ಪ್ರದಕ್ಶಿನೆ ಹಾಕಿ,ಚಂದ್ರನ
¥ÀæzÀQëuÉ ºÁQ, ZÀAzÀæ£À ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ PÉ®ªÀÅ ªÉÊeÁÕ¤PÀ C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÆß ZÀAzÀæ£À
¸À«ÄÃ¥ÀzÀ UÀÄgÀÄvÁéPµðuÉAiÀÄ£ÀÆß UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrPÉÆAqÀgÄ. vÀªÄä ZÀAzÀ¯ÆÃPÀ
À À
À
À
æ É
AiÀiÁvÉæAiÀÄ£ÀÄß AiÀıÀ¹éAiÀiÁV ¥ÀÆgÉʹzÀ §½PÀ F ªÀÄƪÀgÀÆ ªÉÄà 23gÀAzÀÄ
¸ÀÄgÀQvªÁV ¨sÆ«ÄUÉ E½zÀgÄ.
ë À
À
À
EzÁzÀ C£ÀAvÀgÀ C¥ÉƯÉÆ-11 £ËPÉAiÀÄ£ÀÄß ZÀAzÀ£°UÉ ºÁj¹zÀgÄ. ªÀiÁ£ÀªÀ
æ À è
À
C°è
AiÀıÀ¹éAiÀiÁV E½zÀÄ C°è£À ¥Àj¸ÀgÀzÀ ¥ÀvÀåPÀë «ÃPÀëuÉ £ÀqɹzÀ; ZÀAzÀ²¯É
æ
æ
ºÁUÀÆ PÀ®ÄèªÀÄtÄÚUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀÆ«ÄUÉ vÀAzÀ. ªÀiÁ£ÀªÀ£À ZÀAzÀæ¯ÉÆÃPÀ ¥ÀæªÉñÀ
¤dPÀÆÌ ºÉªÉÄäAiÀÄ ¸ÀAUÀw.
C¥ÉƯÉÆ 11gÀ AiÀıÀ¹£À C£ÀAvÀgÀ D ¸ÀgtAiÀÄ°è E£ÀÆß DgÀÄ £ËPÉU¼£Äß
ì
À Â
À À À
ZÀAzÀæ£ÀvÀÛ GqÁ¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ, D ¥ÉÊQ 1970 K¦æ¯ï£À°è GqÁ¬Ä¸À¯ÁzÀ
C¥Á¯ÉÆà 13 ZÀAzÀæ£ÀvÀÛ vÉgÀ¼ÀĪÀ £ÀqÀÄªÉ C¥ÀWÁvÀPÉÌ M¼ÀUÁV CzÀgÀ
UÀU£AiÀiÁwæU¼ÁzÀ eÉêÀiïì ¯Éƪɯï, ¥sqï ºÉÊ¸É ªÀÄvÀÄÛ eÁPï ¸ÉöÊUÀªïð ¨sÆ«ÄUÉ
À À
À
æÉ
é
À
§zÀÄQ §AzÀzÉÝà MAzÀÄ ¸ÁºÀ¸ÀªÁ¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ E£ÀÄß½zÀ LzÀÄ C¥Á¯ÉÆ
£ËPÉU¼ÁzÀ 12, 14, 15, 16 ªÀÄvÀÄÛ 17 ZÀAzÀ£À ªÉÄÃ¯É E½zÀÄ £ÀAvÀgÀ ¸ÀÄgÀQvªÁV
À
æ
ë À
»AwgÀÄV §AzÀªÅÀ . »ÃUÁV EzÀĪÀg«UÀÆ 12 d£À C¥Á¯ÉÆà UÀU£À AiÀiÁwæU¼Ä
É
À
À À
ZÀAzÀ£À ªÉÄÃ¯É «ºÀj¹ §A¢zÁÝg.É C¥Á¯ÉÆà 15, 16 ªÀÄvÀÄÛ 17gÀ UÀU£AiÀiÁwæU¼Ä
æ
À À
À À
vÀªÉÆäA¢UÉ PÉÆAqÉÆAiÀÄÝ ¨Áålj ZÁ°vÀ PÁgÉÆAzÀgÀ®Æè ZÀAzÀæ£À ªÉÄïÉ
Q¯ÉÆëÄÃlgïUÀlÖ¯É «ºÀj¹zÀgÀÄ. C¥Á¯ÉÆÃZÀAzÀæAiÀiÁ£À PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ
ªÀÄÄPÁÛAiÀĪÁzÀ §½PÀ C¥Á¯ÉÆ £ËPÉU¼£Äß (E£ÀÆß ¸ÀjAiÀiÁV ºÉüÀ¨ÃPÉAzÀgÉ
À À À
É
DeÁÕPÉÆñÀ-¸ÉêÁPÉÆñÀUÀ¼À eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß) CªÉÄjPÀzÀ ¸ÉÌöʯÁå¨ï CAvÀjPÀë
¤¯ÁÝtPÉÌ UÀU£AiÀiÁwæU¼£Äß PÉÆAqÉÆAiÀÄå®Ä ºÁUÀÆ C°èAzÀ CªÀg£Äß »AwgÀÄV
À À
À À À
À À
¨sÆ«ÄUÉ PÀgvg®Ä §¼À¹PÉƼÀî¯Á¬ÄvÀÄ.
