ಆಟಗಳು (i) ಸ್ಕಾದವೆಂಗೆ ಚ್ವಾಪಾಲು: ಎಯ ಪರಿಗಡ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದೆ ಯಾರು ಬೇಕಾದರುಎ ಲಗ್ಗೆ ಭೀಳಿಸಿ, ಆಡುವೆ ಲಗ್ಗೆಚೆರಿಡಿನ (ಸಿಕ್ಕಿದವರಿಗೆ ಸೀರೊಡೆ) ಒರಿದು ಪ್ಪಂಆದಕ್ಕೆ ಈ ಹೆಸರಿದೆ. (ii) ಕುದುರುಕೆಂಡು: ಈ ಅಟದಲ್ಲೂ ಎರಡು ಪರಿಗಡ. ಇಲ್ಲಿ ಲಗ್ಗೆಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಎರಡು ಕಲ್ಲುಗಳ ಮೇಲೆ ಒ೦ದು ಅಡ್ಡಕಡ್ಡಿ. ನಿಗದಿಯುದ ದಖುರದಿರಿದ ಜೆಂಡನುತ್ಸೆ ಅದರಡಿ ನೇರವಾಗಿ ಎಸೆದು ಕಡ್ಡಿಯೆನುಲ್ಕ ಬೀಳಿಸೆಬೇಕು. ಬೀಳಿಸೆದಿದ್ದರೆ ಚೆಂಡನುಲ್ಕ ಹೊಡೆಯುತ್ತಿರುವೆ ಪರಿಗಡೆಕ್ಕೆ ಒಬ್ಬನನತ್ರ್ಯ ಕುದುರೆಯುಗಿ ಕಳುಹಿಸಬೇಕು. ಅಟದ ವಿವರ ಹೀಗೆ: ಒಂದು ಗುರಿಷಿನವರು ಅದ್ದಕಡ್ಡಿಯ ಹತ್ತಿರ ನಿಂತುಕೆಖರಿಡು ಒದ್ದೂಬ್ಬರೂ ಮಯ ನೂರು ಅವಕಾಶಮೆಎಳಗ ದಾರಿಡಿನಿರಿದ (ಇದಮ್ನಗಾರು ಎಯೊ ಊ) ಚೆರಿಡನುಬ್ಬ ಕಾಯುವವರತ್ತ ಟಾರಿಸೆಬೇಕು. ದಾರಿಡನುತ್ಸೆ ಒರಿದು ಸಾರಿ ಬೀಸಿ ಜೆಂಡಿಗೆ ತಾಗದಿದ್ದೆರೂ ಆ ಅಮಾಶೆ ಮುಗಿರೊ ಊ ಅದನ್ನು ಎದುರಾಳಿಗಳು ಆಚೆಂರಿಡು ಬಿಟ್ಟರೆ ಆಂಬತು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಹೆವಿಡೆದ ಚೆರಿಡನುಲ್ಮ ಹಿಡಿದು ಗುರಿಗೆ ಊ ಆಉಂತ್ಸೆ ಬೀಳಿಸಿಡೂ ಅಥವಾ ಯು ಚೆಂಡು ಹೊಡೆಯುಭೂ ವಂಗೊದೆವೆಂಗೆ ಒಬ್ಬ ಅಟಗಾರನಮ್ನ ಕುದುರೆಯುಗಿ ಕಳುಹಿಸಬೇಕು. ಹೊಡೆಯುವವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಆವನ ಬೆನ್ನ ಮೇಲೇರಿ ಹೀಗೆ ಮತ್ತೆ ಅಡ್ಡಕಡ್ಡಿ ಬೀಳಿಸುವ ತನಕವೊ ಅತ ಕುದುರೆಯುಗಿರಚೇಕು. ಕೆಲವು ಸಾರಿ ಇರಿಥ ಕುದುರೆಗಳ ಸಾರೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಚೆರಿಡನುತ್ಸೆ ಯೆಶೆಸ್ಥಿಯುಗಿ ಗುರಿ ಯ್ಯರ್ದಾ ಈ ಕುದುರೆಗಳು ಉಂತ್ಸೆಎತ್ತಿಹಾಕಿ ಓಡುವುದಮೃ ಕೊಡಲು ಮೊಳೆಜೆನಿಸುತ್ತೆದೆ. ಒಂದು ಪರಿದುಃದವರೆಲ್ಸರೂ ಹೊಡೆದು ಮುಗಿಸಿದವೆಕೀಲೆ ಅಟ ಬದೆಲಾಯಿಸುಕ್ವೇ ಉಂ ಆಟ ಮುರಿದುವರಿಯುತ್ತದೆ. (iii) ಟಾ೦ಗ್ ಬಿರಾರಿಗ್: ಚೆಣ್ಣಿಕೇಂಲಿನ ಆಟದರಿತೆ ರುಎಲಟೊಣ್ಣೆಯರಿತಿರುವ ದಾರಿಡಿನಿರಿದ ಚಿಣ್ಣಿಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಚೆರಿಡನುಷ್ಕ ಹೊಡೆಯುಫುದು. ಅದರೆ ಜೆಂಡನುಡೈ ನೆಲದ ಮೇಲಿಡೆಂ ಜಿಂಗ ಎರಿದಾಗ ಉಂಡು ಪ್ಯೂ ಅದರ ಮೇಲ್ಕುಬೊರಿಡು ಎಸೆದು. ಬಿರಾರಿದ್ ಎರಿದು ಒಂದು ಮುರಿಗೈ ಮೇಲೆ ಮಾಡಿಕೊರಿಡು ಹೆಚ್ಚೆರಳು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯೆದ ಎರಡು ಬೆರಳನೊತ್ಸ ಕೆಳಗೆ ನುಡಿಸಿ ತೆಣಂರುಬೆರಳು ಮತ್ತು ಕಿರು ಬೆರಳುಗಳ ಮೇಲೆ ಜೆಂಡನ್ನಿಭೂ ಮೇಲೆಸೆದು ಮುಷ್ಟಿ ಎರಿದುಕೊರಿಡು ಒರಿದು ಕೈ ಮುಷ್ಟಿಯೆ ಮೇಲೆ ಚೆರಿಡನ್ನಿಟ್ಬಾಕೆಉರಿಡು ಎಸೆದು, ಗೌಡ (ಘಂಳಡಾಳಾ ಎರಿದುಕೊರಿಡು ಒರಿದು ಮಣಿಕೆಟ್ಟೆನ ಮೇಲೆ. ಆರಿಕಿ ಎರಿದುಕೆಣಂಡು ಕಣ್ಣಿನ ಹುಬ್ಬಿನ ಮೇಲಿಟ್ಸ್ಜೊರಿಡು ಚೆಂಡು ಬೀಳಿಸಿ ಮೇಲಿರುವಂತೆಂಕಿರೀ ದಾರಿಡಿನಿಂದ ಊ ಅಬ್ಬಂ ಚೆಂಡನ್ನುನಿಗದಿಂಟಾದ ಒರಿದು ಬದ್ದುಎನೆ ಹತ್ತಂ ಗುರಿಯಿಟ್ಟು ಎಉಂಳೆಕು. ಚಿಣ್ಣಿ ಆಟದರಿತೆ ಇಲ್ಲೂ ಚೆರಿಡನ್ನು ಹೊಡೆದು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟೆಸಬಹುದು ನೆಗೆಯುವಷ್ಟು ರೂರದಲ್ಲಿ ಚೆಂಡು ಬಿದ್ದೆರೆ ಹೊಡೆಯೆವವನ ಆಟ ಆಯಿತು. ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಯುವ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಊಉಂ ಏಟು ತಾಗರಿದ್ದೆರೂ ಆಡುವವನ ಆಟ ಆಯಿತು. ಗುರಿಯಿಚ್ಚಾ ಚೆರಿಡನ್ನು ಬದ್ಧಿನತ್ತ ಹೊಡೆದಾಗ ಬದ್ಧಿನಿಂದ ಚೆರಿಡಿಗಿರುವ ದುಎರವೆನ್ನು ಚಿಣ್ಣಿ ಆಟದರಿತೆ ಅಳೆದು ಎಣಿಸುತತ್ತಂ. ಆದರೆ ಟಾರಿದ್ಬಿರಾರಿಗ್ ಇತ್ಯಾದಿಯಾಗಿ ಎಳರ ತನಕ ಇಷ್ಟು ಆಯಿತು ಎರಿದು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. 12. ಚಿಣ್ಣಿಕೇಂಲು: ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾದೆ ಆಟ. ಚೆಣ್ಣಿ ಕಛಂ ಮುಖಕ್ಕೊಳ ಬಡಿದರೆ ಅಉಂ ಉರಿಟು. ಇದೆಕ್ನ ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಟೂದ್ಬಿರಾರಿಗಿನಂತೆ ಚೆರಿಡು ಬೇಡ. ಬದಲಾಗಿ ಎಯ ಕುಂಗಳಲ್ಲೂ ಚೂಮ ಮಶಿಡಿದ ಮಟ್ಟ ಒಂದು ಒರಿದಹುವರೆ ಅರಿಗುಲ ವ್ಯಾಸೆದಡ್ಪು ಗಾತ್ತಂ ಎರಡು ಮಖುರಂಗುಲ ಉದ್ದೆದ ಮರದ ತುಂಡು ಬೇಕು. ಇದರ ಒರಿದು ತುದಿಗೆ ಮೆಲ್ಲಗೆ ಎಟು