ಈ ಪುಟವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.
-259-
ಆ X1V
24. ಪೃಧುಕಾ ಗುರವೋ ವಾತನಾಶನಾಃ
ಶ್ಲೇಷ್ಮಲಾ ಆಪಿ |
ಅವಲಕ್ಕಿಯ ಸಕ್ಷೀರಾ ಬೃಂಹಣಾ ವೃಷ್ಯಾ ಬಲ್ಯಾ ಗುಣ ಭಿನ್ನಮಲಾಶ್ಚ ತೇ||
(ಭಾ. ಪ್ರ169.)
ಅವಲಕ್ಕಿಯು ಗುರು, ಕಫವೃದ್ಧಿಕರ, ಮತ್ತು
ವಾತನಾಶಕರ, ಹಾಲಿನೊಂದಿಗೆ ಕೂಡಿ ದರೆ ಪುಷ್ಟಿ ಕರ,
ವೃಷ್ಯ, ಬಲಕರ, ಮತ್ತು ಮಲ ಸಡಿಲಿಸುವದು.
ಪೃಧುಕಾ ಗುರವೋ ಭೃಷ್ಟಾನ್ ಭಕ್ಷಯೆದಲ್ಪಶಸ್ತು ತಾನ್|
(ಚ. 177 )
ಅವಲಕ್ಕಿಯು ಗುರುವಾದದ್ದರಿಂದ, ಅದನ್ನು
ಹುರಿದುಕೊಂಡು ಅಲ್ಪವಾಗಿ ತಿನ್ನಬೇಕು.
25.ಮುದ್ಗ- ವನಮುದ್ಗ-ಕಲಾಯ-ಮಕುಷ್ಠ -
ಮಸೂರ-ಮಂಗಲ್ಯ -ಚ
ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಣಕ-ಸತೀನ-ತ್ರಿಪುಟಕ-ಹರೇಣ್ವಾಢಕೀ- ವೇಳಗಳ ಗುಣ ಪ್ರಭುತಯೊ ವೈದಲಾ: |
ಕಷಾಯಮಧುರಾಃ ಶೀತಾಃ ಕಟುಪಾಕಾ
ಮರತ್ಕಾರಾಃ ||
ಬದ್ಧ ಮೂತ್ರಪುರೀಷಾಶ್ಚ ಪಿತಶ್ಲೆಶ್ಮ
ಹರಾಸ್ತಧಾ|| || (ಸು. 193 )
ಹೆಸರು, ಕಾಡು (ಕರೀ) ಹೆಸರು, ಬಟಾಣಿ, ಮಕುಷ್ಟ (ಕಾಡು ಹೆಸರಿನ ಭೇದ), ಕರೀ ಚಾನಂಗಿ, ಬಿಳೇ ಚಾನಂಗಿ, ಕಡಲೆ, ಸತೀನ ( ಉರುಟು ಬಟಾಣಿ), ತ್ರಿಪುಟಕ (ಸಣ್ಣ ಬಟಾಣಿ), ಹರೇಣು (ಎಳ್ಳಿನ ಗುರ್ತುಳ್ಳ ಉರುಟು ಬಟಾಣಿ), ತೊಗರಿ ಮುಂತಾದ ಬೇಳಧಾನ್ಯಗಳು,ಚೊಗರು ಸೀರುಚಿಯುಳ್ಳವು, ಶೀತ, ಪಾಕದಲ್ಲ ಖಾರ, ವಾಯುವೃದ್ದಿಕರ, ಮಲಮೂತ್ರ ಬದ್ದ ಕರ, ಮತ್ತು ಪಿತ್ತ ಕಫಹರ ಆಗಿರುತ್ತವ
26. ನಾತ್ಯರ್ಧ೦ ವಾತಾಲಾಸ್ತೇಷು ಮುದ್ಗ
ದೃಷ್ಟಿಪ್ರಸಾದನಾಃ| ಹೆಸರಿನ ಗುಣ ಪ್ರಧಾನಾ ಹರಿತಾಸ್ತತ್ರ ವನ್ಯಾಮುದ್ಗಸಮಾಃ
ಸ್ಮೃತಾಃ ||
(ಸು 195 ) ಆ ಬೇಳೆಧಾನ್ಯಗಳೊಳಗೆ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ವಾತಪ್ರಕೋಪ ಗುಣವು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ದೃಷ್ಟಿಪ್ರಸನ್ನತೆ ಮಾಡುವ ಗುಣವುಂಟು. ಅದರಲ್ಲಿ ಹಸುರು ವರ್ಣದ ಹಸರೇ ಪ್ರಧಾನವಾದದ್ದು. ಕಾಡು ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅವೇ ಗುಣಗಳು ಇವೆ.
ಕಷಾಯಮಧುರೊ ರೂಕ್ಷಃ ಶೀತಃ ಪಾಕೇ ಕಟುರ್ಲಘು:|
ವಿಶದಃ ಶ್ಲೇಷ್ಮಪಿತಘ್ನೂ ಮುದ್ಗಃ ಸುಯ್ಯೋತ್ತಮೋ ಮತಃ
||
(ಚ 157.)
ಹೆಸರು ಚೊಗರು, ಸೀ, ರೂಕ್ಷ, ಶೀತ, ಪಾಕದಲ್ಲ ಕಟು, ಲಘು, ವಿಶದ, ಕಫಪಿತ್ತ ನಾಶಕರ ಮತ್ತು ತೋವೆಗೆ ಉತ್ತಮವಂತ ಎಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಧು ಆಗಿರುತ್ತದೆ.
27. ಆಢಕೀ ತು ವರಾ ರೂಕ್ಷಾ ಮಧುರಾ
ಶೀತಲಾಃ ಲಘುಃ|
ತೊಗರಿಯ ಗುಣ ಗ್ರಾಹಿಣೀ ವಾತಜನನೀ ವಣ್ಯಾ೯ ಪಿತ್ತ
ಕಫಾಸ್ರಜಿತ್ ||(ಭಾ ಪ್ರ 143.)
}}*