À
É À À
V CAvÀjPÀë µÀl¯ï AiÉÆÃd£É : 1981gÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ ¸À»vÀ CAvÀjPÀëAiÀiÁ£À
PÉëÃvÀæzÀ°è MAzÀÄ ªÀĺÀvÀÛgÀªÁzÀ ¨É¼ÉªÀtÂUÉ GzÀAiÀĪÁ¬ÄvÀÄ. CzÉà CAvÀjPÀë
±Àl¯ï£À DUÀªÄ£À.
À
CAvÀjPÀë µÀl¯ï JA§ÄzÀÄ gÁPÉmÉÆAzÀgÀAvÉ ªÉÄïÉÃj, CAvÀjPÀë
£ËPÉAiÉÆAzÀgAvÉ ¨sÆPÀPAiÀÄ°è «ºÀj¹ £ÀAvÀgÀ «ªÀiÁ£ÀªÇAzÀgAvÉ zsgV½AiÀÄĪÀ
À
À ëÉ
É
À
À É
«±ÉõÀ gÁPÉmï ªÁºÀ£. EzÀgÀ ºÉa£À ¥ÁæªÄÄRåPÌÉ PÁgÀt EzÀÄ ªÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃV
À
Ñ
À
JA§ÄzÁVzÉ. CAvÀjPÀë µÀl¯ï JA§ÄzÀÄ ªÉÄÃtzÀ §wÛU¼AvÉ PÁtĪÀ JgÀqÄ
À À
À
WÀ£À ±ÉÆÃzs£PÁj gÁPÉlÄÖU½UÉ eÉÆÃr¸À®lÄÖ MAzÀÄ §ÈºÀvï £ÉÆÃzÀPÀ mÁåAPï£À
À À
À
à
ªÉÄÃ¯É PÀĽvÀ «ªÀiÁ£À. GqÁªÀuAiÀÄ ªÉüÉAiÀÄ°è EzÀÄ D JgÀqÄ WÀ£À gÁPÉlÄÖU¼À
É
À
À
ºÁUÀÆ vÀ£Àß ªÀÄÆgÀÄ zÀPÀë PÀæAiÉÆÃd¤Pï AiÀÄAvÀæUÀ¼À £ÉgÀ«£ÉÆA¢UÉ ¨sÀÆPÀPÉëUÉ
vÉg¼ÄvÀz. £ÀqÄªÉ WÀ£À gÁPÉlÄÖU¼Ä ¨ÉÃ¥ÀðlÄÖ ¥ÁågÁZÀÆåmïUÀ¼À £Ég«£ÉÆqÀ£É
À À Û É
À
À À
À
¨sÆ«ÄUÉ E½AiÀÄÄvÀª.É £ÀAvÀgÀ CªÀÅ ªÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀPÌÉ §gÀÄvÀª.É PÉêÀ® ¨sÆPÀPAiÀÄ£ÀÄß
À
Û
Û
À ëÉ
¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ ªÉüÉAiÀÄ°è CzÀjAzÀ ¨ÉÃ¥ÀðqÀĪÀ £ÉÆÃzÀPÀUÀ¼À mÁåAPï £ÀAvÀgÀ
GjzÀÄ §Æ¢AiÀiÁUÀÄvÀz.
