ಇದರಲ್ಲಿ ಬಳೆಸಲಾಗುಶ್ವೇ. ಊಳಂರೆ ಕವಿಗಳೆ ರಚನೆಗಳೆಲ್ಲಿ, ಆದರಲ್ಲೂ ಬಿಜಾಮರದ ವಾಯು ಎರಿಬುವನ ಕಎತೆಯೆಲ್ಲಿ ಈ ಕವಿತಾ ರೂಪದ ಕಂರುಹುಗಳಿವೆ. ಮನಸ್ಟ್ನಕ್ಷ್ಮ ಕಾಮಏಕಾಹೈ ಒಳಗಾಗಿಸುಂ ಇರಿಥೆ ಮಸಾಲೆ ಹಾಕಿದ ಪದ್ಯಂಳು ತುರಿಬ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಶ್ಚಾಘನೆಗೆ ಷಾತ್ರೆಫಾದವು. ದೆಹಲಿಯಿರಿದ ಬರಿದೆ ಕಎಗಳು ಲಖನೌದ ಜನತೆಯಲ್ಲಿ ಕಎತಾಭಿರುಚೆಯೆನತ್ನಿ ಹುಟ್ಟಿಸಿದೆರು. ಆಗಾಗ ಕನಿಸೆಭೆಗಳು ಎಪ೯ಟ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಅವುಗಳದ್ವೇ ಹುಚ್ಚಾಯಿತು. ಕಎಶಾಸ್ಥೆಧೆ೯ಗಳಿಂದ ಕವಿಗಳೆ ತೇಜಸ್ಸೂ ವೃದ್ಧಿಯುಯಿಕು. ಸರಳ ಮತ್ತು ಒಳ್ಳಯೆ ಓಟವುಳ್ಳ ಪದೈಗಳಲ್ಲಿ ಭಾವಗಳನ್ನು ಚಿಊದು ದೆಹಲಿಯ ಕವಿಗಳೆ ವೈಶಿವ್ವೈವಾಗಿತ್ತು ಕಲ್ಪಉಂ ಶಬ್ದಗಳೊ ಭಾವನೆಗಯೊ ಎಚಾರಗಳಿಗೊ ಅಡಿಯುಳಾಗಿದವು. ಅಜ್ಜಿನ್ವೇ ಳಿಗ ಈ ಕಎಗಳು ಮನಗೊಡಲಿಲ್ವ ಅದರೆ ಲಖ್ನೌ ಕಎಗಳು ಈ ಸಂಉಂರಿ ದೂರ ಸರಿದು ತಮ್ಮದೇ ಒಂದು ಹಾದಿಯೆಲ್ಲಿ ನಡೆದರು, ಅವರು ಪದಗಳಿಗೊ ಆಲರಿಕಾರಗಊ ನಿಶಿಪ್ಪ ಗಮನ ಕೆಖುಟ್ಟರು. ದೀತಿಗಾಗಿ ಛಾವಗಳು ಬಲಿಯಾದವು. ಪರಸ್ಥರ ಸಂಬದ್ದವೊ ದ್ದಿಪದಿಯ ಏಷಯೆಕ್ಕ ಸೆಂಗತೆವೊ ಆದೆ ಶೆಬ್ದಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರೆ ಅವರು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಬ್ದುಗಳಿಗೆ ಇತ್ಪು ಮಹೆಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಕೆಣ್ಣುರಿಂದೆ ಊ: ತಪ್ಪಿ ಕೃತಕೆತೆ ತಲೆಹಾಕಿತು. ಕೆಎ೫ ಸಾಉಂ ಭೂ ಬಯ ಭಾವನಾ ಸ್ತಾಕಂಕ್ರೈ ಕರುಣರಸೆ, ನ್ಸೆಜಭಾವೆಗಳು. ವಾವ್ವೈಖರಿ. ಸರಳತೆ=ಇವೆಲ್ಲವೊ ಶೆಬ್ಬಕ್ಕ ಬಲಿಯುದಫು. ಈ ರೀತಿಯ ಶೆಚ್ಹಿಸೆರಿಸ್ಮರಣ ಷೇಕ್ ಇಮಾರಿಬಕ್ನ ನಾಸಿಕ್ (ಮ.1838) ಪಿಂಬಾತನಿಂದ ಪ್ರಾಛಂಭವಾಯಿತು. ಲಖ್ನೌ ಮೆತ್ತು ರಾಮ್ತುಂಗಳಲ್ಲಿದ್ಧ ಆತನ ಶಿಷ್ಯರು ತಮ್ಮೆ ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳನೊಲ್ಕ ಪದಗಳನೊ.! ಗುರುಏನಂತೆ ಬಹಳ ಎಜ್ಜೆರಿಕೆಯಿರಿದ ಆಯ್ದಿ ಬಳಸತೊಡಗಿದುಃ ಹೀಗೆ ಲಖ್ನೌಷೆರಿಥೆ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿನೆ ಕೆಲವು ವ್ವತ್ಮಾಸೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣಉಂ. ಲಖ್ನೌದ ಕಎಗಳೂ ಜನಗಳೊ ತಮ್ಮ ಶಬ್ದ ಪ್ರಬೊಬ್ಗಳು ದೆಹಲಿಯ ಜನರೊ ಕಎಗಳೊ ಬಳಸುವ ನುಡಿ ಮತ್ತು ನುಡಿಝಾಗಿಂತೆಲೂ ಮೇಲ್ಫ್ರದನೆಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಈ ವ್ವತತ್ಯಂಗಳು ವಶ್ಚಿಕೆರಣಕ್ಕೂ ಹಬ್ಬಿದುವು. ಲಖ್ನೌದವರು ಕೆಲವು ಶೆಚ್ಹಿಗಳಮ್ನ ಸ್ತೂರಿಗವೆರಿದರೆ ದೆಹಲಿಯವೆರು ಆವನ್ನು ಸ್ತ್ರರಿಲಿರಿಗದೆವೆನ್ನುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದು ಪರಸ್ಥೆರವಾಯಿತು. ಈ ವ್ಯಶಿತ್ಮಸಗಳು ಅಯು ಪರಿಥದವರ ಸ್ಥೆಧಾ೯ಕ್ಷೇತ್ರೆಫಾಗಿ ಈಗಲೂ ತೂರಾಟ ನಡೆಯುತ್ತಿರೆ. ಈ ಕಾಲದೆಲ್ಲಿ ನಾಸಿಪ್ ಮತ್ತು ಆತಿಷ್ ಎ೦ಬ ಕನಿಗಳು ಭಾಷಾಶುದ್ಧಿಗೆ ಗಮೆನೆಕೆವಿಟ್ಟು ರೊಪಕಾಲಂಕಾರಗಳಮ್ನ ಬಳಸಿ ಕಾವ್ಯ ರಚಿಸಿದರು. ಆತಿಪ್ನ ಶಿವ್ಯನಾದ ಪರಿಡಿತ್ ದೆಯಾಶರಾ'ದ್ ನಸೀರಿ ಎರಿಬಾತೆ ಗುಲ್ಜಾರೆ ನಸೀರಿ ಎರಿಬ ಪ್ಪಂದ್ಧ ಮಸ್ನಎಯನತ್ನಿ ಬರೆದ ಪ್ರೆಶಿಶ್ಯಾತೆ ಕವಿ. ಇದು ಈಗಲೂ ಜನಪ್ರಿಭುವಾಗಿದೆ. ಕಬ೯ಲಾದಲ್ಲಿ ಇಮಾರಿ ಸೂಳನ ಮತ್ತು ಸಂಗಡಿಗರು ಮಡಿದ ದುರಂತ ಇಸ್ಸಾಮಿನೆ ಇತಿಹಾಸೊಲ್ಲಿ ಬಹು ನಿಷಾದೆಕರ ಪ್ರಸೆಂಗ. ಇದನ್ನು ಭೇಜೇಂ ಮೆಎಹರಮ್ಮಿನ ಮೆಎರಲ ಹತ್ತು ದಿವಸಗಳಲ್ಲಿ ಜನಕ್ಕೆ ಕ್ರೀಣ ಮಾಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಕ್ಷಿಣದ ಹಾಗೂ ದೆಹಲಿಯ ಪೋನ ಕವಿಗಳು ದುರಂತಕ್ಕಿಳಡಾದ ಈ ಮಹಾ ನಾಯಕರ ಪೈಕಿ ಯುರಾದರೇಎಬ್ಬರನ್ನು ಕುರಿತು ತೊಆಕಗೀತೆಗಳನುಲ್ಕ ರಚಿಸಲು ಯೆತ್ನಿಸ್ತೂದ್ದರು. ಎಶೀರ್ ಖಿಲೀಕ್ (1704. 