ಪಶ್ಚಿಮ ಅಸ್ಪಾಮಿ. ತನ್ನ ವೊಳಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚೆನ ಎಕರೂಪತೆಯನ್ನು ಕುಂದಿರುವ ಸೂಳೆ ಆಸ್ಸಾಂ ಶಿಷ್ಣಭಾಷೆಯುಗಿ ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿದೆ; ಆಧುನಿಕ ಸಾಹಿಶ್ಯದಬ್ಬಂಮ್ಸ್ಸಾಮಿನ ಇನ್ನೊ ಹಲವು ಉಂಳಾಗಿ ಉಂಡೆ: ಬ್ರಿಹ್ನಮತ್ರಾ ನದಿಯ ದಕ್ರಿಣ ದಡದ ಜನ ಆಡುವೆ ಉಂಭಾಷೆಯುದ ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಮರೂಪಿ ಕೆಲಮಚ್ಛೇ ಚಉಂಸ್ಕೂಳ್ಳದ್ಧಾಗಿರೆ. ಆದರೆ ಉತ್ತರ ಕಾಮರೂಪಿ ಎರಡು ಉಮೊಭಾಗಗಂರಿದ ಊ ಒಳಗಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಬಲುಮಚ್ಛೇಇ ಬೇರೆಯುಗಿ ತೊಳೆರುತ್ತವೆ. ಪೋನ ಆಸ್ಪಾಮಿಯೆಲ್ಪು ಇಡೀ ಎವ್ರರಿತ್ಯೇರೆಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಒರಿದು ಉಪಭಾಷೆಷಶ್ಚಿನು ಅಸ್ಪಾಎಶಿ ಉಪಭಾಷೇಪ್ರಚೆಲಿತವಾಗಿದ್ದರಿತೆ ತೊಳಿರುತ್ತದೆ, ಸಮಗ್ರ ಸ್ತಾಂಳೆನ ಸಾಹಿತ್ಯೆ. ಪಣ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿರಲಿ, ಗದ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿರಲಿ. ಡೈಷ್ಣವ ಕವಿಗಳೆ ರಚನೆಗಳಾಗಿರಲಿ, ಜಾರಿಕ್ರೀ ರಚನೆಗಳಾಗಿರಲಿ, ಅವೆಲ್ಲ ಈ ಉಪಭಾಷೆಯೆಪ್ಲೇ ಇವೆ. ಇಂದಿನ ಶಿಪ್ಪಸಾಹಿತ್ವಕ ಭಾಷೆ19ನೆಯೆ ಶೆತಮವುನದಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿಉಂ ತೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಇದು ಆದದ್ದು ಅಮೆರಿಕದ ಬ್ಯಾಪ್ಪಿಸ್ಟ್ ಮಿಷನ. ಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಮುಥಾಲಯೆವನ್ನು(1846), ಎರಡನೆಯ ಝ ವಾತ್ರೆರೂವನ್ನು ಮೆತ್ತು ಮೊಉಂ ಜಾಕ್ಸಾಮಿ ನಿಘಂಟನ್ನು ಮುಪ್ರಿಂದದ್ದು (1846 ಮತ್ತು 1867). ಹೊಸ ಆಪುಂ ಸಾಹಿತ್ಮ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ತ್ತೂತ್ಸಾಹೇ ವಾತಾವರೂವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿಗುಂಈ ಭೂಪಳಿಂದ. ಇವನ್ನಲ್ದಾ ಅವರು ಸುಂಕ ಆಸ್ಸಾಂನ್ಸೂ ಲಘು ಪ್ಟೆಂತ್ಮದಲ್ಲಿಯೆ ತಮ್ಮ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳೂ ಕೇರಿದ್ರೆ ಸ್ಥಾನವೆನಾಕ್ರ ಮಾಡಿಕೊರಿಡ ಶಿಬಸಾಗರ್ ಜಿಲ್ಗೆಯೆ ಉಪಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಕಾಡಿದರು. ಹೀಗೆ ಅವರೆ ಅಸ್ಪಾಮ್ನೆಲ್ಲಿ ಈಗ ಶಿಛಂವಾಗಿ ಅರಿಗಿಕೃತೆವಾಗಿರುವ ಆಧುನಿಕ ಆಸ್ಪಾಮೀ ಸಾಂತ್ಮ! ಭಾಷೆಗೆ ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿದರು. ಜನರಲ್ಲಿ ಎದ್ಯಾಭ್ಯಾಸಂ ದ್ಯಂತೆ. ಅಸ್ಪಾರಿ ಜಿಪ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಎದ್ಯಾನಂತ ಬನೇ ಸಂಹೈ ಬೆಳದದ್ಭುಯ್ಕೆವು ಕಾರಣವಾಗಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಆಸ್ಪಾಮೀ ರೂಪಗಳು ಕೂಡ ಶಿಪ್ಪಸಾಹಿತ್ಯೇಪ್ರಮುಖ ಉಪಧಾಷಾವರ್ಗಗಳಾದ ಕ್ರೈಬಾರ್ವ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಅಸ್ಪಾಮಿಗಳೆರಡೊ ಬಲುಮಟ್ಟೆಗೆ ದ್ದನ್ಮಾತ್ಮಕ ರೂಪಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಪದಕೆತಾಂಶಾತ್ಮಕ=ಈ ಎಲ್ಡ ಕ್ಷೆಕಿತ್ತೇಳೆಲ್ಕು ಖಚಿತವಾದ ನಿಭಿವೃತೆಯನ್ನು ಕೇಂರಿಸ್ತಾಂ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಎರಡು ಭಾಷಾವರ್ಗಗಳೆ: ಜನ ಒಬ್ಬರನೊಬ್ರರು ಆಥ೯ಮಾಡಿರೊಳ್ಳುವುದೇ ಕಹ್ಪ. ಆದರೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಅಸ್ನಾಎಶೂ ಉಉಂಯ ಎಭಿನ್ನತೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದ್ದಂಮಾ ಶಾಸೇನಿರ್ದಿಪ್ಪಂಗಿ ಹೇಉಂ ಸ್ಟರಲಹರಿ) ಮತ್ತು ಎರಳವಾಗಿ ಪದಠೋಶೆ ಇವುಗಳಿಸೆಸಣುಝಪಟ್ಟಿತ್ತೂದೆ.