ಕೆಖುಟ್ಟು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಮಟಿದು ಬರುವರಿತೆ ಮಾಡಿ ರಾಂಡಿನಿಂದ ಹೊಡೆಯಬೆಚು. ಈ ಅಟದಲ್ಲೂ ಎರಡು ಪರಿಗಡ. ಹೊಡೆಯುವೆವರು ಮತ್ತು ಕಾಯುವವರು. ಜೆಂಡಾಟದೆಂತೆ ಇಲ್ಲೂ ಅನೇಕ ನಿಯುಗಳು. ರತೇತ್ತೀ ಅಟದರಿತೆ ತಿಳೆರ್ಮಉಂ. ಉಳಿದವರೆಲ್ಲ ತಮ್ಮೆಕೊಆಲನ್ನು ಒಪ್ತರಿದದರಿತೆ ಕಲ್ಲಿನಮೇಲೆ ಊರಿ ಇಟ್ಟುಕೊರಿಡಿದ್ದು ಕೆವಿಆಲು ಕಾಯುತ್ತಿರುವವನ ಕೈಗೆ ಸಿಕ್ಕದರಿತೆ ಆತನ ಗೋಲನ್ನು ಹಾರಿಊ ಮೇಗಬೇಕು. ನೆಲದ ಮೆಲೆ ಕೋಲು ಊರಿದವನನ್ನು ಕಾಯುವವ ಮುಟ್ಟೆದರೆ ಅವನು ಓಂ ಅದರಿತೆ. ಕಾಯುವವನಿಗೆ ಕೊಳಲು ಕೆಣುಕ್ಲಿವನೂ ಸಿಕ್ಸಿಬಿದ್ದ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದೆರೆ ಆತನ ಕೆವೀಲನ್ನು ದೂರ ಹಾರಿಸ್ಸಾಂ. ಎಲೆಣ್ಣೀ ಒರಿದು ಕಡೆ ಅತ ಗೆರ್ಟ್ಗನೆಶ್ಚಿ. ಆಗ ಅವನು ಮೆಎದಲು ಊ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಊಉಂ ಕವಡೆ ಕವಡೆ, ಕಂಚಿನ ಕವಡೆ; ಕವಡೆ ಕವಡೆ ಕಂಚಿನ ಕವಡೆ ಎರಿದು ಹೇಳುತ್ತೆ ಉಸಿರು ಬಿಡದೆ. ನೊರೇ ಉಸಿರಿನೆಲ್ಲಿ ತಲುಪಟೇಕಎ. ಕಾಲೂ ಬಿಡಕಎಡದು. ಇದರಲ್ಲೂ ನಿಯಮಗಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸೆಎದೆ. 14. ಬುಗುರಿ : ಇದಕ್ಕೆ ಮರದ ಬುಗುರಿ ಮತ್ತು ದಾರ ಬೇಕು. ಎಲ್ಲರೊ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮೆಬುಗುರಿಗೆ ದಾರ ಸುತ್ತಿ ಒಂದೇ ಸಾರಿಗೆ ಬುಗುರಿ ಅಡಿಸೆಚೇಕು. ಆಡುತ್ತಿದ್ದರಿತೆಂಮೇ ಯಾರು ಬುಗುರಿಯನುತ್ಸೆ ದಾರ ಸ್ತೂ ಮೆಖೆಸೆದು ಅನಲು ತದ್ಯಂನೊಆ ಅತನೇ ಬದ್ಧಿನಲ್ಲಿ ಬುಗುರಿಯಿಡಬೇಕು. ಉಳಿದವರು ನೇರವಾಗಿ ಯು ಅಥವಾ ಅಸ್ಸೂ ಬುಗುರಿಯನ್ನುಹಾಗೆಯು ಬೆರಳುಗಳಿಂದ ಉಪಾಯೆವಾಗಿ ಎತ್ತಿರುವೀ ಅದರ ಮೇಲೆಸೆದು ಅದನುತ್ಸೆ ಬದ್ಧಿನ ಹೈಂ ವೃತ್ತೆಧಿರಿದ ಹೊರಹೆಣುರಡಿಸೊಆಕು. ಅದು ಹೆವಿರಟ ತತ್ಕ್ರಣವೇ ಮಿಂಚಿನ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ=ಬುಗುರಿಯಿಟ್ಟೆದ್ದೆವನೊಪಮ್ಶೆ ತಮ್ಮೆ ಬುಗುರಿಗೆ ದಾರ ಸುತ್ತಿ, ಆಡಿಸಿ ಮೇಲೆತ್ತಬೆಹು. ಬುಗುರಿ ಹೊರಡಿಸಿದವೆನ ಬುಗುರಿ ಇನೂದೈ ಆಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನೇ ಅವನು ಮೇಲೆತ್ತಬಹುದು. ಕೊನೆಯೆಲ್ಲಂದವನೇ ಕಳ್ಳ ಅಟ ಹೀಗೆ ಮುರಿದುವೆಂ ಯುತ್ತದೆ. ಚುರುಕಾದ ಅಟಗಾರರಾದರೆ ಸೊಳೆತವನ ಬುಗುರಿಯೆನುಲ್ಕ ಗುನೃಹಾಕಿ ಬೌದಿಝ. 15.