ಪುಟ:Mysore-University-Encyclopaedia-Vol-4-Part-1.pdf/೨೫

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ದಿಂದ
ಈ ಪುಟವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.

ಕಣಾಣುಕ ಸಂಗೀತ ೨೫ ಕೆಲವು ರಾಗುಂನ್ನು ನಿದಿ೯ಪ್ಪ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿದೆರೇ ಇರಿಫು. ಊ ಇರುವುದೆರಿದು (ಘಾತ) ಹಾಕುವಷ್ಟು ಕಾಲ ಅಥವಾ ಒರಿದಕ್ಷರ ಉಚ್ಚರಿಸುವಷ್ಟು ಕಾಲ ಅನುದ್ರುತ ನಮ್ಮೆಲ್ಲಿ ಒರಿದು ಮತ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಬೂದ ರಾಗಗಳನ್ನು ಬೆಳಗಿನ ರಾಗಗಳು ಮೆಧ್ಯಾಹೃದ ನೆನಿಸಿತೊಳ್ಳುತ್ತದೆ; ಒರಿದು ಪೆಟ್ಟು ಹಾಕಿ ಕೈ ಎತ್ತಿ ಪೌಕ್ರೆ ಬಿಡುವಷ್ಟು (ಎಸಜ೯) ಕಾಲ ರಾಗಗಳು ಎ೦ದು ಮುರಿತಾಗಿ ಏರಿಗಡಿಸೆಬಹುದು. ಶರಿಕರಾಭೆರಣ, ಬಿಲಹರಿ, ಅಥವಾ ಎರಡಕ್ಷರ ಉಚ್ಚರಿಸುವನ್ಪು ಕಾಲ ದ್ರುತೆ. ಲಘುಏನಲ್ಲಿ ಐದು ಜಾತಿಗಳೊಟು. ಹನುಮಠೋಡಿ ಮುರಿತಾದವು ಬೆಳಗಿನ ರಾಗಗಳು. ಮಾಯುವರಾಳವಗೌಳವಯೊ ಭ್ರ ಲಘುವೆರಿದರೆ ಒರಿದು ಪೆಟ್ಟು ಹಾಕಿ ಬೆರಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಎಣಿಸುವಷ್ಟು ಕಾಲ. ಅ೦ದರೆ ಅರುಮೊಆದಯದ ರಾಗ. ಖರಹೆರಪ್ರಿಯ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ರಾಗ. ಶುಭ ಪರಿತುವೆರಾಳಿ, ನೂರು ಅಕ್ಷರ ಕಾಲವಾಯಿತು. ಚತುರಶ್ರ ಲಘಶಿಏನಲ್ಲಿ ಒ೦ದು ಪೆಟ್ಬಾ ಹಾಕಿ ನೂರು ಮೇಜೆಕಲಕ್ಯಣಿ ಮುರಿತಾದವು ಸಾಯುಕಾಲ ಹಾಡಲು ಯೊಆಗ್ಯ ಹರಿಕಾಯುಳೆದಿ. ಎಣಿಕೆ ಆರಿದರೆ ನಾಲ್ಕಕ್ಲರ ಕಾಲ. ಖರಿಡ ಲಘುವೆರಿದರೆ ಒರಿದು ಪೆಟ್ಟು. ನಾಲ್ಕು ಎಣಿಕೆ ಮುಧ್ಯೆರಏ. ಚಲನಾಟ ಮುಊದೆವು ರಾತ್ತಂರು ರಾಗೆಂಳು ಚೆಕ್ರೆಧಾಕ. ಆನರಿದಭೈಪ್ರಎಯರಿಥ ಎರಿದರೆ ಐದ್ದು'ರ ಕಾಲ. ಮಿಶ್ರ ಲಘುಏನಲ್ಲಿ ಒರಿದು ಪೆಟ್ಟು ಆರು ಎಣಿಕೆ ಏಳಕ್ಷರ ಕಾಲ. ರಾಗಗಳು ಸಾವಳ್ಠಾಲಿಕ. ಕಡೆಯದಾಗಿ ಸಂಕಿರೀರ್ತಿ ಲಘಎನಲ್ಲಿ ಒರಿದು ಪೆಚ್ಚು ಎ೦ಟು ಎಣಿಕೆ, 9 ಒಟ್ಟು ಒಂಬತ್ತು ಭರತಕಲ್ಡಲತಾ ನೊಜರಿಯಲ್ಲಿ ಭೈರವಿ, ಭೂನಾಂ ಮುರಿತಾದವು ಪುರುಷ ಅಕ್ಷರ ಕಾಲ. ಈ ಐದು ಲಧೂನ ಕಾಂ ಛೇದಗಳು ಸುಳಾದಿ ತಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದರೆ ರಾಗಗಳೆಯೊ ಅವುಗಳಿಗೆ ಕೆಲವು ಸ್ತಿಆರಾಗಗಳಿವೆಯರಿದಎ ಹೇಳಿದೆ. ದೈರವ ರಾಗಕ್ಕೆ ಒಟ್ಟು 35 ತಾಳಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ಒಯೊರಿದು ತಾಳದಣ್ಣೂ ಐಡೈದು ಜಾತಿಗಳು. ಮೇಘರಂಜೀ. ಕಂರಂಜೀ. ದೇವಕ್ರೆಯು; ಭೆವಿಪಾಲಕ್ಕೆ ಮಲಹರಿ. ಬೌಳಿ. ವೇಳಾವತಿ; ಈ ಎಳು ಸುಳಾದಿ ತಾಳಗಳಲ್ಲೂ ಪುರಂದರದಾಸರು ಅನೇಕ ಅಲರಿಕಾರಗಳನುಲ್ಕ ಬರಿಗಾಳಕ್ಕೆ ಧನ್ಯಾಸಿ, ಕರ್ಧಾಟ. ಗೌಳ; ಶ್ರೀರಾಗಕ್ಕೆ ಹಿರಿದೆಣಂಳಿ. ಆಹಿರಿ; ವಸಂತ ಹೆಣೆದಿದ್ಧಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ = ಭ್ರ ವೂ ಸರಿಗ. ಸಗ. ರಿಗಮ, ಗಮಪ; ರಿಗಮ, ರಾಗಕ್ನ ರಾಮಕ್ರಿರಿರರಾ. ವರಾಳಿ; ಸಾರಂಗಕೈ ದೇಶಾಕ್ರಿ. ರೀತಿಗೌಳ; ಪರಿಚೆಮಕ್ಕ ದೇಶಿ. ರಿಮ. ಗಮೊ. ಯು ಇಶಿತ್ಯದಿ. ಚೆತುರಶ್ರ ಮರೈ = ಸರಿಗರಿ. ಸರಿ. ಸರಿಗಮ. ರಿಗಮಗ. ಲಲಿತಾನೆಣಂಡಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಒಟ್ಟು ಎರಿಟು ಪುರುಷ ರಾಗಗಳಿಗೆ ಇಪೋ ಸ್ತಿತಿರಾಗಗಳನುವೈ ರಿಗ. ರಿಗಮಪ ಇತ್ಯಾದಿ. ಖರಿಡರೊಪಕ ಸರಿ, ಸರಿಗಕುಂ; ರಿಗ. ರಿಗಮಪಧ ಇತ್ಯಾದಿ. ಭರತ ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ. ಮಿಶ್ರ ಊ . ಸರಿಗಸೆರಸೆರಿ. ಗ. ಮಾರಿಗಮರಿಗರಿಗ. ಮ. ಪಾ ಇತ್ನಾದಿ. ಸಂಕೀರ್ಣ ಲಕ್ಷಣಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ರಾಗಕ್ಕೆ 13 ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ರಹ. ಆರಿಶೆ. ತಾರ, ತ್ರಿಪುಟ = ಸಾರೀಗಾಮಪಧ. ಮಪ. ಧ. ನಿ. ರೀಗಾಮಾಪಧನಿ. ಪನಿಧೆಸ ಇಪ್ಯಾದಿ. ಕ್ರೈಶ್ರ ಮರಿದ್ರೆ. ಆಪನ್ಮಾಸೆ. ಸನ್ಮಾಸ. ಎನ್ಯಾಸ. ಬಹುಕ್ಟ ಅಲ್ಪತ್ನ. ಅ೦ತರ. ಮಾರ್ಗ. ಆಟ = ಸರಿಗೆ. ರಿಗಮ. ಪಾ. ಪಾ. ರಿಗಮ. ಗನೊ. ಧಾ. ಧಾ ಇತ್ಮಾರಿ. ಚೆತುರಶ್ರ ಎಕ ಷಾಡವೆ. ಔಡವ (ಸಂಗೀತರತಾಕ್ರೆರ) ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಗಢ. ಆರಿಶ. ನಾರಸ ನೂರು ಮಾತ್ರೆ = ಸರಿಗಮ, ರಿಗಮಪ ಇತಾಕಿದಿ. ಇವಕ್ಕೆ ತಾಳಾಲರಿಕಾರಗಳು ಎರಿದು ಹೆಸರು. ಮೇಲೆ ಮುಖ್ಯ ಉಳಿದವು ಇರಿದು ಅಸ್ಸಾಂ ವ್ಯಂಹಾರದಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಗ್ರಹೆವೆರಿದರೆ ರಾಗ ಶುರುವಾಗುವ ಹೇಳಿದ ನೊವೆಪ್ರೈದು ತಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಒ೦ದೊ೦ದು ಗತಿಭೇದದಿ೦ದ ಐದೈದು ಸ್ಥರ (ತಮಿಳು ಎಡುಫು). ನ್ಯಾಸೆ ರಾಗ ಮುಗಿಯುವ ಸ್ಥರ ಅರಿಶವೆರಿದರೆ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಉಪಏಭಾಗೇಳಾಗಿ ಒಡೆಯುತ್ತೆವೆ; ಎ೦ದರೆ ಒಟ್ಟು 175 ತಾಳಗಳಾದರಿತಾಯಿತು. ಐದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಯೊಆಗ ಬಾಹುಳ್ಯದಿ೦ದ ಎಶಿಷ್ಟವಾದ ಸ್ಥರ. ಇದಕೈ ಜೀವಸ್ಟರ. ರಾಗ ಜಾತಿಗಳೊ ಐದು ಗತಿಭೇದೆಗಳೂ ಒರಿದೆವಿಂದು ತಾಳದಲ್ಲೂ ಬರಿದು ಸಪ್ತತಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಛಾಯಾಸ್ವರ ಎ೦ತಲೂ ಕರೆಯುತಾತ್ರೆ ಹೆನುಮತೆರಾಂಡಿಯಲ್ಲಿ ಧೈವತ. ಮುಧ್ಯೆರಏಯಲ್ಲಿ ಫೋಯಸ್ಸೂ 25 ಎಧೆಗಳವುರಿತ್ತೇ. ಜಾತಿಭೇದ ಲಘಶಿಎಗೆ ಮಾಶ್ರವಾದರೆ ಗತಿಛೇದ ಸೂಚೆ. ಹರಿಕಾಯೊದಿಯಲ್ಲಿ