿದೆ. ಕ್ರಿPಟ್ ಚೆಂಡಿಗಿಂತಲೂ 5. ಹಳದಿಬಣ್ಣದ ಲೋಳೆ 6. ಬಿಳಿಯ ಬಣ್ಣದ ಲೋಳೆ À É ದೊಡ್ಡ ಗಾತz್ದು ಯಾವ ಗಾತz್ದÉ ೀ 7. ವೆ ೈ ಟಲೆ ೈ ನ್ ಪೆ ೂ ರೆ 8. ಕೆ ೂ ೀಶ z À ಹೆ ೂ ರ ¥ É ೂ ರೆ ್ರ À ್ರ 9. ವಾಯುಪzೀಶ 10. ಕೋಶದ ಒಳ¥ೂರೆ 11. ಕೇಂದಬಾಗ ್ರ É É ್ರ s ಆಗಿರಲಿ ಅದರಲ್ಲಿರುವ ಸೈಟೋ ಪ್ಲಾಸಮ್ ಅಂಶ ಮಾತ್ರ ಎಲ್ಲಾ ಮೊಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಒಂದೇ. ಗಾತ್ರವು ಅದರೊಳಗೆ ಸಂಗºವಾಗಿರುವ ಬಂಡಾರದ ಪªiÁಣದ ವ್ಯತ್ಯಾ¸ದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತz. ್ರ À ್ರ À À ್ತ É ಮೊಟೆಯ ಸುತಲೂ ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆ ಇದೆ. ಇದರ ಸುತಲೂ ವಿಟಲೈನ್ ಪೊರೆಯಿದೆ. ್ಟ ್ತ ್ತ ನಿಶೇಚ£Uೂಂಡ ಅಂಡU¼ಲ್ಲಿ ಗರ್ಬಾದಾನ ಪೊರೆ ಇರುತz. À É À À s ್ತ É ಮೊಟೆಯ ಒಳಗಿರುವ ¨sಂಡಾರª£್ನು ಡ್ಯೂmೂೀಪ್ಲಾ¸ªiï ಎಂದೂ ಕgಯುತ್ತಾg.É ್ಟ À À À É À À É ಇದgಲ್ಲಿ ವೈಟಮಿನ್‍ಗ¼ು, ಪೋಟೀನುಗ¼ು ಮುಂತಾದ ಬೆ¼ªಣUಗೆ ಆವ±್ಯÀ ಕವಾದ À À ್ರ À É À Â É ವ¸ುUಳಿರುತª. ಅನೇಕ ಮೊಟ್ಟೆU¼ು ಬಣ್ಣಬಣ್ಣzವಾಗಿರುತª. À್ತ À ್ತ É À À À ್ತ É ಮೊಟೆಯೊಳಗಿನ ¨sಂಡಾರದ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿಯಮವ£್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ್ಟ À À ಇದನ್ನನುಸರಿಸಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಮೂರು ರೀತಿಯಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು. ಸ್ತನಿಗಳ ಅಂಡದಲ್ಲಿ ಭಂಡಾರ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಸಮವಾಗಿ ಹರಡಿದೆ. ಇದನ್ನು ಹೋಮೋಲೆಸಿತಲ್ ಎನ್ನುವgು. ¨sಂಡಾರ ಮೊಟೆಯ ಮzs್ಯÀ ಬಾಗzಲಿz್ದು ಅದರ ಸುತಲೂ ಸೈಟೋಪ್ಲಾ¸ªiï À À ್ಟ s À ್ಲ À ್ತ À À ಇರುವ ಮೊಟ್ಟೆಗೆ ಸೆಂಟ್ರೋಲೆಸಿತಲ್ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ (ಉದಾ: ಕೀಟಗಳ ಮೊಟ್ಟೆ). ಕಪ್ಪೆಯ ಮೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಭಂಡಾರ ಸಸ್ಯಧುವದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಟೀಲೋಲೆಸಿತಲ್ ಎನ್ನುವgು. ಪಕ್ಷಿಯ ಮೊಟ್ಟೆU¼ಲ್ಲಿ ¨sಂಡಾರ ಪೂರ್ಣ ತುಂಬಿದ್ದು À À À À ¨sೂಣವಾಗಿ ಬೆ¼ಯುವ ಭಾಗª£್ನು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕೋಶPೀಂದ್ರ ಭಾಗದಿಂದ À ್ರ É À À É ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಇಂಥ ಮೊಟ್ಟೆUಳಿಗೆ ಮೆಗಾಲೆಸಿತಲ್ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. À ಮೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅಥವಾ ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ಇರುವ ಪಟಲಗಳನ್ನು ಅವು ತಾಯಿಯ ದೇಹzಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ರೀತಿಗ¼£್ನÀ ನುಸರಿಸಿ ಮೂರು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ À À ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು.