Û É
µÀl¯ï ¨sÀÆ PÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¦zÀ £ÀAvÀgÀ ºÀwÛgÀ ºÀÛwgÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÁgÀUÀ¼À
PÁ® C£ÉÃPÀ ¥ÀAiÉÆÃUÀU¼£Äß CzÀg°è £Àq¸®Ä ºÁUÀÆ ªÁ¹¸À®Ä JAlÄ UÀU£À
æ
À À À
À
É À
À
AiÀiÁwæU½UÉ CªÀPÁ±À«gÀÄvÀz.É ¨sÆ«ÄUÉ »AwgÀÄUÀĪÀ ¸ÀªÄAiÀÄ §AzÁUÀ µÀl¯ï
À
Û
À
À
gÉmÉÆæà gÁPÉmïUÀ¼À£ÀÄß Gj¹ vÀ£Àß ªÉÃUÀªÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ
¨sƪÁvÁªÀgtPÉÌ zsĪÀÄÄPÀÄvÀz.É DUÀ C°è GAmÁUÀĪÀ WÀµðuɬÄAzÁV vÀ£ßÀ
À
À
À
Û
À
ªÉÃUÀª£Äß PÀrªÉÄ ªÀiÁrPÉƼÀĪÅÀ zÀgÆA¢UÉà vÀ£ßÀ £ÁߪÀj¹gÀĪÀ ±ÁR «gÉÆâü
À À
î
É
©¯ÉèU¼À ºÁUÀÆ ±ÁR PÀªZU¼À £Ég«£ÉÆA¢UÉ M¼ÀVgÀĪÀ UÀU£AiÀiÁwæU¼£Äß
À
À À À
À
À À
À À À
¸ÀÄgÀQvªÁV EqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀA¥ÀÆålgïUÀ¼À £Ég«£ÉÆqÀ£É NqÀÄzÁjAiÉÆAzÀgÀ
ë À
À
ªÉÄð½AiÀÄÄvÀÛzÉ. ¸ÀÄ. 30 l£ï vÀÆPÀzÀ G¥ÀUÀæºÀ CAvÀjPÀë £ËPÉ/CAvÀjPÀë
¥ÀæAiÉÆÃUÀ ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß PÉ®ªÉà £ÀÆgÀÄ Q¯ÉÆëÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ ¨sÀÆPÀPÉëUÉ
PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð CªÉÄjPÀzÀ CAvÀjPÀë µÀl¯ïUÉ EzÉ.
PÀ¼ÉzÀ JgÀqÀƪÀgÉ zÀ±ÀPÀUÀ¼À ¸ÀĪÀiÁj£À°è µÀl¯ï£À £ÉgÀ«£ÉÆA¢UÉ
G¥ÀUºU¼£Äß GqÁ¬Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ, G¥ÀUºU¼£Äß »AwgÀÄV ¨sÆ«ÄUÉ vÀgĪÀÅzÀÄ,
æÀ À À À À
æÀ À À À À
À
À
G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀÆPÀPÉë¬ÄAzÀ¯Éà j¥ÉÃj ªÀiÁr ºÁj©qÀĪÀÅzÀÄ, ‘CAvÀjPÀë
¥ÀAiÉÆÃUÀ±Á¯É’AiÀÄ£ÀÄß ¨sÆPÀPUÉ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåªÅÀ zÀÄ, CAvÀjPÀë ¤¯ÁÝtªÉÇAzÀgÀ
æ
À
ëÉ
eÉÆvÉ ¨sÆPÀPAiÀÄ°è ¸ÀA¢ü¹ PÀÆrPÉƼÀĪÅÀ zÀÄ, CAvÀjPÀªÇAzÀ£Äß ¨sÆPÀPAiÀÄ°è
À
ëÉ
î
ë É
À À
ëÉ
ºÀAvÀ ºÀAvÀªÁV ¤«Äð¸ÀĪÀÅzÀÄ, EAvÀºÀ ªÀĺÀvÀÛgÀªÁzÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
¤ªÀð»¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
91
