ಪುಟ:Mysore-University-Encyclopaedia-Vol-4-Part-1.pdf/೩

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ದಿಂದ
ಈ ಪುಟವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.

ಕರುಣರಸ - ಕರುಳಿನ ಆತಂಕ ಕ್ಕಿಂದಿಲ್ಲಿ ಕಾಲ ಕಾಲಕ್ಟ ಪರಿಣ್ಣೆ ಮಾಡಿಸುವುದುಃ 5. ಅನುಭವಿ ದನಗಾಹಿಗಳಮ್ನ ನೇಮಿಸುವುದುಃ 6. ಅಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟು ಶಿಸ್ತುಪಾಲನೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಆರೈಕೆ; 7. ತಾಯಿಹಸುಗಳ ರಕ್ಷೆಣೆ; 8. ಆರಿಟುರೆಊಗಗಳ ನಿವಾರಣೆ; 9. ಸಾಕಷ್ಟು ವ್ಯಾಯುಮ. (ಜಿ.ಅರ್.ಆರ್.ಎಸ್.) ಕರುಣರೆಸೆ: ಸರಿಸಸ್ಸೂತೆಕಾವೈಮಿಳೆವರಾರಸೆರಿರೆಂಲ್ಲಿ ಕಾವ್ಯತತ್ತಡೆವೆರಿದಶಿ ಪ್ರತಿಪಾರಿತವಾಗಿರುವೆ ರಸದ ಒರಿದು ಪುಂರ. ಭೆರತಮುನಿ ಹೇಳಿರುವರಿತೆ ಶ್ಯರಿಗಾರ. ಹಾಸ್ಯೆ ಕರುಣ. ದೌದ್ರೆ ಪೀರ, ಭಯಾನಕ, ಬೀಭೆತ್ವ ಅದ್ಭುತ ಎಯಿ ಎರಿಟು ರಸಗಳು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ರತಿ. ಹಾಸ್ಮ, ಶೋಕ, ಕ್ರೋಧ. ಉತ್ಸಾಹೆ. ಭಯ. ಜುಗುಪ್ಲಾ. ಎಸ್ಮಯ ಎ೦ಬ ಎರಿಟು ಸ್ಥಾಯಿಭಾಮೇಳ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳು. ಅರಿದರೆ ಸೆದೃದಯೆರಲ್ಲಿ ಸುಂಕ್ಸ್ವಾಗಿರಹೈ ಮೇಲ್ಕರಡ ಒರಿದೊರಿದು ಭಾವವೊ ಕಾವಾಕಿದಿಗಳ'ಲ್ಲಿ ಕಾರಣ ಸಾಮೆಗ್ರಿಗಳೆನಿಸಿಕೆ'ಯ್ಕವ ವಿಭಾವ. ಆನುಭಾವ. ವ್ಯಭಿಚಾರಿ ಧಾವೆಗಳ ಸಂಯೆಶೀಗದಿರಿದ ಆಯಾ ರಸವಾಗುತ್ತಂ. ಆಯಾ ಸ್ಥಾಯಿಭಾವ. ವಿಭಾವ ಮುರಿತಾದವುಗಳ ದೃಪ್ಪಿಯಿರಿದ ರಸೆಕೈ ವ್ಯಏಧ್ಯವೇ ಹೊರತು ರಸಾನುಭೆವೆದಲ್ಲಿ ಯುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯೊ ಇಲ್ಸ ಅದು ಆಖರಿಡವಾದ ಒರಿದು ಅನರಿದಾನುಭವವೆಂದು ಅಲಂಕಾರಿಕರ ಮತ. ಕಾವ್ಯಾದಿ ಉತ್ತೇಜಕಗಳಿರಿದ ಊಭಾವ ಕರುಣರಸವಾಗಿ ಆನಂದಮಯವಾಗಪ್ತದೆ. ರಾಮಾಯಣದೆಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಕೆಎಗಿರುವಂತೆ ಕ್ತಾಲಚಪಭೂದನ್ನು ವಧಿಸಿದ ನಿಷಾದನನತ್ನಿ "ವರಾ ನಿಷಾದ ಪ್ರತಿಪ್ಯಾ೦ ತ್ವಮಗಮ: ಶಾಶ್ಚತೀತೆ ಸವರಾ: ಯ್ಯರಿಚೆಮಿಥುನಾ ದೇಕಮಧೀ: ಕಾಮವೆಣಂಹಿತಂ' ಎರಿದು ಶೂಸಿದ ವ'ಎಲ್ಲೀಕಿಮುನಿ ಮರುಕ್ಷೆಣದಲ್ಲಿ ಆಡಿದ "ರೊಳಕಾರ್ತಸ್ಕ ಪ್ಪೂತೊಳಿ ಮೆಳ ಸ್ಸೂಕೆಣಂ ಭವತು ನಾನ್ಯೆಥಾ" (ತೊಆಕಾತೆ೯ನಾದ ನನ್ನ ವಬಾಲಕ ಬರಿದೆ ಇದು ಶೆಪ್ಲೇಕವಾಗಲಿ, ಅನ್ಯಥಾ ಅಗದಿರಲಿ) ಎರಿಬ ವರಾಶುಗಳು ಈ ಸೆಂದೇರ್ನೆದಲ್ಲಿ ಗಮನಾಹ೯ವಾಗಿವೆ. ಶೆವೀಕದಿರಿದ ಆಏಭೆ೯ಎಸಿದೆ ಮಾ ನಿಷಾದ ಇಶ್ಯಾದಿ ಸೆವಿಗಸಾದ ರಚನೆಯ ನೆನಪಿನಿರಿದ ಅನರಿದವನೃನುಭ'ಏಸುತ್ತ ಅರಿಥ ಒರಿದು ಎಶಿಷ್ಟಾನುಛವದ ಸ್ವರಡೆರ್ಬಕನನು.೬ ತಿಳಿಯಪಡಿಸಲು ಆ ಮುನಿ ಸೊಚಿಸಿದ "ಶೆಣ್ಣೀಕೆವೀ ಭೆವತು' ಮಂಕಾದ ವಿಚಾರಗಳು ರಸೆಪರಿಥಕ್ಕ ಅರಿಕುರಗಳೆಂದು ಪ್ಪಂದ್ಧವಾಗಿವೆ. ತೊಹಭಾವದ ಅಧಾರವುಳ್ಳ ಮೇಲ್ನರಿಡ ಎಶಿಷ್ಟಾನುಭೆವದಲ್ಲಿ (ರಸಾನುಭೆವ) ಚಿತ್ತನಿದ್ರುತಿ ಬಹು ಮುಖ್ಯವಾದ ಒರಿದು ಲಕ್ಷಣ. ಬೂಭಾವವಾಗಲಿ. ಉಳಿದ ಯುವ ಭಾವವಾಗಲಿದ್ಧನಿಕಾರೆನೆರಿಡು ಪೊದ್ಧನಾಗಿರುವ ಆನಂದವಧಶ್ವನ ವಿವ್ರಲರಿಭೆ ಶ್ಯರಿಗಾರದಲ್ಲೂ ಕ ಕೆರುಣಂಸೆಂಲ್ಲೂ ಮಾಧುಯೆ೯ಗುಂದ ಪ್ರಕೆರ್ಷವೆನ್ನು ಕಾಣಂತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ ಹೆಚಾಗಿಬ 3 ಕರಗುವುದೇ ಆದಕ್ಕ ಕಾರಣವೆರಿದು ಅವನ ಮತ. ಕರುಣ ಮಧುರತೆಮ ವೆನ್ನುತ್ತಾನೆ. ೬ ಅತ. ಹಾಗೆಯೇ ಕಾಂತ ಒರಿದೇ ರಸವೆರಿದೊ ಹೆರಿಳುವವರಿದ್ಧಾರೆ. ೭ ಒಚ್ಛೇರೆಲ್ಲಿ ರಉಂವಕ್ಕೆ ಆತ್ಯಾವರ್ಕೈವಾದ ಚಿತ್ತಎದ್ರುತಿ ಎಲ್ಲ ರಸಗಳಲ್ಲೂ ಕ ಕೆಂಡುಬರಿದರೂ ಅದು ಶೆಮೀ'ಕಭಾವವನಶ್ನಿ1 ಆಧಾರವಾಗಿ ಹೊಯೆರುವ ಕರುಣದೆಲ್ಲಿ ೩ ಸ್ಟ್ಷ್ಟ ಹಾಗುಎ ಸುಲಭೆವೆರಿದು ಹೇಳಬಹುದು. ಆದ್ಧರಿಂದ ಆದೊರಿದೇ ರಸವೆರಿದು ೭ ಹೇಳಿಸಿಕೆಣಂಶ್ಚಿವೆಮ್ನ ವೃಶಿವ್ವೈ ಕರುಣರಸಕ್ಕ ದೊರೆತಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಅದು ಸಂಸ್ಕೃತೆಕಾದೈ ೭ ಮೀಮಾರಿಸೆಯೆಲ್ಲೆ ಊ ವೆಂದು ಶ್ರೇಷ್ಣತೆಯನ್ನು ಪಡೆದರೆ; ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಂಕ್ಯದೆಲ್ಲಿ ಹೇಶ್ಚಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿತೆವಾಗಿರುವೆ ಪೋನ ರಸಗಳಲ್ಲಿ ಒರಿದಾಗಿದೆ. 

 ಕರುಹಾಲೆ: ಅಲ್ವೇಸೀ ಕುಟುರಿಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಸಣ್ಣಗಾತ್ತದ ಮರ. ಇದರ

ಶಾಸ್ತ್ರಲಿಯನಾಮ ಟ್ರಿಳಮ ಓರಿಯೆಯ್ಕಲಿಸ್. ಉತ್ತರ ಕನೃಡ. ಶಿವಮೊಗ್ಗ. ಕೊಡಗು ಜಿಪ್ರೆಗಂ ತೇವೆಮಯೆ ಹಾಗುಎ ಒಣಹೆವೆಯ ಪೂಳಶೆಗಳಲ್ಲೆ ಸ್ಸಾಂಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಂ. ಪರ್ಯಯೆವಾಗಿ ಜೊಳಿಡಣೆಗೊರಿಡಿರುವ ಹಾಗೂ ಗರಗಸದ ಹಲ್ಲಿನಂಥ ಅರಿಚುಳ್ಳ ಎಲೆಗಳಿವೆ. ಎಲೆಗಳ ಬುಡ ಕೊರಿಚೆ ಆಟೊಗಿದೆ. ಎಲೆಯ ಆಲಗಿನ ಬುಡಧಾಗದಲ್ಲಿ ಪೋವಾಡೆ ನೂರು ನಾಳಗಳಿವೆ. ಉಂರಿಚೆಲು ಮಧ್ಯಾರಂಭಿ ಮಾದರಿಯದು; ಎಲೆಗಳ ಕೆಂಕುಳಲ್ಲಿ ಸ್ಸೂದೆ. ಹೂಗಳು ಎಕಲಿರಿಗಿಗಳು, ಹೇಬ್ದ ಗಂಡು ಹೊಗಳು ಒರಿದೇ ಮೆರದಲ್ಲಿರಂಹುದು ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಮರಗಳಲ್ಲಿರಬಹುದು. ಮಪ್ಪಂತ್ರಗಳುಹಹುದೆಳಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯುಗಿಲ್ವ' ಒಂದೇ ಬಗೆಯೆ ಊ ಊತವಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳ ಸೆಂಪೈ 