1. ಪxªು ಪಟಲಗ¼ು _ ಇವು ಮೊಟೆಯ ಭಾಗU¼ು. ಉದಾ: ವೈಟಲೈನ್ ಪಟಲ. ್ರ À À À ್ಟ À À 2. ದ್ವಿತೀಯ ಪಟಲಗ¼ು_ ಅಂಡಾಶಯದಲ್ಲಿ ಮೊಟೆU¼ು ಬೆ¼ಯುವ ಹಂತzಲ್ಲಿ ಫಾಲಿಕಲ್ À ್ಟ À À É À ಜೀವPೂೀಶU¼ು ಕೆಲವು ಕೀಟಗ¼ಲ್ಲಿ ಗಟಿಯಾದ ಹೊದಿಕೆU¼£್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತª.É É À À À ್ಟ À À À ್ತ 3. ತೃತೀಯ ಪಟಲಗ¼ು-ಇವು ಅಂಡಾಶಯದಲ್ಲಿ ಉತತಿಯಾಗz,É ಮೊಟ್ಟೆ ಅಂಡಾಶಯವ£್ನು À ್ಪ ್ತ À ಬಿಟ್ಟು ಹೊರಗೆ ಹೋಗುವ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಓವಿಡಕ್ಟ್ ನಾಳzಲ್ಲಿ ಸವಿಸಲqುತz. ಉದಾ: À ್ರ ್ಪ À ್ತ É ಕೋಳಿ ಮೊಟೆ; ಮೊಟೆಯ ಆಲ್ಬುಮಿನ್ ಚಿಪ್ಪಿನ ಹೊದಿಕೆ ಮತ್ತು ಚಿಪುU¼ು. ್ಟ ್ಟ ್ಪ À À ಪ್ರಾಣUಳ ಮೊಟ್ಟೆU¼£್ನು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿದರೆ ಅದgಲ್ಲಿಯೂ ಒಂದು ರೀತಿಯ  À À À À À ವಿಕ¸ನ ಕಂಡುಬರುತz. À ್ತ É ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬೆ¼ಯುವ ಮೊಟೆU¼ು ಗಾತzಲ್ಲಿ ದೊಡªಲ.್ಲ ಕಾರಣ É ್ಟ À À ್ರ À ್ಡ À ಆಹಾರ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಹೆಚ್ಚು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಸುತ್ತಲಿರುವ ನೀರಿನಿಂದಲೇ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಭ್ರೂಣ ತನಗೆ ಬೇಕಾದ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ನೀರನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪqಯುತz. ಆದುದರಿಂದ ತಾಯಿ ಆಹಾರ ಸಂಗºಣೆ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಈ É ್ತ É ್ರ À ರೀತಿಯ ಪ್ರಾಣU¼ು ಒಂದು ಸಾರಿಗೆ ಸಾವಿರಾರು ಮೊಟೆU¼ನ್ನಿಡುತª.É ತಾಯಿ ತಂದೆU¼ು  À À ್ಟ À À ್ತ À À ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವ ರೀತಿಯ ಗಮನವನ್ನೂ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಪ್ರಕೃತಿಯೆ ಇವ£್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತz. ಆದgೂ ಇವುಗ¼ಲ್ಲಿ ಶvುUಳ ಆಹಾರವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುವ À É À À À್ರ À ಮೊಟ್ಟೆU¼ೀ ಹೆZು. ಬೆ¼zು ಮರಿಗಳಾಗುವಂಥªÅÀ ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆ. À É À್ಚ É À ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಇಡುವ ಮೊಟ್ಟೆU¼ು ಗಾತzಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡವಾಗಿರುತ್ತª. ನೀರಿನಲ್ಲಿಟ್ಟ À À ್ರ À É ಮೊಟೆU¼ಲ್ಲಿ ನೀರೇ ಒಂದು ರೀತಿಯ ರPuಯನ್ನು ಕೊಡುತz.