ಪುಟ:Mysore-University-Encyclopaedia-Vol-6-Part-15.pdf/೪೩

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ದಿಂದ
ಈ ಪುಟವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.

ಗ್ರಹ

ಮತ್ತು ತ್ರಿಜ್ಯಾ ಪದ್ದಗಳಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ನಿರ್ದ್ದರಿತವಾಯೆತೂ ಬೂಮೀಗೆ ಸಾಪೇಕಶವಾಗಿ ಆ ಗ್ರಹದ ಮೇಲ್ಕೈ ಗುರುತ್ವ ಮತ್ತು ಸರಾಸರಿ ಸಾಂದ್ರತೆಗಳನು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ g=m/r^2 ಮತ್ತು  p=m/r^3 ಸಮೀಕರಣಗಳು ಕೊಡತವೆ.981 ಮತ್ತು 5.552 ರಿಂದ ಗುಣಿಸಿದಾಗ cgs ಏಕಮಾನಗಳಲೀ ಅನುರೂಪ ಮಾಪನಗಳನ್ನು ಪಡೇಯಬಹುದು.r ಮತ್ತು m ತಿಳೀದ ತರುವಾಯ ಗ್ರಹವನ್ನು ಒಂದು ವಿಕ್ಶೆಪಿತವೂ () ಅಣುವೂ ತೊರೆದು ಪದದಲ್ಲೆ ವೂಗಲು ಬೀಕಾಗುವ ವಿಮಛಚನ ವೆಗ v1 ನ್ನು ಗಣಿಸಬವೂದು:
   v1=2Gm/r

ಅವತೇನೆ ಮತ್ತು ಪರಿಬ್ರಮಣೆ:ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗ್ರಹವೂ ತನ್ನ ಅಕ್ಶದ ಮೆಲೆ ಸುತ್ತುತ್ತ ಜೊತೆಯಲ್ಲೆ ಸೂರ್ಯನ ಸುತ್ತ ಸಹ ಸುತ್ತುತ್ತಿರುವುದು.ಮೊದಲನೆಯ ಚಲನೆಗೆ ಅವತೇನೆ (ರೊಟೇಕ್ಶನ್) ಎಂದೂ ಎರಡೆನೆಯ ಚಲನೆಗೆ ಪರಿಬ್ರಮಣೆ(ರಿವೊಲೂಷನ್) ಎಂದೂ ಹೆಸರು.ಇವು ದೆವಾಲಯಗಳ ಸುತ್ತ ಹೊರಳೀಕೊಂಡೇ ಪ್ರದಕ್ಶಿಣೆ ಮಾಡುವ ಭಕತರ ಉರುಳು ಸೆವೆಯ ಎಕಕಾಲೀನ ದ್ವಿವಿದ ಚಲನೆಗಳಂತಿವೆ.ಉಪಗ್ರಾಹಗಳೀಗೆ ಆಯಾ ಮಾತಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಕುರಿತಂತೆ ಇವೆರಡು ವಿದದ ಚಲನೆಗಳಿವೆ. ಪರಿಭ್ರಮೆಣೆಯ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿಯೆ ಅವತನೆಯ ದಿಶೆಯೂ ಇದ್ದರೆ ಅದ್ದ್ದಕ್ಕೆ ಮುನ್ನಡೆ (ಡೆಇರೆಕ್ಕ್ತಡ್ರ್) ಎಂದೂ ವಿರುದ್ದ್ದ ದಿಶೆಯಲ್ಲೀ ಇದ್ದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಹೆನ್ನೆಡೆ(ರಿಟೋಗ್ರೆಡ ಮೊಷ್ನನ್)ಎಂದು ಹೆಸರು.ಯುರೀನಸ್ ಗ್ರಹದ ಚಲನೆ ಹೆನ್ನೆಡೆ.ಬಾಕಿ ಎಲ್ಲ್ಲ ಗ್ರಹಗಳ ಚಲನೆಗಳೂ ಮುನ್ನೆಡೆಗಳೇ.ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಪೈಕಿ ಗುರುವಿನ ನಾಲ್ಕು ಉಪಗ್ರಹಗಲಳಿಗೆ(VII,IX,XI,XII),ಶನಿಯ ಒಂದು ಉಪಗ್ರಹಕ್ಕೆ(IXಪೀಬಿ),ಯುರೀನಸಿನ ನಾಲ್ಕು ಉಪಗ್ರಹಗಳಿಗೆ(ಏರಿಯಲ್, ಅಂಬ್ರಿಯೆಲ್, ಟ್ರಾಟಾನಿಯ ಮತ್ತು ಓಒರಾನ್)ಮತ್ತು ನೆಪೊನಿನ ಒಂದು ಉಪಗ್ರಹಕ್ಕೆ(ಟ್ರಾಟಾನ್)ಹಿನ್ನಡೇಗಳಿವೆ.ಸುರ್ಯನನ್ನು ಕುರಿತಂತೆ ಒಂದು ಗ್ರಹದ ಆವತ್ರ್ಹನಾವದಿಯೂ ಪರಿಭ್ರಮಣಾವದಿಯೂ ಸಮವಾಗಿದ್ದ್ರರೆ ಅಂಥ ಗ್ರಹದ ಒಂದು ಆಥ ಸದಾ ಸುರ್ಯನಮುಖವಾಗಿಯೂ ಇನ್ನೊಂದು ಆಥ ಸದಾ ಸುರ್ಯವಿಮುಖವಾಗಿಯೂ ಇರುತ್ತದೆ.ಮೊದಲಿನ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಸದಾ ಹಗಲು,ಎರಡನೆಯ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಸದಾ ರಾತ್ರಿ ಕವಿದಿರುವವು.ಭುದ್ದ ಮತ್ತು ಸುಕ್ರಗ್ರಹಗಳ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎದು.ಭೂಮಿಯ ಉಪಗ್ರಹವಾದ ಚಂದ್ರನ ಅವರ್ಥನಾವಯೂ(ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕುರಿತಂತೆ)ಪಪರಿಬ್ರಮಣಾವದಿಯೂ ಒಂದೆ ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ಭೂನಿವಾಸಿಗಲಳಿಗೆ ಚಂದ್ರನ ಒಂದು ಪಾರ್ಶ್ವ ಮಾತ್ರ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ್ಥನಾವದ್ದಿಗೆ ಆಯಾ ಗ್ರಹದ ಎಲ್ಲವೆ ಉಪಗ್ರಹಾದ ದಿವಸವೆಂದೂ ಪರಿಭ್ರಮಣಾವದ್ದಿಗೆ ಆಯಾ ಗ್ರಹದ ಎಲ್ಲವೆ ಉಪಗ್ರಹದ ವರ್ಶವೆಂದೂ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಮಗಳಿವೆ.ಆದರೆ ರೂಡಿಯಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕುರಿತು ಮಾತ್ರ ಈ ಪದಗಳನ್ನು ಉಪಯೊಗಿಸಿಕೊಂಡು ಎವನ್ನು ಏಕಮಾನಗಳಾಗಿ ಬಳಸಿ ಇತರ ಗ್ರಹೊಪಗ್ರಹಗಳ ಆವರ್ತನಾವದಿ ಹಾಗೂ ಪರಿಭ್ರಮಣಾವದಿಗಳನ್ನು ಆಳೆಯುವುದು ವಾಡಿಕೆ.