1804). ಮೀರ ಬಬ್ಬದ್ ಆಲಿ ಆನೀಸ್ (180244) ಉಂ ಸೊಮತ್ ಆಲಿ ದಬೀದ್ (180345) ಮುರಿತಾರ ಕೆಎಶ್ರೇಷ್ಣರು ಈ ಬಗೆಯೆ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮದುರ್ಕೆಗೆ ತಂದು ಲಖನೌದಲ್ಡಲ್ಲದೆ ಇಡೀ ದೇಶದಲ್ಗೆಲ್ಲ ಆದನುತ್ಸೆ ಜನಪ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ತಮ್ನ ಸಮಸ್ತೆ ಗಮನವೆನೊಲ್ಕ ಕೆಂಎಟ್ಟರು. ಮೀದ್ ಖಲೀಕನ ಮಗ ಮೀರಿ" ಆನಿಸಿ" ತಂದೆಯ ಹೆಜ್ಜಿಯನ್ನೇ ಅನುಸರಿಸಿ ನಡೆದ. ಆದರೆ ಕಥಾವಸ್ತುವನ್ನು ಕಘಂರಿಗೇಳ ಮುಎಲಕವೂ ಪ್ರೇಕ್ತಾನೆನಗಳ ನೊಲಕವೂ ಈತ ಬೆಳೆಸುತ್ತಿದ್ದಲ್ಲದೆ ರುದ್ಧವಾದ ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳನೊ>1 ನಿಮ೯೦ವಾದ ಭಾಷೆಯನೊದೈ ಉಪಯೊರಿಗಿಸುತ್ತಿಕ್ಯ ಈತ ಸಾಂರಾರು ರೊಳಕೆಗೀತೆ (ಮಡ್ತಿಯೆ), ಜನಕಿಳ್ಳಾ ಹಿಡಿಸ್ತೂತ್ತು ಆಪುಂ ಹಾಲಿ. ಸರೂದ್ ಮತ್ತು ರ್ಚಿಬಸ್ತೆ ಎರಿಬವರಿಂದ ಉದಿಸಿದ ದ್ಯಾಆಯವೊ ಸೆಹಜವೊ ಅದ ಕವಿತೆಯ ಹೊಸ ಪರಿಥವನ್ನು ಸ್ತಾಂರಿಭಿಸಿದವ ಈತನೇ. ವೆಲ್ಲೂರಿನ ಮೌಲಾನಾ ಬಾಕಿರ್ ಆಗಾಹ್ (17444800) ಎರಿಚಾತ ಅರಬ್ಬಿಳ. ಪಷಿ೯ಯನ್ ಮತ್ತು ಉರ್ದು ಭಾಸೆಂಳಲ್ಲಿ ಗದೈಪದ್ಯಾರ್ತೃವಾದ ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳನುಲ್ಕ ರಚಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಗಾಲಿಬ್. ಜಾಕ್. ಮೊಳಮಿನ್ ಮತ್ತು ಭಫದ್ ಎರಿಬುವರು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬರಿದು ಉದು೯ ಕವಿತೆಯ ಅಕಾಶೆದಲ್ಲಿ ಪುಂರೆರತೇಎಡಗಿದಾಗ ದೆಹಲಿ ಮನೆ: ಹೆಬ್ಬಂ ಪೋಖಕ್ರೆ ಬಯ. ಮೆಹಾಪ್ರೆತಿಭಾಶಾಲಿಯುದ ಮಿರ್ಜಾ ಆಸಝಾನ್ ಗಾಲಿಬ್ನನ್ನು (1775. 1869) ಜಗತ್ತಿನ ಅಕ್ಕುತ್ತಮ ಕವಿಗಳೆ ಪರಿಕ್ತಿಗೆ ಸೇರಿಸಬಹುದು (ನೂಯಿ: ಗಾಲಿಬ್) ಗಾಲಿಚ್ ರ್ಮಯೆನ್ನಿನ್ಸೂ ಉದು೯ಏನಲುಕ್ರಿ ಶ್ರೇಷ್ಣ ಗದ್ಯವೆನ್ನು ಬರೆದಿದ್ಧಾನೆ ಆತ ತನ್ನ ಮಿತ್ರೆರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ತಂಳು ಇರಿದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಾಹಿತ್ಯೆವೆನಿಸಿಕೊರಿಡಿನೆ. ಮೊಗಲ್ ವರಿಶದ ಕೊನೆಯ ರಾಜನಾದ ಬಹಾದ್ದುದ್ಷಾ (17554862) ಗಣನೀಯವಾದ ಒಬ್ಬ ದೊಡ್ಡ ಕವಿ. ಈತನ ಗುರುವಾಗಿದ್ದ ಷೇಕ್ ಇಟ್ರಾಹಿರಿ ಭೀ (17894854) ಕೂಡ ಬಹಳ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಕಎ. ಇವರ ಕವಿತೆ ವಾಸ್ಕೃಭವದಿರಿದ ಕವಿಡಿದೆ. ಓಟ ಚೆನಾದೈಗಿದೆ. ರೀತಿ ಮಧುರವಾಗಿದ್ದು ಮನೆತಾಂಹರವಾದ ಸರಳತೆಉಂದ ಊರ. ಹಕೀರಿ ಮೊಳೆಮಿನ್ ಬಾನ" ಮೊಳಿಮಿನ್ (180041) ತೆನ್ಸ್ ಸಮಕಾಲೀನರ ಪೈಕಿ ವಯಸ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕಿರಿಯೆವ. ಅವರಿಗಿಂತ ಮುರಿದ ರೈವಾಧೀನನಾದವ. ಅದರೆ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಪಳಗಿದಕೈ ಎನಿಸಿಕೊ೦ಡೆವ. ಸುಎಕ್ಷ್ಮ ಭಾವನೆಗಳಿಗೂ ಉನ್ನತ ಕೆಲ್ಲನೆಗಳಿಗೊ ಈತನ ಪದ್ನಗಳು ಉಂಷೆ ಉಉಂತ್ವಣ್ಣೆಗಳು ಇವನಲ್ಲಿ ಅಷಾಂಧಾರಣವಾಗಿವೆ. 1856ರಲ್ಲಿ ಔಢ್ ಸಣ್ಯಾನ ಬ್ರಿಟೆಷರ ಸ್ಪಾಧೀನಕ್ಕೆ ಬರಿತು 1857ರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸ್ಥಾತೆಂಕ್ರೈ ಸಂಗ್ರಾಮ ಪ್ರಾರರಿಭೂ'ಎಯಿತು. ಆಗ ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಲಖ್ನೌಗಳ ವಾವ್ರವೀಹ ಕವಿಗಳಿಗೆ ಬಿಟ್ಟು ಮೇಲಬತು. ಅವರು ತಮ್ಮೆ ಅಶಾನೇತ್ತಂಳನುಲ್ಕ ಸೆಣ್ಣರಾಜ್ಯಗಳಾದ ರಾಮಮರದತ್ತಲೂ ಸೆಂಪನ್ನವಾದ ಡೈದರಾಬಾದಿನತ್ತಲೂ ತಿರುಗಿಸಿದರು. ಲಖ್ನೌದ ಮುದ್ರಿಅಮೀದ್ ಅಹಮದ" ಮೀನಾಯಿ (1828೩900) ಎರಿಬಾತನನ್ನು ರಾವಶ್ನೊ ಅಕಷಿ೯ಸಿತು. ಆತನ ಪ್ರೆತಿಸ್ಥೆಧಿ೯ಯುದೆ ದೆಹಲಿಯ ಕಎ ಊ ಫೆಸೀಹುಲ್ ವಬಲೈ ದಾಗ" (18314905) 1888ರಲ್ಲಿ ಹೈದರಾಬಾದಿಗೆ ಬರಿದೆ. ನಿಜಾಮೆ ಈತೆನನುಲ್ಕ ತೆನೈ ಕವಿತಾ ಗುರುವಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊರಿಡ. ಈತನ ರಚೆನೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಧಲ್ಗಳು (ಪ್ಪಂಯಗೀತೆ) ಮುಖ್ಯ ಪಷಿ೯ಯನ್ ಭಾಷೆಗೆ ಮನ್ನೆಣೆ ದೆವಿರೆಯಶಿತ್ತಿರುವವರೆಗೂ ಉರ್ದುಗದೈ ಬೆಳೆದು ಮು೦ಬರಿಯಲು ಅವಕಾಶ ದೆಖುರೆಯಲಿಲ್ಲ. ತಮ೬ ಶಿಷ್ಯರು ಮತ್ತು ಆನುಯುಯಿಗಳೆ ಉಂರ್ಗೆಶ್ಚಿಗಿ ಅನೇಕ ಮುಸ್ಲಿಂ ರೂಗಿಗಳು ಚೆಕ್ನ ಫೋನು.! ಹಳೆಯ ಉದು೯ವಿನಲ್ಲಿ ಬರೆದರು. ಪರ್ಷಿಯನಿಭಂ ಕೆಲವು ತ್ಯಂಗಾರ ಕಥೆಗಳು ಉರ್ದವಿಗೆ ಅನುನಾವಿತೆವಾದವು ಅದು ಕವಿತೆಗೆ ಪ್ಲೊಸೊದ ಕಾಲ. ಉರ್ದ ಕವಿಗಳೇ ಯ್ಲ್ಕೆವನಗಳನ್ನು ಉದು೯ವಿನಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲು ಬಯಸದ ಪಷಿ೯ಯೆನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಟ್ಟಲು ಆಸೆಪಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಈಸ್ಪು ಇರಿಡಿಯ ಕಂಪನಿಯ ನೌಕರರಾಗಿದ್ದ ಬ್ರಿಟೆಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಪರ್ಷಿಯೆನ್ ಭಾಷೆಯ ವ್ಯಾಸಂಗಕ್ಕೆ ಅಸ್ಸಾಂ ಗಮನ ಕೆಹುಡದೆ ದೇಶೀಯ ಭಾಷೆಗಳನುಷೆ ಮರಖ್ಯವಾಗಿ ಜನಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿದ್ದ ಹಿರಿರೂಸ್ತಾನಿಯನುದೈ ಕಲಿತು ಎಲ್ಲ ಪರಿಗಡಗಳ ಸಂಪೆರ್ಕವನೊಲ್ಕ ಇರಿಸಿಕೆವಿಳ್ಳ ಚೇಕೆಂಬ ಅ೦ಶವನ್ನು ಮನಗಂಡರು. ಇರಿಥ ಕೆಲವರ ಪೈಕಿ ಜಾನ" ಗಿಲ್ಕ್ರಿಸ್ಟ್