ಕೊಕೆಕ್ವೇ ಈ ಅಟಕ್ಷೆಆಡುವವರಿದ್ದರೆ ಸಾಂ ಅಟಗಾರರೆಲ್ಲಿಕೊಕ್ಕುಕೊಡುವವರು ಮತ್ತು ಹಿಡಿಯಾವರು ನಾಲ್ದಾ ಅಥವಾ ಐದೇ ಜನ, ಉಳಿದವರು ಸಿಕ್ಕದರಿತೆ ಓಡಾಡುವರು, ಈಚೇಚೆಗೆ ಈ ಆಟ ಹೈಂಗಸ್ಸೂ ಬಹುಮನ್ನಣೆ ಪಡೆದು ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಶಾಸ್ತ್ರಳೆಯವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟು ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಜನಾದೆರಣೆ ಉಂಡೆ ಹಿಡಿಯುಮುರು ಸರದಿ ಬದಲಾಯಿಸುವಾಗ ಕುಳಿತಿರುವವರನುಲ್ಕ ಕೆಎಕ್ಕೆರಿದು ಕಬೂ ಎಬ್ಬಿಸ್ಸಾಂ. ಅದಕ್ಕೇ ಈ ಹೌದು. ಒರಿದೇ ಸಮನೆ ಟೂಡಿ ಬರಿದು ಹಿಡಿಯೆಬೆಣಾದೆವರನ್ನು ಓಡಿಸಿತೊರಿಡು ಸ್ಕೂತ್ತಾ ಕೆವಿಕ್ ಅನುಲ್ಮ ಕೆದ್ಭುರೆ ತಾರಿಮೇರಿ ಕೆವಿಕ್ ಎನುಜೈವುದುಲಟು. ಸುಧಾರಿತ ಆಟದಲ್ಲಿ ಕೆಎನೆಯಲ್ಲಿ ತುಂರಡಿಯೆ ಮರದ ಕೆಂಬಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಹಳ್ಳಿಗಳೆಲ್ದಾದರೊರ ಗಟ್ಟೆದೇಹದ ಇಬ್ಬರೂ ಕಂಬಗಳ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತ ಸ್ಥಾಣಂಗಳಾಗಿದ್ದು ಆಟ ಮಂಡಿ ಉಂಮುಡುತಾತ್ರೆ ತಲೆಗೆ ಮಾತ್ರೆ ವ್ವಲ್ಲ ತಾಪತ್ರಬೆಶಿ. ಹಿಡಿಯುವ ಆಟಗಾರ ತಲೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದು ಕಾರ ತಿರುವುತ್ತಿರುಪ್ಪಂ. 16. ಡುಡುತುತು: ಇದನುಲ್ಕ ಚುಡುಗುಡು ಎರಿದೊ ತುತುತುತೂ ಎಯೊ ಕಬಡಿ ಎರಿದೂ ಕರೆಉಂ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸಮನಾಗಿ ಎರಡು ಗುಂಮ. ಅಟದ ಮೈದಾನವನ್ನು ಎಲ್ಗೆಕಟ್ಟು ಹಾಕಿ ಮಧ್ಯೆಕ್ಕೆ ಸೆಮಛಾಗ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಯುವುದಾದರೆಣಂದು ಕಡೆಯವರಲ್ಲಿ ಉಂಉಸಿರುಕೆಟ್ಟಿಗುಡುಗುಡು ಎನುತ್ರಮದ್ಧದ ಗಂ ದಾಟಿ ಎದುರಾಳಿಗಳತ್ತೆ ಕೂಗಿ. ಅವರ ಹಿಡಿತಃಷ್ಠ್ರ ಸಿಗದೆ ಅವರನ್ಸೂಬ್ಬಂನುಲ್ಕ ವಬಟ್ಟೆ ಹಿರಿತಿರುಗಚೇಕು. ಅಗ ಮುಟ್ಟಿಸಿಕೊರಿಡವ ಸೊತನೆಂದು ಅಥ೯. ಈ ಯತ್ನದಲ್ಲಿ
