ಪುಟ:Mysore-University-Encyclopaedia-Vol-6-Part-8.pdf/೨೦

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ದಿಂದ
ಈ ಪುಟವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.

ಗಮಟೆ ಪದಗಳು

ಗುಮಟೆ ಪದಗಳು : ಗುಮೆಟೆ ಎರಿಬ ಎಶಿಷ್ಟ ತಾಳವಾದ್ಯದೆಹುಡನೆ ಹಾಡುವ ಪದಗಳಿಗೆ ಈ ಹೆಸರಿದೆ. ಅಕಾರದಲ್ಲಿ ಗುಮಟೆ ಉದ್ದುದ್ದವಾಗಿ ಇರುವುದು ಉರಿಟು. ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯೆಲ್ಲಿರುವ ಗುಂಡು ಗುಮಟೆ ಕೆಖಡದ ಆಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತೆದೆ. ಅದನ್ನು ಪಾರಿಗು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಪಾರಿಗಿಗೆ ಎರಡು ಮೊತಿಗಝ. ಚಿಕ್ಕ ಕುಂತಿಯ ಭಾಗವನ್ನು ಎಡಗೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದುಕೆವಿಂಡು ಅಗಲವಾದ ತುಂತಿಯ ಮೇಲೆ ಬಲಗೈಲುಶಿರಿದ ಬಾರಿಸ್ಸಾಂ. ಬಡಿಯುವ ಬಾಯಿಗೆ ಜಾಪವನ್ನು (ಉಡದ ಅಥವಾ ಕಾನಕುರಿಯ ಚೆಮ೯ವನುತ್ಸೆ) ಬಿಗಿದಿರುತ್ತಾರೆ. ಎರಡು ಬಾಯಿಗಳಿಗೊ ಸರದ ಮಾದರಿಯೆಲ್ಲಿ ಹುರಿ ಕಟ್ಟಿ ಗುಮಟೆಯನ್ನು ಕೆಖುರಳಿಗೆ ಮಾಲೆಯಾಗಿ ಧರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ವಾಡಿಕೆ. ತಾಳಪ್ರಧಾನವಾಗಿದ್ದು ದೀಯ೯ವತ್ತಾಗಿ ಹಾಡುವ ಗುಮೌ ಪದಗಳನುಲ್ಕ ಗಯುರ ಪದಗಳು ಎನತ್ನಿತ್ತಾರೆ. ನಿಧಾನವಾಗಿ ಎಳೆದೆಳೆದು ಹೇಳುವ ಹೆರಿಗಸರ ಹಾಡುಗಳು ಗುಮಟೆಗೆ ಹೊರಿದುವುದಿಲ್ಲ. ತಾಳದ ಗತ್ತಿಗೆ ಡೊರಿದುವ ಯಾವುದೇ ಪದವನೂಟ್ಸ್ ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಹೇಳಬಹುದು. ಸುಗ್ಲಿಯ ಕುಣಿತೆದ (ಕೆಉಂಲಾಟದ) ಪದಗಳನೊಲ್ಕ ಕಾಮದಹನದ ಪದಗಳನೂಲ್ಕ ಸಂಗಾಶ್ಲೀಟಾಕ್ಯಾ ಹಾಗೂ ಗುರಿಡಿಬೀರ ಎ೦ಬ ಜಾನಪದ ನಾಟಕಗಳ ಪದಗಳನೂಲ್ಕ ಗುಮಟೆ ವಾದನದ ಜೊತೆಗೆ ಹೇಳುತಾತ್ರೆ ಇವನುಲ್ಮಕ್ರನುವಾಗಿ ಸುಗ್ಗಿಪದಗಳು. ರಾಮನ ಕರಿಯ (ದುಮಸಾಲೆ) ಪದಗಳು. ಹಾಗೂ ಸಿಂಬೊಳೆಳನ ಪದ*ಇತ್ಮಾದಿಯುಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ದಾಸರ ಪದಗಳನ್ನೂ ಇತರ ಭೆಜನೆಯ ಪದಗಳನೊದೈ "ಪಾಪಿಗಳಿದ್ದಲ್ಲಿ ರೊಪಂಳ್ಳ ವಸ್ತುವ ತೆಣಂರಚಾರದು'. ಮುರಿತಾದ ಪದ್ಯಮಸ್ತಕೆದ ಪದಗಳನೊಲ್ಬ ಪರಿಚವಟಿಯ ಪ್ರಸರಿಗದರಿಥ ರಿರೆಂಕ್ಲಗಾನದ ತುರಿಡುಪದಗಳನಟ್ನ ಗುಮಟೆ ಪದಗಳಂತೆ ಹೇಳುವುದೊಟು. ಸ್ಥತಂತ್ತಂವುದೆ ಅನೇಕ ಕಥನ ಕವನಗಳೂ ಜಾನಪದ ಪ್ರೇಮಗೀತೆಗಳೊ ಹಾಸ್ಕಗೀತೆಗಳೊ ಇತರ ಜನಜೀವನದ ಚಿತ್ತಂಳೊ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಗುಮಟೆ ಪದಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರ ಸಾಕಷ್ಟು ಎಶಾಲವಾಗಿದೆ. ಉತ್ತರ ಕನ್ನೆಡದ ಅರಿರ್ಕೆಪೀಲಾ ತಾಲಸ್ಲಂ'ತಿ, ಕಾರವಾರ ಭ್ಯಾಕಿನ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾದುಕುಮಟತಾಝಾ.ತುಂಶ್ನಿವರತಾಲಣ್ಣಕಿನಉತ್ತರಭಾಗ.ಮತ್ತುಯೆಲತ್ತಿಮರ ಯ್ಪುಕಿನ ಮಯೆಕೇರಿ. ಬಾರೆ ಮುರಿತಾದ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಪದಗಳು ಫೋರದಲ್ಲಿವೆ. ಶಿರಸಿ. ಸಿದ್ಧಾಷಂರ ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳ ಕಡೆ ಡೂಳೆಲಿನ ಪದಗಳೊ ಭೆಟ್ನಳ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಢಕ್ಕಯೆ ಪದಗಳುಎ ರೂಥಿಯೆಲ್ಲಿವೆ. ಹರಕಂತ್ರ ಅರಿಬಿಗರೆಂಬ ಮೀನುಗಾರರೂ ಹಾಲಕ್ಲಿ ಒಕ್ಕಲಿಗರೊ ಉಸ್ಸಾಂರೂ ಕೆಣಂವರಾರ ಪ೦ತರೊ ಸ್ಥಣ೯ಕಿಪರೂ ಮುಕರಿ ಹಲ್ವೇರರೆಂಬ ಹರಿಜನರೊ ಉಂಡೆ ಹಲ್ವೇಳೆಳಲ್ಲಿನ ಕರೇ ಒಕ್ಕಲಿಗರವಿ ಸಿದ್ಧಿಜನರೂ ಗುಮಟೆಯನುಲ್ಮ ಉಪಯೊಆಗಿಸ್ಸಾಂ. ಗುಮಟೆ ಪದಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಾತುಂಹಿಕ ಕಾಯೆ೯ಕ್ರಮಗಳು. ಇಬ್ಬರು. ಮೊಹರು. ನಾಲ್ಡರು ಗುಂಪಾಗಿ ಪದ ಹೇಳುತ್ತ ಗುನುಟೆ ಬಡಿಉಂ. ಒಬ್ಬ ಒರಿದು ಸಾಲನೈತ್ತಿ ಗುಮೆಟೆ ಬಡಿಯುವಾಗ ಇತರರು ಸ್ಕೂನೆ ಗುಮಟೆ ಬಡಿಸ್ಸೂ ಅಮೆಖೆ ಒಬೊಬಬ್ಬರೇ ಆ ಸಾಲನ್ನೆತ್ತಿ ಹೇಳಿ. ಗುಮಟೆ ಬಡಿಯುವುದೊ ಉರಿಟು. ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಮಾಡಿ ದಣಿದ ಜನ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಗುನುಟೆ ಬಡಿದು. ಪದ ಹೇಳಿ. ಕೇಳಿ ಮನೊಆರಂಜನೆ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಚೌತಿಯ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಗಣಪತಿ ಮುರಿದೆ ಇಂಥ ಗುಮಟೆ ಠಾಯೊಕ್ತಮವನತ್ನಿ ಹಗಲಿಗೇ ಮಾಡಿಸುಂ ಪದ್ಧತಿಯೊ ಹಿರಿದೆ ಇತ್ತು ಅಗ ಕಶಿರಿಬಾರರೂ ಭೆರಿಡಾರಿಗಳೊ ಗಾಮೊಕ್ಕಲವಿ ಕೆಮಿಕಣಿಗರೂ ಈ ಪದಗಳನುಸ್ಸೆ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ತಿರುಪತಿಯಾತ್ತೆ ಮಾಡಿ ಬರಿದ ಮೆಳಲೆ ಮಾಡುವ ದೇವಕಾಯೊಗಳಲ್ಲಿಯೊ. ಮದುವೆಯರಿಥ ಸಂತೋಷ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿಯೊ ರಾತ್ರಿಯೆಲ್ಲಿ ಗುಮಟೆಪಾರಿಗು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕುತ್ತಮವಾಗಿ ಪದ ಹೇಳಿದವರಿಗೆ ಧೂಳಿತರದ ಉಡುಗೆಎರೆ ಮಾಡುವ ಪದ್ಧತಿ ಕೆಲವು ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿದೆ. ಅರಿತರವಳ್ಳಿಯ ಹುಲಿದೇವೆರ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಒಂದೊರಿದು ದಿನ ಒ೦ದೊ೦ದು ಸಮಾಜದವರು ಗುಮಟೆಯ ಪದಗಳ ಸೇವೆಯೆನುಲ್ಮ ಸಲ್ಲಿಸ್ಸಾಂ. ಗಂಗಾಷ್ಣಮಿಯೆಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪ್ತಸಾರ ವರಾಡಶಿತ್ತಿಡ್ಡರು. ಇತ್ತೀಚಿನ ಜನರಲ್ಲಿ ಪೌಲಭಿಸ್ಯಕಾರಿಕ್ಷೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆಯುಗಿ ಇರಿಥ ದೀಘ೯ ಕಥನಕವನಗಳನುತ್ಸೆ ಬೆಳ್ಳರಿಬೆಳಗೂ ಹಾಡುವ ಧೂನುಘಟಿಗಳವಿ ಕೂತು ಕೇಳುವ ರಸಿಕರೂ ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ಧಾರೆ. ಈಗಿನವರು ಕೆಲವು ದೀರ್ಘಪದಗಳ ಸ್ತಾಂರಿಭ ಭಾಗಗಳನುಟ್ಟ ಮಪ್ತ ಹೇಳಿ. ಮುಯೆನ ಭಾಗಗಳನುಲ್ಕ ಹಾರಿಸಿಬಿಸ್ಫೋ. ಕನ್ಸ್ಡ ಜನಪದದಲ್ಲಿ ಗುಮಟೆ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಆದಪ್ಪು ನಪ್ಪ ಇನುನೈ ಯಾವ ಪ್ತಕಾರದಲ್ಲಿಬೊ ಆಗಿಲ್ಲ. ಎಲ್. ಅದ್. ಹೆಗಡೆಯವರ ಸೆರ್ಪುದಲ್ಲಿ ವೃದ್ಧರಾದ ಅಡಲುಎರು ದೇವುಗೌಡ. ತೊಳಶುಗೌಡ. ಹೊನ್ನಳ್ಳ ಅರಿತುತಿಮ್ಮೆಣ್ಣುವರು ಹೇಳಿದ ಮಹಾಭಾರತ. ರಾಮಾಯೊ. ಭಾಗವತೆಗಳ ಅನೇಕ ಗುಮಟೆ ಪದಗಳಿದೆ. ಅವು ಕುಂಲ ಮರಾಣಗಳಿಗಿಂತ ಣೀರೆಯಾದ ಹಾಗೂ ನೈಜ ಜೀವನದ ಅನೇಕಾನೇಕ ಚೆತ್ತಂಗಳನುಲ್ಮ ಮಾಡಿಸುವ ಆಪವಿವ೯ ಕಥೆಗಳನೊಷ್ಕಳಗುಂಡಿವೆ. ಒರಿದು ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಗುಂಡಿನ ಬೆಟ್ಟದ ಜೇಣದೆಲ್ಲಿ ಗದ್ದೆವರಾಡಿ ಪಾರಿಡವರು ಬೆಳೆ ತೆಗೆಂಝತ್ತಾರೆ. ಮೈನೆರೆದ ಕನೈಯನುಟ್ಸ್ಮ ಆಡಎಯೆಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟಾಂ ದೇಟೆಗೆ ರೊದ ಪಾಂಡವರು ಅವಳನುಲ್ಕ ಮನೆಗೆ ಕರೆತಂದು ತಾಯಿಯ ಹತ್ತಿರ ಹಣ್ಣು ತಂದೆವೆರಿದು ಹೇಳುವ ವೃತ್ತಾರಿತ ಮತೆಪ್ತಿರಿದು ಕಥೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಭೀಮನ ತಿಂಡಿಸೂತತೆನ. ಭಯ ಭೆಕ್ತಿ, ಶಕ್ತಿಸಾಮಥಕ್ಷಗಳನತ್ನಿ ವೇರ್ತೆಸುವೆ ಅನೇಕ ಪೊರಿಗಗಳುರಿಟು. ಭೀಮ ಕೆಂದಾಳಿರಾಯನ ತಲೆಯಮೇಲಿನ ಹೂವಮೃ ತರುವ. ಶಂಬರಾಸುರನನ್ನು ವಧಿಸುವ ಕಥಾನಕಗಳೊ ಸೊಗಸಾಗಿವೆ. ಒರಿದು ಕಥೆಯೆಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂದಿ ಜೂಜಾಡಿ ಕೌರವರನ್ನು ಸೊಳೆಲಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಪಾರಿಡವರೇ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಡ್ಡರೆಂದು ಒರಿದು ಕಥೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಜಗತ್ತು ಹುಟ್ಟುವ ಮೊದಲು ಎಳು ಹೆಡೆಗಳ ಮಹಾಶೇಷನಿದ್ದನೆಂದು ಒರಿದು ಕಥೆ ಹೇಳಿದರೆ ಇನ್ನೊರಿದು ಎಡ್ಡು ದತಾತ್ರೆತ್ವ'ಯೆನಾಗಿ ಒರಿಟೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊರಿಡು ಬರಿದೆ ವೃತ್ತಾರಿತೆವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇರಿಥವು ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಗೆಯೆ ಜಾನಪದ ಮರಾಣಗಳ ತುಣುಕುಗಳಾಗಿರಬಹುದು. ಪ್ಪಂದ್ಧನಾದ ಭಾನುಮತಿಯೆ ಕಥೆ. ಕುರುಬನುಬ್ಬು ದೇವೆಕನ್ನಿಕೆಯ ದೇವಾರಿಗವನ್ನು ಕದ್ದು ರಂದು ಅವಳನುವೈ ಮದುವೆಯಾದ ಕಥೆ. ತೆನ್ನನುತ್ಸೆ ಮೊಯೆಸೆಲಿಲ್ಲವೆರಿದು ಮೆಶೆದುನನನತ್ನಿ ಕೆಷಿಂದ ಆತ್ತಿಗೆಯ ಕಥೆ. ರಾಮಸ್ಪಾರ್ಟಲಕಎರಿದರ ಕಥೆ. ಬಿಸಿಲಲ್ಲೇ ಸುತ್ತಬೇಕೆಂದು ಸೊಯ೯ದೇವ ತಾಯಿಯಿಲದ ಶಾಪ ಪಡೆದ ಕಥೆ. ಸಿರಿಕವಲಿಯ ಕಥೆ, ಸುಂಗುಲಿ ರಾಯನ ಕಥೆ. ಕೆಹುಡವನ್ನು