EzÀĪÀgÉ«UÀÆ CªÉÄjPÀ DgÀÄ µÀl¯ï ªÁºÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ. D ¥ÉÊQ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÁzÀ JAlgï¥Éöʸï C£ÀÄß PÉ®ªÀÅ ¥ÀjÃPÉU¼£Äß £Àq¸ÄªÀ GzÉÝñÀ¢AzÀ æ ë À À À É À ¤«Äð¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 1981gÀ K¦æ¯ï 12 gÀAzÀÄ ¨sÀÆPÀPÉëUÉ vÉgÀ½zÀ PÉÆ®A©AiÀiÁ JA§ µÀl¯ï CAvÀjPÀëAiÀiÁ£À PÉÊUÉÆAqÀ ªÉÆzÀ® µÀl¯ï ªÁºÀ£ÀªÁ¬ÄvÀÄ. £ÀAvÀgÀ bÁ¯ÉAdgï, r¸À̪Àj, CmÁèAn¸ï ªÀÄvÀÄÛ JAqɪÀgï JA§ µÀl¯ï ªÁºÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸À¯Á¬ÄvÀÄ. µÀl¯ï£À DUÀªÀÄ£À¢AzÁV CAvÀjPÀëAiÀiÁ£À PÉÊUÉƼÀĪÅÀ zÀÄ ¸ÀÄ®¨s¸ÁzsåÀ ªÁzÀAvÉ £ÀÆgÁgÀÄ d£À EAzÀÄ µÀl¯ï£À°è CAvÀjPÀAiÀiÁ£À î À ë ªÀiÁr§A¢zÁÝg.. CªÀg°è C£ÉÃPÀgÄ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ. É À À 1981-86gÀ £ÀqÀÄ«£À CªÀ¢üAiÀÄ°è µÀl¯ï MlÄÖ 24 ¨Áj ¸ÀÄgÀQëvÀªÁV ¨sÀÆPÀPÉëUÉ ºÉÆÃV §AvÀÄ. DzÀgÉ µÀl¯ï PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ 25£Éà AiÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß PÉÊUÉÆAqÀ bÁ¯ÉAdgï µÀl¯ï ªÁºÀ£À AiÀiÁ£ÀzÀ £ÀqÄªÉ ¨sAiÀÄAPÀgªÁV D¸ÉÆáÃn¹ À À À CzÀg°èzÝÀ 7 d£À UÀU£À AiÀiÁwæU¼Ä ªÀÄrzÀgÄ. EzÁzÀ JgÀqƪÀgÉ ªÀµðUÀ¼À À À À À À À À C£ÀAvÀgÀ ªÀÄvÉÛ ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀ µÀl¯ïAiÀiÁ£À ªÀÄÄA¢£À ¸ÀĪÀiÁgÀÄ MAzÀƪÀgÉ zÀ±PU¼µÄÖ PÁ® ¸ÀÄUÀªÄªÁV ªÀÄÄAzÀĪÀg¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ 2003 ¥s§ªj 1gÀAzÀÄ À À À À À À É É æ À CAvÀjPÀë¢AzÀ »AwgÀÄUÀÄwÛzÀÝ PÉÆ®A©AiÀiÁ µÀl¯ï vÁ£ÀÄ JgÀqÀĪÁgÀUÀ¼À »AzÉ CAvÀjPÀPÌÉ vÉg¼ÄªÁUÀ GAmÁzÀ vÁAwæPÀ vÉÆAzÀgAiÉÆAzÀÄ G®ât¹zÀÝjAzÀ ë À À É Â £Á±ÀªÁ¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀAeÁvÉ £Á¸Á UÀU£AiÀiÁwæ PÀ®£Á bÁªÁè CªÀgÆ À À à À ¸ÉÃjzÀAvÉ 7 d£À UÀU£AiÀiÁwæU¼Ä À À À À EzÀjAzÁV ¸Á«VÃqÁzÀgÀÄ. E¢ÃUÀ (2005_ ¥ÀƪÁðzsðzÀ°) À è ¨sÆPÀPAiÀÄ°ègĪÀ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ À ëÉ À CAvÀjPÀë ¤¯ÁÝtPÉÌ ºÉÆÃV§gÀ®Ä gÀµÀåzÀ ¸ÀÆAiÀÄeóï £ËPÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. D £ËPÉ AiÀįÉà vÉg½zÀ E§âgÄ CAvÀjPÀë è À À ¥ÀæªÁ¹UÀ¼ÀÄ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ CAvÀjPÀë ¤¯ÁÝtPÉÌ MAzÀÄ ªÁgÀzÀ ¨sÃn ¤Ãr §A¢zÁÝg. É É ¨s Á UÀ iv. ZÀ A zÀ æ ¯ É Æ ÃPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzs£:É ªÀÄ£ÀĵÀ壣Äß ZÀAzÀ£À À À À æ ªÉÄð½¸ÀĪÀ ªÀÄÄAZÉ C°è£À «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆ®APÀµÀªÁV w½AiÀÄ®Ä ¸ÀAiÀÄAZÁ°vÀ CAvÀjPÀë é £ËPÉUÀ¼À £ÉgÀ«£ÉÆqÀ£É ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. 