ಟಿ ಊ 11) ಸೊ೯ ಅಸ್ಪಾಮಿಯಲ್ಲಿ ಮೆಧ್ಯೆ ಬಲಾಘಾತೂಸ್ಸೂರೆ. ಪಶ್ಚಿವೆ ಅಪೋಯಲ್ಲಿ ಪ್ಪಂಲವಾದ ಆದ್ಯ ಬಲಾಘಾತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮರ್ಧಾ ಎರಡನೆಯೆದರಲ್ಲಿ ಪದಗಳು ಎರೊಪಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. (ಆ) ಬಲಾಘಾತೆಯುಕ್ತ ವೇರ್ನಿ: ಪರದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಸ್ಥೆರ ಹೂಳೆಗಿ ವ್ಯರಿಜನದುಃತ್ಯೇಳು ರೊಮಗೊಭ್ಯಂ. ಉದಾ : ನೀನೆ (ಮಯು೯ದಾತುಂ) ಮಾಡುವೆಷರಿಬ ಈ ಕ್ರಬ; ಕುಂಬಳ=ಕೊನೊರಈಕುದ್ರು ಇತಾತ್ಲಂ ಅಥವಾ ಸರಿಯುಕ್ತ ಸ್ಟರಗಳೊ ತ್ರಿಸೆಯ್ಕ ಸ್ತೆರಗಳೊ ಆಗಿ ಉಳಿದುಕೆಹುಳ್ಳುಹ್ಪವೆ. ಉದಾ ಉಳುವೆವರ್ನಹೆಲೊರಿವವೃಹೌಲ; ಒರಿದು ಆರಿಕಿತನಾಮಪತಿಯ ದೃರೈತ; ಸಾಧು. ಕೆವಲಿಯೆಈಕೆಉಂದೃ. ಇಶ್ಯಾದಿ (ಅ) ಆರಿತ್ನ ಸರಿಯೆಕ್ತ ಸ್ವರಗುಂ ತುಂಉಂ ಉದಾ : ರಾಣಿನೂಶೆಈಮದೆ; ಬೇಡಿರ್ಕೆಕಬೌವೃಕಬೆ, ಇಕ್ಯಾದಿ.(311010 : ಲಲಿಉಊಲಿಕಟುಂ; ಬ(ಟೆಲಿ.ರಿಲುಳ.'ರಲು, "ಷ್ಕರಿಲ್ಡ್ಗನುಧೇ (2) ನೊರ್ವ ಅಉಂರುವ ಉಜ್ಜೆತರ ಮಧ್ಯಶ್ವದುಃಳಿಗೆ ಪ್ರೆತಿಯುಗಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಅಸ್ನಾಮಿಯಲ್ಲಿ ಉಚ್ಚಸ್ಥೆರಗಳೇ ವಿಶೇಷ. ಹಾಗೆಯೇ ಅಲ್ಲಿಯೆ ನಿಮ್ನತರ್ಧನ್ಯೂಸ್ತೆರಗಳಿಗ ಪ್ತತಿಯಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ನಿಮೃ ಸ್ಥರಗಳಿರುತ್ತೆನೆ. ಉದಾ : ಬಚ್ಚೆ=ಕೆಮೊದ್ರ್ಲಘುದುಃ ಬೆಲೆ. ನೊಈಮುಲ್; ನಿಂಬೆ 'ನೆಮುಕುನಿಮು, ಅವನು ಮಾಡಿದ್ಧಾನೆವೃ'ರಿಸೆ ವೃಕರಿಸಿ. (3) ಸೂ೯ ಅಸ್ನಾಮಿಯ ನಿಮಲ್ಕತೆರಮಧ್ಯಾಗ್ರೆ >ಲೆ ದ ಸ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಅಉಂ ಉಚ್ಚತರ ನಿವತ್ನಾಗ್ರ ದೀ/ ( ಇರಿಗ್ಲೀಷಿನ " ಬ್ಯಾ೦ಕ್ ನಲ್ಲಿರುವರಿತೆ) ಬರುತೆದೆ.(4) ಪಎವಳ ಆಸ್ನಾಮಿ ಮಹಾಪೂಗಳಮ್ನ ತೇಲಿಸುವುದರ ಕಡೆಗೆ ಒಲಿದರೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಅಸ್ಸಾಂ ಉಝಾಷೇಯ್ದ ಮಹಾಸ್ತಾಂಗಳೇ ಅತಿ ಪ್ರಬಲ. ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕದ ವೇರ್ನಿಗ ಳೊಡನೆ ಎರಡು ಉಂ ಸ್ತೆರ್ಶಗಳು ಬರುವುದು ಮೊವ೯ ಆಸ್ಪಾಮಿಯಲ್ಲಿ ತೀರ ವಿರಳ (ಇದುವಮೌ ಆರಿಥ ಒರಿದೇ ಒರಿದು ತದ್ಧವ ಬ್ದುವನ್ನು ಉಂ ಆದರೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಆಸ್ಪಾಮಿಯೆಲ್ಲಿ ಅದು ತೀರ ಊ. ಉದಾ : ನೀರಿನ ಮಡಕೆ. ಘಗರಿ ಈಘಫ್ರಿ ; ಟೆಕಿಎಳ್ಳುಳಮೊಮೊಲ ಈ ಫಷ್ಣ.(5) ಎರಡರಾ ಉಪಫಾಷಾವರ್ಗಗಳ ಸ್ಥರಲಹೆಂಯ ನಿನ್ಯಾಸಗಳು ಬೇರೆಬೇರೆ. (6) ಮೊರ್ವದ ಉಪಭಾಷೆಯ ಮಾತಿನ ವೇಗ ನಿಧಾನವಾದದ್ದು. ಪಶ್ಚಿಮದ ಉಪಧಾಷೆಗಳದು ತೀವ್ರ ನುತ್ತು ರಭಸೆವಾದದ್ದು. ಆಕೃತಿಮಾತ್ಮಕೆ : (1) ನಾಮೆರ್ನಾಕಗಳೆ ನಿಭಕ್ತಿರುಎಮುಲ್ಲಿ ದ್ಧಿತೀಯೆ ಮೆತ್ತು ಚೆತುಥಿ೯ ಎಭಕ್ತಿಗಳು ಪಶ್ಚಿಮ ಅಸ್ಪಾಮಿಯಲ್ಲಿ ಒರಿದಾಗಿರುತ್ತವೆ. (2) ಕಾಲ ಮೆತ್ತು ಸ್ಥಾನಗಳ ಮು೯ನಾಮ ಸಾಧಿತೆಗಳು ಎರಡು ಭಾಷಾವೆರ್ಗಗಳಲೂಉ ಬೇರೆ ಬೇರೆದುಃ ಆಗಿವೆ. ಉದಾ: ಷೆರ್ಚ ಅಸ್ಪಾಮಿ ಎಲ್ಲಿ'ಕಹ್. ಎಲ್ಲಿ (ಉಂ= ಛಠ'. ಅಕ್ಲರ್ಕೈತೆತ್; ಇಲ್ಲಿ=ಅಶ್ ಇವುಗಳಿಗೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಅಸ್ಸಾಂಯಲ್ಲಿ ಭೂಗಿ ಕಹೇರಿಇಕಹಾರಿಯ್. ಬ್ರಿಹೇರಿಇಜಕಾಂಯೆ ಇಶ್ಯಾರಿ ಮಾತುಗಂವೆ.(3) ಬಹುವಚೆನ ಅಕೃತಿವರಾಗಳು ಕವಿದ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯೇ. ಉದಾ: ಮೊರ್ವ ಆಸಿಸ್ಸೂಉಂ ಬೊದ್, .ಬಿಲಕ್ ಎಊವುಗಳಿಗೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಆಸ್ಸಾಂಯೆ ಉಪಭಾಷಾ ವರ್ಗ=ಗಿಲ. .ಗಿಲನ್. =ಗಿಲಕ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಬಳಸ್ತೂದೆ. (4) ಕ್ರಿಉಂದಗಳೆ ಕ್ರಿಯುರೊಪದಲ್ಲಿ ವರ್ತಮಾನಕಾಲಕ್ಕ ಮಧೈಮ ಊ ಸಾವೆಕಾನ್ಯೆದೆ ಅರಿತ್ಮಪ್ಲೊಯ ಷೇಎವೆ೯ ಆಸ್ಪಾಮಿಟಿಂಯ್ಯಖ ಮತ್ತುಭ್ಯಂಆಸ್ಪಾಬುಬೆಣ್ಣು ಅಹ್ ಉದಾ : ನೀನು (ಸಾಮಾನೈ) ತಿನುತ್ರಿದ್ದೀಯೆಪುಯೆಖಇಸ ಈ ತಂಯ್ ಬಿಂಹೆಸ್, ಇತ್ಮಾದಿ. ಭವಿತಕಾಲಕ್ತ ಭೂ ಆಪ್ಪೂಯೆ ಊ ಅಸ್ಸಾನಿಚುಣ್ಣಿ ಎ ನ್ನೂಪಶ್ಚಿಮಅಸ್ಸಾಎಯಿಸ್ಸೂಪು ಅಥವಾಅಕ್ಉದಾಗುವನುಮಾಡಿದನು: ಕರಿಲೆ'ಕಿಕರಿಲ ಅಥವಾ ಕರಿಲಕ್ ಅಥವಾ ಕಲ್ಪಕ್ ಇತ್ಯಾದಿ. (5) ಭೂಪ ಪರಸೆಗ೯ಗಳು ಕವಿದ ಎರಡು ಭಾಷಾವರ್ಗಗಳಿಗೂ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯೇ.ಪದಕೆಣಂಶ : ಎರಡು ಭಾಷಾವೆರ್ಗಗಳ ಉಪಭಾಷೆಗಳೊ ಸಮಗ್ರ ನಾತುಂದಗಳ ರಾಶಿಯೆಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ಸ್ತೆಲ್ಫ್ಛಾಗ ಹೊರತಾಗಿ. ಸೆಮಠಿನ ಸೆಂದರ್ಭಗಳಿಲ್ಲಿ ತೀರ ಎಭಿನ್ನವಾದ ಉಂನ್ನುಬಳಸುಥೆ ನಿದರ್ಶೆನಾಥ೯ವಾಗಿ ಕೆಲವು ಉಂಳನ್ನು ಊ ಮೊರ್ವ ಅಸ್ಪಾಮಿಯ ಜಾಏ ೬ ಕರಿದ, ಟವೆಲ್ .ಗಮೊಸೆ. ಬಾರುಕೆಊ .ಆಸಗ್ಲಿ ತಂಬಾಕು .ಧಪತ್ ಇವುಗಳಿಗೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಅಸ್ಪಾಮಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಟಮೆವಾಗಿ ಲಹಣ್ಣ. ಪಲಿ. ಲರು. ತೆಬಶ್ಚಿ ಎ೦ಬ ಶೆಲ್ಡ್ಗಗಳು ಕೆಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಆಸ್ಸಾಂಭಾಷೆಯೆ ಸೆಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರಚೆನಾತಕ್ರ ನಕ್ಷೆ : ಡ್ಡನಿಮಾಎಜ್ಞಾಧ : ಅಸ್ಪಾಮಿಯೆ ದ್ದೆನಿವರಾಗಳಲ್ಲಿ 23 ವ್ಯರಿಜನಗಳು ಮತ್ತು 8 ಸ್ನರಗಳು ಇವೆ.ವ್ಯರಿಜನುಸೆಳು ದ್ದೆಯೊಳೆವ್ವೈ ವಕ್ಸ್ನ೯ ತಾಲದ್ಯ ಕಂದ್ಯಕಾಕಲ್ಯ ಸ್ಥೆರ್ಶೆಗಳು ಆಲ್ಪಟವೊ ಪ ಬ" ತ ರ ಕ್ ಗಿ" ಮಷಾಪೂ ಘ ಭ" ಘ ಥಿ" ಖ" ಫ್ ಘರ್ಪಗಳು ಸ್ ಥ 1 ಹ್ ಆನುನಾಸಿಕೆಗಳು ಮ್ ನ ಜ" ಪಾರ್ಟ್ಗಕಗಳು ಲ" ಲುರಿಠಿತ ರ ಆರ್ಧಸ್ಥರಗಳು ವ ಯಸ್ಥರಗಳು ಅಗ್ರ ಕೇರಿದ್ರಿಆಯ ಪಶ್ಚ ಉಚ್ಚ ಇ ಉ ಯ್ದತರ್ದಮಧ್ಯೆ ಎ ಒ ನಿಮ್ನತರ್ದಮಧ್ಯ ಆ ಯ್ಕ ಆ ೭ ವ್ಯಂಜನಗಳು : ದ್ದೆನಿವರಾಗಳ ವಿತರಣೆ. /ಬ ವ ಯ/ ಹೊರತಾಗಿ ಉಳಿದ ಎಲ್ಲ ವ್ಯರಿಜನಗಳೊ ಪದಾದಿಯೆಲ್ಲಿ ಸ್ಥರ ಮೊವ೯ವಾಗಿ, ಮತ್ತು/ಪ ಟ ಕ ಬ ದ ಗ ಭ ಧ ಖ ಮ ನ ಸ ಭ, ಹೆ/ ಇವು ಪದದಾದಿಯೆಲ್ಲಿ ವ್ಯರಿಜನಮೊವ೯ವಾಗಿ ಬರುತ್ತವೆ.