É ಆದರೆ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ್ಟ À À ್ಷÀ É ್ತ ಇಟ್ಟ ಮೊಟೆUಳಿಗೆ ಇದಾವುದೂ ಇಲ್ಲ. ಅವು ಸೂರ್ಯನ ಬಿಸಿಲಿನ ಬೇಗೆ ಬಿರುಗಾಳಿಯ ್ಟ À ಬಿರುಸು ಮುಂತಾದುವನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕು. ಬಿಸಿಲಿನ ಬೇಗೆಯಿಂದಾಗಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಸುಣ್ಣದ ಚಿಪ್ಪಿz. ಅದರಿಂದ ಒಳಗಿರುವ ನೀರು ಆವಿಯಾಗಿ ಹೋಗಲಾರzು. ಜೊತೆಗೆ É À ಚಿಪ್ಪು ಒಳಗಿರುವ ¨sೂಣವ£್ನು ರಕಿ¸ುತz.É ಪ್ರಾಣU¼ು ನೀರ£್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತ್ಯಜಿಸಿ À ್ರ À ್ಷ À ್ತ  À À À ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಜೀವಿಸಲು ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸºಕಾರಿ. À ಬೆ¼ªಣUಯ ವ್ಯತ್ಯಾ¸ದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವರ್ಗೀಕgಣ ಮಾಡಬಹುದು. ಕೆಲವು À À Â É À À ಮೊಟೆUಳ ಭಾಗU¼£್ನು ಆಕಸ್ಮಿPವಾಗಿಯೋ, ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿಯೋ ಕvರಿಸಿ ತೆUzರೆ ್ಟ À À À À À ್ತÀ É À ಆಗ ಅದರಿಂದ ಬೆ¼ಯುವ ¨sೂಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಭಾಗUಳಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂಥ ಮೊಟೆUಳಿಗೆ É À ್ರ À ್ಟ À ಮೊಸಾಯಿಕ್ ಮೊಟ್ಟೆಗಳೆಂದು ಹೆಸರು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಮುಂದೆ ಬೆ¼ಯಬಹುದಾದ ಅಂಗಾಂಗಳ ¨sೂಣ ವಿಂಗquಯಿರುತz.É ಇವು ಕಡಿಮೆ. (ಉದಾ: É À ್ರ À É ್ತ ಡೆಂಟೇಲಿಯಂ ಮತ್ತು ಕೀಟಾಪ್ಟರಿಸ್ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು). ಮಿಕ್ಕ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಕ¼zುಕೊಂಡgೂ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೆ¼ಯುತ್ತª. ಇವP್ಕÉ ನಿಯಂತ್ರಿತ (ರೆU್ಯುಲೇಟಿವ್) É À À É É À ಮೊಟ್ಟೆU¼ಂದು ಹೆ¸gು. À É À À ಆಮೆ, ಮೊಸಳೆ, ಸ್ಟರ್ಜನ್ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಜಾತಿಯ ಪಕಿUಳ ಮೊಟೆU¼£್ನು ಮನುಷ್ಯ ಆಹಾರವಾಗಿ ಸೇವಿಸಿದ್ದುಂಟು. ಕಾಡುಪಕಿUಳ ಗೂಡಿನಿಂದ ್ಷ À ್ಟ À À À ್ಷ À ತಂದೋ ಪಕಿU¼£್ನು ಸಾಕಿಯೋ ಮೊಟ್ಟೆ ಪqzು ಅವುಗ¼£್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಿz್ದÀ. ಇತ್ತೀಚೆUಂತೂ ್ಷ À À À É À À À À ಕೋಳಿ ಮೊಟೆಯ ಬಳಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು, ಅದ£್ನು ಪqಯುವ ಸಲುವಾಗಿಯೇ ಪ¥ಂಚದ ್ಟ À É ್ರ À ನಾನಾ ಭಾಗU¼ಲ್ಲಿ ಕೋಳಿ ಸಾಕಣೆ ಕೇಂದU¼ು ಅಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ತೆgಯಲ್ಪಟ್ಟಿª. À À ್ರ À À É É ಇದರಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ವರಮಾನವೂ ಅಧಿಕವಾಗಿದೆ. ಕೋಳಿ ಸಾಕಣೆ, ಕೋಳಿಗಳಿಡುವ ಮೊಟೆಯ ವರ್ಗೀಕgಣ, ಸಂರPಣೆ ಹಾಗೂ ಸಂಸ್ಕgಣ- ಈ ಮೊದಲಾದ ್ಟ À ್ಷÀ À ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿಸಿಕೊಡುವುದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅನೇಕ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿವೆ. ಇದೇ ರೀತಿ ಬಾತು ಮೊಟ್ಟೆU¼£್ನೂ ಹಲವgು ಸೇವಿಸುತ್ತಾg. ಇಂಥ À À À À É ಮೊಟೆU¼£್ನು ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ದೇಹ¥ೂೀಷuಗೆ ಬೇಕಾದ ಪೋಟೀನು ಮೊದಲಾದ ್ಟ À À À É É ್ರ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳು ದೊರಕುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ವೈದ್ಯಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ (ನೋಡಿ ಜೀವಾತುಗ¼ು). À (ಎಚ್.ಬಿ.ಡಿ.)
ಅಂಡಕ (ಸ¸್ಯÀ U¼ಲಿ) : ಸ¸್ಯÀUಳ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೀಜ ಸ¸್ಯÀU¼) ಹೆಣ್ಣು ಜನನಾಂಗದ À À ್ಲ À À À ಪದಾನ ಅಂಗ (ಓವ್ಯೂಲ್). ಪುಷ¥v,À್ರ ದ¼, ಕೇಸg, ಅಂಡPೂೀಶU¼£್ನುಳ್ಳ ಇಡೀ ್ರ s ್ಪ À À À É À À À ಹೂವ£್ನು ಉದ್ದ ಸೀಳಿ ನೋಡಿದಾಗ (ಚಿತ್ರ 1) ಅಂಡPೂೀಶದ ಒಳಬಾಗzಲ್ಲಿ ಅಂಡಕ À É s À ಕಾಣುತz.É ಪರಾಗ¸ರ್±ಕ್ರಿಯೆ, ನಿಶೇಚ£ಕಿಯೆಗಳ ¥sಲವಾಗಿ ಬೀಜವಾಗಿ ವರ್zನUೂಳುvz.É ್ತ ್ಪÀ À À್ರ À Às É ್ಳ ್ತÀ ಅಂಡಕ ಆಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಚೆಂಡಿನಂತಿದೆ. ಅದರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ವಿವಿಧ ಹಂತU¼ಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಗೆಯ ಆಕಾರU¼£್ನು ತ¼ಯುತz.É ಕೆಲವು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ À À À À À É ್ತ ಪಕಾರ ರೂಪಾಂತರ ಹೊಂದಿದ ಕಾಂಡªೀ ಹೂವು. ಹೂವಿನ ವಿವಿಧ ಅಂಗಾಂಗU¼ು ್ರ É À À ಬೆ¼ಯುವಂಥ ಕಾಂಡ ಅಥವಾ ಕಂಕುಳ ಭಾಗದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಾಕಾರzಂತಿರುವ É À ಪ್ಲಾ¸ಂಟ ಭಾಗzಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಜೀವPೂೀಶU¼ು ಹೊರZರ್ªುದ (ಎಪಿಡರ್ಮಿಸ್) ಮೊದಲ É À É À À À À ಅಥವಾ ಎರq£ಯ ಪzgದಿಂದ ವೃದ್ಧಿºೂಂದಿ ತª್ಮು ಅಸ್ತಿvª£್ನು ಪqಯುತª.É ಈ À É À À É À ್ವÀ À À É ್ತ ರೀತಿಯ ಬೆ¼ªಣUಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಜೀವPೂೀಶU¼ು ಹಲವಾರು ಅಥವಾ ಒಂದೆgqು À À Â É É À À À À