4.5. ನೊಆಡಲು ಮಷ್ಣಪತ್ತೇಳರಾನೆ. ಇವು ಗಂಡುರಿಕೊಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮಟ್ಟಗಾತ್ರದವಾಗಿವೆ. ಗೆಂಡುಹವಿಗಳಲ್ಲಿ 4.5 ಕೇಸರಗಳುಎ ಒರಿದು ಬರಡು ಅ೦ಡಾಶೆಯೆವೂ (ಪಿಸ್ಥಿರೊಡ್) ಇವೆ. ಹೆಣ್ಣುಹೂಎನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಾಪೆ೯ಲುಗಳಿ೦ದಾದ ಉಚ್ಚ ಸ್ಥಾನದ ಅರಿಡಾಶಯಎದೆ. ಶಲಾಕೆ ಎರಡು ಭಾಗವಾಗಿ ಕವಲೆಂಎಡೆದಿದೆ. ಅರಿಡಕೆಉಂಶದಲ್ಲಿ ಒರಿದೇ ಕೆಂಶೀಣೆಯೊ ಅದರೊಳಗೆ ಒರಿದೇ ಆಂಡಕವೊ ಇವೆ. ಕಾಯಿ ಒರಿದೇ ಬೀಜವನ್ನುಳ್ಳ ಆಷ್ಟಿಫೆಲ ಮಾದರಿಯೆದು.ಕರುಹಾಲೆ ಮರದ ಕೈಳಿಕೌಬೀಟೆನೆ ಕೆಂಮ ಮಿತ್ರಿತ ಬೂದುಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದ್ದು ಬಹಳ ನಯವಾಗಿದೆ. ಬಂಡೂಕಿನ ಮದ್ದಿನ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಚೆಂಮುವಂಥ ಇದ್ದಲಮ್ನ ಶಯುರಿಸುಂ ಇದು ಉತ್ತಮ ದರ್ಜಿಯೆ ಮರವೆಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಕೆಲವೆಡೆ ನೆರಳಿನ ಮರವಶಿಗಿಯೊ ಬೆಳೆಸ್ಸಾಂ. ಕರುಳಿನ ಆತಂಕ: ಸೇಎಸಿದ ಆಹಾರವೆಸ್ತಾಂಳು ಕರೊನಲ್ಲಿ ಎರಿದಿನರಿತೆ ಮುರಿದ ಸಾಂದರಿತೆ ಆಗುವ ಅಡಚೆಣೆ (ಕರುಳಿನ ತಡೆ). ತಿಂದದ್ದು ಅರಗಿ, ರೆಕ್ತಗಐಡಿ. ಉಳಿದುದು ಹೆವಿರಬೀಳುವುರಿಹೈ ಇದರಿಂದ ತೆಡೆಯಾಗುವುದು. ಇದು ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಹಾಗೆಣಂ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕೆಲವು ದಿನಗಳಲ್ಲೊಆ ಆಗಬಹುದು. ತಡೆಯುಟಾದೆ ಕರುಳಿನಲ್ಲಿ ರಕ್ತ ಸಂಚಾರಏಲ್ಲದೆ ಕೊಳೆತುಹೆಣಂಗಿ ಶಫೋ ಆಗದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಐಶ್ರೀಠಿಕ್ಕೆ ಅಪಾಯ ಒದಗಬಹುದು.