     ಒರಿದು ಗ್ರಹೆದ ಅವೆರ್ತೆನೆಯ ಅವಧಿಕಾಲವನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ನಾಲ್ದಾ ಭಿನ್ನ

ಎಧಗಳಿಂದ ಪಡೆಯುವುದು 1. ಗ್ರೇ ತಲದಲ್ಲಿರುವ ಶಾಶ್ವತೆ ಇಲ್ಸವೆ ಅರೆ ಶಪ್ಪಂ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ದುಎರದರ್ಶಕೆಗಳ ಸೆಹಾಯೆದಿರಿದ ನೇರವಾಗಿ ಪೀಕ್ರಿಸಿ ಅವರ್ತನಾವಧಿಯೆ ನಿಧ೯ರಣೆ. 2. ಸಮಭಾಜಕೀಯ ಎರುದ್ಧ ಅರಿಚುಗಳ ವೇಗಗಳಲ್ಲಿನ ವ್ಯಹ್ಯಾಸೆನನುಲ್ಕ ರೊಹಿತಪೀಭಂ ಯು ಗ್ರಂದ ರೇಖಿಬೊತ್ಮಸೆದ ನೆರನಿನಿಂದ ಆವರ್ತನಾವಧಿಯೆ ನಿರ್ಧರಣೆ. 3. ರಾಡಾದ್ ನೀಕ್ಷಣೆಯಿರಿದ ಆವರ್ತೆನಾವಧಿಯ ನಿಧ೯ರಣೆ. 4. ಗ್ರಹ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ತೆಲೆದೊಳೆರುವ ಕಲಾ ಭ್ಯಾಗಳನ್ನು (ಫೇಸ್ ಡಿಫರೆನ್ಸಷ್) ಹಾಗೂ ಎರಿಳಿತೆಗಳನ್ನು ಅರೆದು ಅವೆರ್ತನಾವಧಿಯ ನಿರ್ಧರಣೆ. ಘುಚ್ಚಣೆ: ಆವರ್ತೆನೆ ಮತ್ತು ಪರಿಭ್ರಮಣೆಗಳಿರುವ ಗ್ರಹೆವಾರ ಊ ಮೆಳಲೆ ನಿಂತು ಇತರ ಗ್ರಹಗಳಮ್ನ ಸ್ಥಿರನಕ್ತತ್ತೇಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಎಳೆಕ್ಷೆಸಿ ಗುರುತಿಸುವ ಮನುತ್ಯಂಗ ಗ್ರಹಗಳ ನಿರಪೇಕ್ಷ ಚಲನ ತಿಳಿಯುವುದು ಸಾಧ್ಯೆಎಲ್ವ ಇವನ ಪ್ರತಿಬೊರಿದು ಎರಿಕ್ಷಣೆಯ ಮೇಲುಎ ಭೂಮಿಯ ಚೆಲನೆಗಳ ಪರಿಣಾನುಗಳಿದ್ದೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಎಲ್ಡ ಗ್ರಹಗಳೊ ಉಂನ ಒರಿದೇ ದಿಶೆಯಲ್ಪಿ ಇವುಗಳ ಹೈಂಆಗಳು ಖುಸ್ಥೆರ ಬಾಗಿಕೇಂಡಿವೆ. ಭೂಮಿ ಕಕ್ಷಾತಲವನ್ನು (ಇಹೈ ಕ್ತಾರಿತಿವತ್ಲಂವೆರಿದು ಹೆಸರು) ಆಧಾರತಲವಾಗಿ ಆಯ್ದಿ ಇತರ ಯಕ್ಷಾತಲಗಳ ಬಾಗುಗಳನ್ನು (ಆಬ್ಲೀಕ್ಷಿಟೀಸ್) ಇದಕ್ಕ ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ಆಳೆಯಲಾಗಿದೆ (ಕೊಟಾ ಕೆಕ್ಸ್). ಗ್ರಹೆಗಳ ಕೆಕ್ಷಾವೇಗಗಳು ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ=ಸೊಯ೯ಸಮಿಆಪ ಗ್ರಂವಾದ ಟುಧದ ಕಕ್ಷಾವೇಗ ಗರಿಷ್ಟ ಸಉಂ ದೂರ ಗ್ರೇವಾದ ಪೊಹುರಿದ ಕೆಕ್ಷಾವೇಗ ಕಜ್ಯಾ ಇತರ ಗ್ರಹಗಳ ಕೆಕ್ಷಾವೇಗಗಳು ಇವುಗಳ ನಡುವೆ ಆವರೊಆಹೀ ಛಂಲ್ಲಿವೆ. ಯುವುರೂ ಒಂದು ಮುಹೂರ್ತದೆಲ್ಲಿಸಕಲ ಗ್ರಂಗಳೊ ಸೊಯೆ೯ನ ಒಂದೇ ಮಗ್ನುಲಿಗೆ ಸಾಲಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲ್ಬಟ್ಟಿವೆಯೊದೊ ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಆವನ್ನು ಆಯಾ ಕಕ್ಷೆಗಳ ಮೇಲೆ ಆಯಾ ವೇಗಗಳಿಂದ ಚಲಿಸಲು ಬಿಡಲಾಗಿದೆಯೆಚೂ ಭಾವಿಸಿದರೆ ಮುರಿದ ಯಾವುದೇ ಗುಂಹರ್ತದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ರ್ಗಾಳೆಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಗಳು ಯೆದ್ದತೆದ್ವಾ ಇರುವುನೆನ್ನುವುದು ಸ್ಥೆಷ್ಟ ಆದ್ದರಿಂದೆಲೇ ಭೂಮಿಕುಂದ ನೋಡುವ ಎಳೆಕ್ಷಕನಿಗೆ ಗ್ರಹಗಳ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಯುವ ಕ್ರನುವೊ ಇರುವರಿತೆ ಸೋರುವುದಿಲ್ವ ಇದು ಊಸೆತ್ಮವೆರಿದು ಹೇಳಊಯ ಈ ಎಕ್ಷುಕ ಕೆಲವು ಷಂನ್ಮ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಕ್ಷೆ ಭುಣ ಗಮನಿಸದಿರಲಾರ. ಕ 1. ಸಾಮಾನ್ಮವಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಗ್ರಹೆಗಳೂ ಅಕಾಶರಲ್ಲಿ ಅಗಲ ಕಿರಿದಾದ ಒರಿದು ಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿವೆ. ಇದರ ಹೆಸರು ರಾಶ್ಚಿಚಕ್ರೆ (ಭೂಳಡಿಯೆಕ್ಸ್ಸಿ ಕ್ರಾಂತಿ ವೃತ್ತದ ಷ ಉಭಯ ಷಾಶ್ವಳಗಳಲೂಗಿ ಸಮಾರಿಗವಾಗಿ 8 ಗಳಡ್ಡು ಅಗಲಕ್ಕೆ ಈ ಪಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. ರ ಭೂಉಂದ ಕಾಣುವರಿತೆ ಸೊಯ೯ ಕವಿದ ರಾಶಿಚ್ರಂ ಒಳಗೇ ಸೆಂಜೆಂಸ್ಸೂದು.ಆದರೆ ಬುಧ (ಬಾಗು 7"). ಪೋ (ಬಾಗು 17>> ಕ) ಮತ್ತು ಕ್ಷಶಿದ್ರಗ್ರಹೆಗಳು ಈ ನಿಯೆನುಕ್ಕ ಅಪವಾದ. 2. ಗ್ರೆಹಗಳಿಗೆ ವಥಿನ್ನಡ, ಹಿನ್ನಡೆ ಚೆಂನೆಗಳೆರಡೊ ಉರಿಟು. ಆಲ್ಲದೆ ಒರಿದು ಗ್ರಹದ ಚೆಲನೆಯಲ್ಲಿ ಮುನೈಡೆಯಿರಿದ ಹಿನ್ನಡೆಗೆ ಇಲ್ಲವೇ ಹಿನ್ನಡೆಯಿರಿದ ಮುನ್ನಡೆಗೆ ಸ್ಥಿತಿ ಬದಲಾವಣೆ ಆಗ್ರೂರುವ ಮಧ್ಯಾರಿತರದಲ್ಲಿ ಒರಿದನ್ಪು ಕಾಲ ಅದು ಸ್ತೆಲ್ಡಸ್ಥಿಯ್ಪು (ಸ್ಟೇಷನರಿ ಸ್ಪೆಯ್) ಇರುವುದು.