1. ¸ÉÆëAiÀÄvï gÀµÀåzÀ ¥ÀAiÀÄvÀßUÀ¼Ä: 1959 d£ÀªÀj 2 æ À avÀæ 17 gÀAzÀÄ gÀµÀå ®Æå£Á -1 JA§ ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ®Æ£Ágï ªÀiÁqÀÆå¯ï £ËPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁj¹vÀÄ. EzÀÄ ZÀAzÀæ¤AzÀ 7000 Q«ÄÃ.UÀ¼À CAvÀgÀzÀ°è ºÁzÀĺÉÆìÄvÀÄ. ªÀÄÄAzÉ EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À£Äß ¸ÀÄvÀÄÛºÁPÀvÆqÀVvÀÄ. À É 1959 ¸É¥A§gï 12gÀAzÀÄ ®Æå£Á-2 JA§ £ËPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ÖÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 350Q¯ÉÆÃUÁæA vÀÆPÀ«zÀÝ F £ËPÉ 14gÀAzÀÄ ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ©vÀÄÛ. F £ËPÉ ZÀAzÀ¤UÉ PÁAvÀPÃvÀ«®èªAzÀÆ CzÀgÀ ¸ÀÄvÀ®Æ «QgÀt ¥ÀnU½®èªAzÀÆ æ ëÉ æ É Û Ö À É DzÀgÉ CzÀgÀ ºÀwgzÀ ¥ÀzñÀU¼°£À CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå zÀÆgÀ¥zñÀU½VAvÀ Û À æ É À À è æÀ É À ¸Àé®à ºÉagĪÀÅzÉAzÀÆ w½¹PÉÆnÖvÄ. Ñ À À 1959 £ÀªÉA§gï 4gÀAzÀÄ ¸ÀÄ. 1,100QUÁæA vÀÆPÀzÀ ®Æå£Á-3£ÀÄß gÀµÀå PÀ¼ÀÄ»¹vÀÄ. ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄ CzÀĪÀgÉUÀÆ PÁt¢zÀÝ ZÀAzÀæ£À E£ÉÆßAzÀÄ ªÀÄÄRzÀ bÁAiÀiÁavÀU¼£Äß EzÀÄ 7gÀAzÀÄ vÉUzÄ mÉ°«µÀ£ï ªÀÄÆ®PÀ ¨sÆ«ÄUÉ PÀ¼Ä»¹vÀÄ. æ À À À É À À À 1965 dįÉÊ 18gÀAzÀÄ CAvÀgïUÀº¥zñÀzÀ CzsåÀ AiÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä PÀ¼Ä»¹zÀÝ æ À æÀ É À eóÉÆÃAqï-3 JA§ £ËPÉ vÁ£ÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀ zÁjAiÀÄ°è ZÀAzÀæ£À »A¨sÁUÀzÀ avÀU¼£Äß vÉU¬ÄvÀÄ. EªÀÅ ®Æå£Á-3 vÉUAiÀÄzÉ EzÀÝ ¥ÀzñÀU¼£Äß vÉÆÃj¹zÀªÅÀ . æ À À À É É æ É À À À EzÀjAzÀ ZÀAzÀ£À J®è ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÆß awæÃPÀj¹zÀAvÁ¬ÄvÀÄ. ªÀÄÄAzÉ ZÀAzÀ£À æ æ ªÉÄÃ¯É £ËPÉU¼£Äß ¤zsÁ£ÀªÁV E½¸À®Ä (¸Á¥sïÖ ¯ÁåArAUï) ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀAiÀÄvÀßUÀ¼Ä À À À æ À