ಕಾರಣಉಂ ಇಲಿ'ವು ಕರೊನ "ಒಳಗೂ ವ್ವೈದರ ಗೊಆಡೆಯಲೆಪ್ಲೇ ಹೊರಗೆಊ ಇರಬಹುದು. ಕೊಸಿನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟೆನಿರಿದಲೇ ಗುದನಾಳದ ಕೆಂಡಿ ಇಲ್ಲವಾಗುವುದುರಿಟು. ಹಾಗೇ ಸಣ್ಣ ಕೆರುಳಿನ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳು ಕೂಡ ಬೆಳೆದು ಏಕಾಸೆವಾಗದೆ ಇರಿಗಿ ಮೇಗಿರಬಹುದು. ಒರಿದರಿಗುಲದಸ್ತೂರಿ ಇನ್ನೂ ಸಣ್ಣ ಭಾಗವೂಳಿ ಹೀಗಾಗಿ ದಪ್ಪ ಹುರಿಯರಿತಾಗಿರುವುದೇ ಸಾಮಾನೈ. ಆಗ ಹುಟ್ಟಿದ ಹಸುಗುಎಸಿನಲ್ಲಿ ಕರುಳು ಎಕಾಸೆವಾಗದಿರಲು ಕೆಲವು ಕಾರಣಗಳಿವೆ. ಪಿರಿಡದಲ್ಲಿ ಕರುಳು ಬೆಳೆದಾಗ ಎರಿದಿನ ಊಗೆ ತಿರುಗದಿರುವುದು. ಹುಟುತ್ರೆಲೇ ಬೆಳೆದಿರುವ ಅರಿಟುವ ಪನ್ವೇಳು (ಆದ್ವಿಸಿವೆ ಬ್ಯಾರಿಫ್ಟ್). ಸಣ್ಣ ಕರೊನ ಮೊದಲ ಭಾಗವನ್ನು ಬಿಗಿ ಹಿಡಿದಿರುವುದು. ಪಿರಿಡಗೂಸಿನಲ್ಲಿ ಮಾಶ್ರ ಇರುವ ಹೊಕ್ಕುಳಿಗೊ ಕರುಳಿಗೊ ನಡುವಣ ಸಾಗುನಾಳ ಮುಚ್ಚಿಹೊಳಿಗದೆ ಹಾಗೇ ತಿರುಚೇಲವಾಗಿ (ಡೈವಟಿಳಕ್ಯುಲರಿ) ಉಳಿದು ಬಿಡುವುದು. ಸ್ಕೂವಾಗಿ ಮಗುವಾದ್ದಾಗಲೀ ಇವು ಮೊಟ್ಟವೆಹುದಲು ತಲೆದೆವೀರುತ್ತವೆ.ಕಉಂಲ್ಪು ಜಂತುಹುಳು; ಕೊಕ್ನಹುಳುಗಳು ಏಪರೀತೆವಾಗಿ ಸೇರಿಕೊರಿಡು ತಿರಿಗುತ್ರ ಉಂಗಿ ಕೆರುಳಿನ ಅತಂಕವಾಗುವುದು ತೀರ ಸಾಮಾನ್ಯೆ ಗುಂಲಿ, ಊ, ಮಣಿ. ಕಲ್ವು ಸೂಜಿ ಮೊದಲಾದ ಉಂ ಪ್ಪೂನೆಂಉಂ ಊ ಉಂ. ಸುಲಭನಾಂ ಆರಗೊ. ಮಿತಿಮೀರಿ ತಿಂದ ತಿಂಡಿ. ಉಣಿಸೊ ಬಲು ಝಾ ಬೆಳೆದು ಪುಂಶದೆಲ್ಲಿ ತೂತಿಚ್ಚು ಕೊಯ ಕರುಳಿಗೆ ಒಂದು ಬಿದ್ದ ಎಊಳೊ (ಫಿದುಃಲಿತ) ಕರೊನೊಳಗಡೆ ಅದ್ದಬಿದ್ದು ಆಹಾರ ಊ ಅಡ್ಡಿಯುಗಬಹುದು ಕರೊನ ಗೊಕ್ರೈಕೆಯ'ತ್ರೆ ಉಲೂಗುವ ಹಾಗೂಳಿಯ ಕರೊನ ಒಂದು ಭಾಗ ಮಿತಿ ಮೀರಿ ಬೆಳೆದು ಒಳನಾಂ ತೀರ ಕಿರಿದಾಗಿ ಕೊನೆಗೆ ದಾರಿ ಮುಚ್ಚಿದರಿತಾಗಬಹುದು. ಹೆಗ್ಗೆರುಳಿನ ಮೊದಲಲ್ಲಿರುವ ಮೊಗರುಳಲ್ಲಿ (ಸೀಕೆಂ) ರೇಂಗಾಣುಗಳ ಠೋರಿಕು ಹೆತ್ತುವುದು ಮು೦ದೆ ಇದು ಸೆಣ್ಣ ಕರುಳಿಗೂ ಹರಡಬಹುದು. ಈ ರೊಳಿಗದೆಲ್ಲಿ ಕೆರೊನ ಸುರೊಗಳು ಒರಿದಕೆಖ್ಯರಿದು ಅಯಕೆಷಿಂಡು ಗಂಟುಹಾಕಿಕೊರಿಡ ಹಾಗಾಗಲೂ ಬಹುದು. ಬೇರೆ ರೊಆಗಗಳ ಸೊರಿಕುಗಳಿಂದಲೂ ಹೀಗಾಗಬಹುದು. ಕರುಳುಗಳ ಗೊಳೆಡೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ದಾದರೂ ಎಡಿಗಂತಿ (ಕ್ಕಾನ್ಸದ್) ತೆರನಯಶಿವುದಾದರೂ ಎಷಮಗಂತಿ ಎದ್ದು ಅವುಗಳ ಒಳಗಣ ದಾರಿಯನ್ನು ಕಿರಿದು (ಸ್ತ್ರಕ್ಲದ್) ಮಎಡಬಹುದು. ಊ ತಗಲುವ ಗಾಯ. ಝಾ ವಾಸಿಉಂ ಕರೊನಲ್ಲಿ ಅಡೆತಡೆಯೆಎಗಬಹುದು. 45 ವಯ್ಪು ದಾಟಿದಾಗ ಹೆಗ್ಗರುಳಲ್ಲಿ ವಿಷಮಗೆಂತಿಗಊಗಬಹಚು. ಕರುಳಿನ ಸುಂಳಿಯೆರಿತಿರುವ ಭಾಗಗಳು ಹುರಿಯರಿಶೆ ತಿರಿಚೆತೊಊಗಲವಿ ಕರುಳಿನೆಲ್ಲಿ ತೆಡೆಯುರಿಟಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಗವಾಂ ವರ್ಷಎ'ಶೇರಿದ ಉಂಯಳಿನಒಯಭಾಗಮಡಿಚೊಯ ಅದರ ಹಿಲದಿನ ಇಲ್ಲವೇ ಮೆಂದಿನ ಭಾಗದೊಳಕ್ಕೆ ತೊರುವುದಕ್ಕೆ ಒಳತಃಎರಿಕೆ (ಇಲಟ್ರಿಸಸೆಪ್ತನ್) ಎರಿದಿದೆ. ಹೀಗಾದಾಗ ಒಳತೊರಿದ ಭಾಗದ ಕರುಳಿನ ಕ್ತಾಜಾಳಗಳಿಗೆ ಆಡಚೆಣೆಯುಗುವುದು. ತಡಮಾಡದೆ ಶಸ್ತ್ರಕ್ತಿಯೆಯಿರಿದ ಬಿಡಿಸದಿದ್ದರೆ ಆ ಛಾಗವೆಲ್ಲ ಸತ್ತು ಕೆಂಎಳೆಯುತ್ತದೆ. ರೊಳೆಗಿಗೆ ವೋಪಾಯ ಹೆಚಪ್ರದೆ. ಹಸುಗೂಸುಗಳಲ್ಲಿ ಹೀಗಾಗುವುದೆಕ್ಕೆ ನಿಜವಾದ ಕಾರಣ ಕ್ಕೊಲ್ಲೇದಾದರೂ ಎರಡು ವುರ್ಷ ಮೀರಿದವರಲ್ಲೂ ದೆಹುಡ್ಡಸ್ಸೂ ಅಊ೯ವಾಗಿ ಕರುಳಿನೊಳಗ ಬೆಳೆದ ಹಲವಾರು (ಪಾಲಿಪ್), ವಸೆಗರಿತಿ (ಲೆಮೊಳೆಮ), ಎಡಿಗೆಂತಿಗಳು ಕಾರಣಗಳಾಗಿ ತೊಳೆರುತ್ತವೆ.