ಪುಟ:Mysore-University-Encyclopaedia-Vol-6-Part-18.pdf/೩೧

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ದಿಂದ
ಈ ಪುಟವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.

ವಕಾಪ೯ಟ್ಟಿವೆ. ಇವುಗಳ ಸಹಾಯದಿ೦ರ ಗಿಡ ಅಸರೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹಬುತಬಂದೆ. ಹೂಗಳು ಎಲೆಗಳ ಕಂಕುಳಲ್ಲಿ ಒಂಟೊರಿಟಿಯುಗಿ ಅರಳುತತ್ರೆ ಇವು ದೊದ್ದ ಗಾತ್ರೆಧವು ಮೊದಲು ಹಉಂ ಬಣ್ಣಕ್ಕಿದಶ್ಚಿ. ಬರಬರುತ್ತ ಹಳದಿ. ಕಡುಗೆಂಮ ಬಣ್ಣವನುತ್ಸೆ ತಳೆಯುವುದರಿಂದ ಬಹಳ ಅಕಷಪವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಪೆರಿಯುರಿತ್ ಹಾಲೆಗಳು ಹಿಮೈಖವಾಗಿ ಬಾಗಿರುವುದು ಹೂಗಳ ಎಶಿಷ್ಣ ಲಕ್ಷಣ. ಕೇಸರಗಳ ಅರಿಡಾಶೆಯ ಉಚ್ಚಸ್ಥಾನದ್ದು; 3 ಕಾಪೆ೯ಲುಗಳಿಂದ ಕವಿಡಿದೆ. ಕಾಯಿ ಸಂಮಟ ಮಾದರಿಯದು. ಗೆನ್ದೀರಿಂಕೊಆಸವನ್ನು ಬೀಜಗಳಿರಿದ ಮತ್ತು ಗೆಡ್ಡ ಅಥವಾ ಪ್ರೇರಿದದ ತುರಿಡುಗಳಿಂದ ವೃದ್ಧಿಮಾಡಬಹುದು. ವೊರಿದದ ತುರಿಡುಗಳಿಂದ ವೃದ್ಧಿಮಾಡುವುದು ಬಹಳ ಸುಲಭ. ಇವಮೃ ಮಾಚ್ರ್ಕ್ಏಪ್ರಿಲೆ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನೆಡಬೇಕು. ಕಾಲಕ್ಕನುಸಾರವಾಗಿ ನೀರಮೈ ಹಹಬೇಕು. ಜುರೈಷೆಪ್ತರಿಬರ್ ವೇಳೆಗೆ ಡೂ ಆರಳಲು ಪ್ಪಂಝಸುತ್ತವೆ ಗನ್ದೀರಿರೊಸದ ಪ್ರೇರಿದಕ್ನ ಶಕ್ತಿವಧಹ, ಜಯನಾಶಕ ಗುಣಗಳಿವೆ. ಗಾನದೀಯೆ ಕೆಲವು ಬಗೆಯೆ ಚೆಮ೯ಎಶ್ಯಧಿಗಳು. ಹೆಖುಟ್ಟೆ ನುಲಿತೆ ತುಂತಾದವುಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೂ ಇದನು.! ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಲೆಯ ರಸವೆನುಲ್ಮ ಹೇನು ನಿನೊ೯ಲನಕ್ಕೆ ಉಪಯೊಆಗಿಸುವುಡೂಟು. (ಎಲ.ಎಚ್.ಎ೦.) ಗ್ಯಾಡಿಯೊಆಲಸ್ : ಇರಿಡೇಸೀ ಕುಟುರಿಬಕ್ಕ ಸೇರಿದ ಒರಿದು ಬಹುವಾಷಿಗ ಲಶುನ ಸಸ್ಮ ಜಾತಿ. ಬಲು ಸುಂದರವಾದ ಹಎಗಳೆನ್ನು ಬಿಡುವುದರಿಂದ ಇವನು.! ಅಲರಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಬೆಳೆಸುತ್ತಾರೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕ ಇದರ ತವರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 160 ಫೋದಗಳಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಕುಂಮು ಬಗೆಗಳು ದಕ್ಷೇಠಿ ಅಪ್ರೀದ ತುಂವಾಸಿಗಳು. ಉಳಿದವುಗಳ ತವರು ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಪ್ರದೇಶೆ ಇಲ್ಲವೆ ಏಷ್ಯದ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗ. ಎಲ್ಲ ಪ್ಟೆಂಆದಗಳುಎ ತುಂಲಿಕೆ ಬಗೆಯೆವು. ಕಾರಿಡ ಕಂದುಗಡ್ಡೆ (ಕಾಮ್೯) ರೀತಿಯದು. ಪ್ರತಿವಷ೯ ಹಳೆಯ ಕಾರಿಡ ಸತ್ತುಹೆವೀಗಿ ಆದರ ಮೆಳಲ್ಪುದಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸಕಾರಿಡ ಜೊತೆಗೆ ಕಾರಿಡದ ಬುದಂರಿದ ಕೆಲವು ಮರಿ ಗೆದ್ದೆಗಳೂ ಹುಚ್ಚಾವೆ. ಎಲೆಗಳು ಕತ್ತಿರುರಾಕಾರದವು. ಹೂಗಳು ಸರಳವಾದ ಇಲ್ಲವೇ ಕವಲೊಡೆದ ಕದಿರುಗೊರಿಚಲುಗಳಲ್ಲಿ ಜೊಆಡಣೆ ಗೆಖಿರಿಡಿವೆ. ಹಖಗಳು ದೆಖಡ್ಡ ೩ > ಸ್ಸೂ, ಗಾತ್ತದವು. ಇವುಗಳ ಅಕಾರ ಅಲಿಕೆಯರಿತೆ. ಹೂಗಳು ಕೆಂಮ. .. 1 ಕೆದ್ವೀಲಿ. ಹಳದಿ. ಬಿಳಿ ಮುಲತಾಗಿ ವೇರ್ಶಿವೃಏಧ್ಯವನ್ನು ತೊಆರುವುದ ರಿ೦ದ ಬಲಂ ಸುರಿದರಎಎಗಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಪ್ತತಿಹವಿಏನಲ್ಲಿ 6 ಕ್ಸ್ನ ಪೆರಿಂತರಾರಿತ್ ಕುವಲೆಗಳು. 3 ೩' ಕೇಸರಗಳು. ತುಂಡು ಕಾಪೆ೯ಲು ಸ ಗಳನೊಲ್ಕಳಗೊರಿಡ ನೀಚಸ್ಥಾನದ > .೬: ಅರಿಡಾಶಯ ಇವೆ ಕಾಯಿ ಸಯು ವರಾದರಿರಿರೆಂದಶಿ. ಬೀಜಗಳು ಚೆಪ್ತಟೆಯಾಗಿರಬಹುದು ಇಲ್ಲವೆ 1, ಗುಂಡಗಿರಬಹುರು ಉದ್ಯಾವೆಗಳಲ್ಲಿ 0.8) ಬೆಳೆಸಲಾಗುವ ಪ್ತಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ಎಲೀಟಸ್. ಗ್ಯಾರಿಡಿಸ್. ಟ್ರಿಸ್ಪಿಸ್. ಚ್ಚೆಪ್ಲೊರೊ. ಕಾಡಿ೯ನ್ಮಾಲಿಸ್. ಬ್ಲಾರಿಡಸ್. ಫ್ಲಾರಿಬಂಡಸ್. ಕಾಲ್ಎರೈ, ಗಾರಿಡವೆನ್ಸಿಷ್, ಲೆಮಾಯನ್ಯ. ಉಂಲೆದುಃನಂಗಳು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದವು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆವಿನೆಯೆ ನಾಲ್ಪು ಬಗೆಗಳು ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳು. ಗ್ಲಾಕಿಡಿಯೊಆಲಸೆನುತ್ಸೆ ಮರಿಗಡ್ಡೆಗಳಿರಿದ ಇಲ್ಲವೆ ಬೀಜಗಳಿಂದ ವೃದ್ಧಿಸಬಹುದು. ನೀರು ಸರಾಗವಾಗಿ ಬಸಿದು ಹೊರಿಗುವರಿಥ ಯಾವ ಬಗೆಯ ಮಣ್ಣಿನಲ್ದಾದರೂ ಇದರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹುಲುಸು. ಮ್ಶೆದಾನ ಸೀಮೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ತಯಿದ್ಖಿಕೆಣ್ಣೀಬದ್ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲೂ ಬೆಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಚ್೯=ಎಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲೂ ಗೆಡ್ಡೆಗಳನುತ್ಸೆ ನೆಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನೆಲದಲ್ಲಿ ನೆಡುವ ವಬನ್ನ ಗಡ್ಡೆಗಳ ಮೆಆಲಿನ ಕೆಂದುಬಣ್ಣದ ಹುರುಪೆ ಎಲೆಯನುಲ್ಕ ತೆಗೆದುಹಾಕಿ. ಅಗಲವಾದ ತಚ್ಛೇಳೆಳನ್ನಿಟ್ಟು ಚೆಚ್ಚಗಿನ. ಕತ್ತಲೆಕೊಆಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆವಿಂಚದಿನ ಇಡಬೇಕು. ಇದರಿಂದಮುಗಿಯುತ್ತ ಬರಿದಾಗ. ಗಿಡಗಳು ಬಾಗಿ ಕೆಂದುಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತವೆ. ಆಗ ಗಿಡಗಳಿಗೆ ನೀರು ಕಟ್ಟುವುದನುಲ್ಮ ನಿಲ್ಲಿಸಖೇಳು. ಎರಡು ವಾರಗಳ ಆನಂತರ ಮರಿಗೆಡ್ಡೆಗಳನತ್ನಿ ಆಗದು ತಂಪಾದ ಮೆತ್ತು ಶುಷ್ಠವಾದ ಮರಳಿನ ಗೆಡ್ಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೇಖರಿಸಿಡಬೇಕು. ಗೆಡ್ಡಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಚೆಳಿಯನ್ನು ತೆಡಯುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ಧರಿಂದ ಅವು ಹೆಚ್ಚು ಚಳಿಗೆ ಸಿಗದಲತೆ ಮೇಡಿಕೆಎಳ್ಳಚೀಕು. (ಪಿಂಎಚ್ವಿಂಇಜ್ವಿಸ್ಐ) ಗ್ಯಾಡ್ಸ್ಥನ್. ಎಲಿಯಲ ಇವಾಟ್೯ : 1809೨8. ಹತ್ತೊಣುತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಅತ್ಯೆರಿತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜತಪ್ಪೂ ವಾಗ್ನಿ. ಗ್ರಂರ್ಥರ್ತ. ಈತ ಸುಮಾರು ನಲವತ್ತು ವಷೆ೯ಗಳ ಕಾಲ ತನೃ ದೇಶದ ರಾಜಕೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಾವ೯ಜನಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಈತ ಅತಿ ಚತುರನಾಗಿದ್ದ. ನಾಲ್ಕು ಸಾರಿ ಇಂಗ್ರೆರಿಡಿನ ಫೋನಿಯುಗಿದ್ದೆ. ಲಿಕುಂ೯ಲಿನಲ್ಲಿ1809ರ ಡಿಸೆಂಬಲ್ 29 ರ೦ದು ಜನಿಸಿದ ಈತ ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ವೆರಿಶಸ್ಥ. ತಂದೆ ಜಾನಿ" ಉಂವ್ ಲಿವಮೊ೯ಲಿನ ಶ್ರೀಮರಿತ ವರ್ತಕ. ಈಟನ್ ಮತ್ತು ಅಕ್ಸ್ಫಡಿಣಿ ಕ್ರೈಸ್ಪು ಚೇರ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಏಲಿಯೆರಿ ಗ್ಯಾಢ್ವ್ವವ್ ಏದಶ್ಚಿಭಸ್ಲಂ" ಸುಂ. ಈತ ಣ್ಣಾಭಂ೯ ಯೊನಿಯನ್ನಿನ ಅಪ್ಪಂಗಿ ಚುನಾಯಿತನಾಗಿದ್ದೆ. ಫೋಲೆನನ ಸಾವ೯ಜನಿಕ ಜೀವನ ಚೆಕ್ಕವಯೆಸ್ಪಿನಲ್ಲೇ ಆರಂಭೆವಾಯಿತು. 1832 ರಲ್ಲಿ. 23ನೆಯ ವಯಸ್ಪಿನಲ್ಪಿ ನೆವಾಕ್೯ ಕ್ಷೇತ್ರದಿರಿದ ಕಾಮನ್ಸ್ ಸಭೆಗೆ ಆರಿಸಿ ಬರಿದೆ. 1834 ರಲ್ಲಿ ಸಂ" ರಾಬಟ್೯ ಪೀಲನ ಮೊಭಂಡಲದಲ್ಲಿ ಖಜಾನೆ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಕ . "" 1835 ರಲ್ಲಿ ವಸಾಹತುಗಳ ಆಧೀನ ಕಾಯೆ೯ದರ್ಶಿಯುದ. 1838ರಲ್ಲಿ ದಿ ಸ್ಟೇಚ್ ಇನ್ ರಿಲೇಷಮ್ಸ್ ಏತ" ದಿ ೬ ಗ್ರರಿಥವನಶ್ಲೀ ರ್ಪುಟಿಸಿದ. 1841ರಲ್ಲಿ ಕೆ ಈತ ಬೊಇರ್ಪ ಆಫ್ ಚ್ಛೇಡಿನ 8. > ಳ ಉದ್ಯುನೊ 1843ರಲ್ಲಿ ಆದರ ಅಧಿ'ಕಿಕ್ಲನವಿ ಆದ. 1845೦' ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಚೀರ್ಕ ನೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ೩ ಭಿ ನಿವೃಬಿ .'ಕ್ತಾರಾ'ರಿ ಉರಿಟಾಗಿ ತಿ. , * ಟ್ಸ್ಮ ರಾಜೀನಾಮೆ ಸ್ಪುಸಿದ. ಆದರೆ ಅದೇ ವಷ೯ ಡಿಸೆರಿಬರಿನಲ್ಲಿ .ಮನೆ: 1 " ಸುಂ೯ರವನ್ನು ಸೇರಿದಾಗ ಇವನನ್ನು ಎ'ಸಾಹತತಿ ವೃಎ'ಕುವುರಗಿ'ಳ ಕಾರಿರೆರ್ಲದರ್ಶಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿ' ಲಾಯಿತು. ಪೀಲ್ ಸಕಾ೯ರದ ಪಂನವಾದಾಗ ಇವನ ಆಧಿಕಾರವೊ ರೂಯಿತು. 1847 ರಲ್ಲಿ ಈತ ಪ್ಪಂಢ್ಒ' ಎಶ್ವಎದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯುಗಿ ಕಾಮನ್ಸ್ ಸಭೆಗೆ ರೂ: ಆರಿಸಿ ಬ೦ದ. ಈತ 1849 ರಲ್ಲಿ ಇಟಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ನೇಪಲ್ಪಿನ ಸೆರೆಮನೆಗಳಲ್ಲಿದ್ದೆ ಪರಿಸ್ಲಿತಿಯೆನುವೈ ಕುರಿತು 1851ರಲ್ಲಿ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಪ್ರೇಟಿಸಿದ. ಈ ಲೇಖನಗಳು ಇಟಲಿಯಲ್ಲಿ ಆಲೆಣ್ಣೀಲ ಕಲೆನ್ದೀಲವನ್ಸೂಸಿದುವಲ್ಲದೆ ಅಲ್ಲಿಯ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳಾಗಲು ಸೆಹಾರಿತೆಶಿಕವಾದುವು 1850೮ಲ್ಲಿ ಸೆದ್ ರಾಬಟ್೯ ಪೀಲ್ ಗತಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ ಇವನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯ ಹೆಚ್ಚುತ್ತ ರೂಯಿತು. ಕಾಮೆನ್ಸ್ ಸೆಭೆಯೆಲ್ಲಿ ಈತ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಾಗ್ನಿಎರಿದು ಹೆಸರಾದ. ಅಥಿ೯ಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮರಿತ್ರಿಯುಗಿ ಈತ 1853ರಲ್ಲಿ ಮರಿಡಿಸಿದ ಅಯವ್ಯಯೆ ದೇಶದ ಆಥಿ೯ಕ ಇತಿಹಾಸೆದಲ್ಲಿ ಒರಿದು ಹೊಸ ಆಧ್ಯಾಯವೆನುತ್ಸೆ ಅರಂಭಿಸಿತು. 1868ರಲ್ಲಿ ಇವನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರಧಾನಿಯೊದ. 1878ರಲ್ಲಿ ರಾಜೀನಾಮೆ ಇತ್ವ ಅನರಿತರ ಕೆಲವು ವಷ೯ಗಳ ಕಾಲ ಆಧ್ಯೆಯೆನ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯೆ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತವಾದ. 1879. 80ರಲ್ಲಿ ಈತ ಮಾಡಿದ ಧಾಷಣಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಡಿಸ್ತೆಆಲಿ ದೂಭುರಿಡಲದ ಪೌನನಾಗಿ ಇವನು ಸ್ಪಂನಿಯುದ. ಅಗ ದೇಶ ಅಫ್ರಾನಿಸ್ತಾನ. ದಕ್ಷೀಠಿ ಅಪ್ರೀ. ಐರ್ಶೆರಿಡ್. ಈಜಿಪ್ಟಾ ಸೊಡಾನ್ ಮು೦ತಾದ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೆಮಸೈಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿತ್ತು ಈ ಕಠಿಣ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ತನೃ ನೀತಿಗಳಿಗೆ ಬಹುಮತನಿಲ್ಡದ ಕಾರಣ ರಾಜೀನಾಮೆ ಇತ್ತು ಮನು1886ರಲ್ಲಿಮೊರನೆಯೆಬಾರಿಉಂ.ಈಅವಧಿಯಲ್ಲಿಐರ್ಶೆ೦ಷಿಂ