ಒಡೆಯುದು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊರಿಡ ಹೆಣ್ಣಿನ ಕಥೆ. ಮನುಷ್ಕನಿಗೆ ನೂರು. ಕಾಗೆಗೆ ಸಾಎರವಷೇ: ಆಯುಪೈವಾದುದರ ಕಥೆ, ಬೊಳೆಡು ನಏಲುಗಳ ತಲೆ ತಿಂದವನು ರಾಜ, ದೇಹ ತಿಂದವನು ನೊತ್ರಿ ಆದ ಕಥೆ'ಇವು ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಉದಾಹೆಂಣೆಗಳು. ವರಿಡೂರು ತಿಸ್ಟಾ ಹೇಳಿದ ಈರಸುಎರನ ಕಥೆ. ಬಾಎನೀರಿಗೆ ಬಲಿಯಾದ ಕಥೆ. ಹುಲಿ ಪೇಟೆಯ ಕಥೆ. ಜ೦ಗಮ ಜೊಳಗಿಯ ಕಥೆ. ಹೆರಿಗಸಿನ ಧ್ಯೆರ್ಚಿದ ಕಥೆ=ಇ೦ಢವುಗಳಲ್ಲಿ ನಮೈ ಜಾನಪದ ಕಥನದ ಎಶಿಹ್ಪ ಸರಣಿಗಳನತ್ನಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಸುಹಸಾಳೆ ರಾಮ ಅವಲೆ (ಮಾವಳೆ?)ಯೆವರೆವಿಡನೆ ಯುದ್ಧಮಾಡಿ ದುಡಿದ ಕಥೆ. ಮಾರಿಯೆಮ್ಮನ ಕಥೆ. ಬರ್ಗ ಅಮ್ಮನವರು ಆ ಊರಿಗೆ ಬರಿದು ನಿರಿತ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಗುಮಟೆ ಪದಗಳಲ್ಲಿರುವ ಐತಿಹ್ಮಗಳಿಗೆ ನಿದರ್ಶೆನವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬಹುದು. ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಗುಮಟೆಪದಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೆಣಯೆದ ವಿಎಧಮುಖಗಳ ಪದಗಳೂ ಇತರ ಜೀವನ ಚೆತ್ರೆಣಗಳಂಎ ಹಾಸ್ಪಂ ಹಾಗವಿ ಇತರ ತುಂಡುಪದಗಳೊ ಹೇರಳವಾಗಿವೆ. ಘುದಾನ ಮುರಿತಾದ ಇತ್ತಿಳಚೆನ ವಿಷಯಗಳ ಪದಗಳೊ ಉರಿಟು. ಹಾಸ್ಮದ ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ದಿನಾಶು ಬರುವವೆನೆಣಂ ಬಾ ವಾ ನೆರಮಣೆ ಮ್ಯದೀಸೊ! ಎರಿಬರಿಥ ದೇಸಿಯೆ ಶೈಲಿಯ ಸೊಗಸುಳ್ಳ ಅನೇಕ ಹಾಡುಗಳಿವೆ. ಪಟ್ಟೆ ಉಟ್ಟೆಕೆಂಡಿ ಪಟ್ಟಾರಿಗ (ಹರಂ) ಮಾಡುಶಿತ್ತಂ ಪಟಗಾರ ಹುಡುಗೀಮುರಿತಾದ ಪದಗಳಲ್ಲಿ .ಪ್ರಾಸೆವೂ ಹಾಸ್ಯೆಕ್ಕೆ ಪೆತಾಂಷಂವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಲವು ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಕಾವೈಗುಣ ಫೋನವಾಗಿಲ್ಲ. ಕಥನಕವನಗಳಲ್ಲಿ ಕಥನ ಕಲೆ ಹೃದ್ಯವಶಿಗಿರುತ್ತದ. ವೂದ ಹಾಗೂ ಹುನರಾವೃತ್ತಿಯ ಸಾಲುಗಳ ನಾದದ ಸೊಗಸು ಹಲವು ಪದಗಳ ಪ್ರಧಾನಗುಣ. ಆದರೂ ಕೆಲವು ಕಡೆ ಸೊಗಸಾದ