ಹರಿಕಥಾಮೃತಸಾರ/ದೈತ್ಯ ತಾರತಮ್ಯ ಸಂಧಿ
ಶ್ರೀಶ ಮುಕ್ತಾಮುಕ್ತ ಸುರವರ ವಾಸುದೇವಗೆ ಭಕ್ತಿಯಲಿ
ಕಮಲಾಸನನು ಪೇಳಿದನು ದೈತ್ಯ ಸ್ವಭಾವ ಗುಣಗಳನು//
ಎನಗೆ ನಿನ್ನಲಿ ಭಕ್ತಿ ಜ್ಞಾನಗಳು ಎನಿತಿಹವೊ ಪ್ರಾಣನಲಿ ತಿಳಿಯದೆ
ಹನುಮದಾದಿ ಅವತಾರಗಳ ಭೇದಗಳ ಪೇಳುವವ ದನುಜ
ಘೋರಾಂಧಂತಮಸಿಗೆ ಯೋಗ್ಯನು ನಸಂಶಯ
ನಿನ್ನ ಬೈವರ ಕೊನೆಯ ನಾಲಿಗೆ ಪಿಡಿದು ಛೇದಿಪೆನು ಎಂದನು ಅಬ್ಜ ಭವ//1//
ಜ್ಞಾನ ಬಲ ಸುಖ ಪೂರ್ಣ ವ್ಯಾಪ್ತಗೆ ಹೀನ ಗುಣನೆಂಬುವನು
ಈಶ್ವರ ತಾನೇ ಎಂಬುವ ಸಚ್ಚಿದಾನಂದಾತ್ಮಗೆ ಉತ್ಪತ್ತಿ
ಶ್ರೀನಿತಂಬಿನಿಗೆ ಈಶಗೆ ವಿಯೋಗಾನು ಚಿಂತನೆ
ಛೇದ ಭೇದ ವಿಹೀನ ದೇಹಗೆ ಶಸ್ತ್ರಗಳ ಭಯ ಪೇಳುವವ ದೈತ್ಯ//2//
ಲೇಶ ಭಯ ಶೋಕಾದಿ ಶೂನ್ಯಗೆ ಕ್ಲೇಶಗಳು ಪೇಳುವವ
ರಾಮ ವ್ಯಾಸ ರೂಪಂಗಳಿಗೆ ಋಷಿ ವಿಪ್ರತ್ವ ಪೇಳುವವ
ದಾಶರಥಿ ಕೃಷ್ಣಾದಿ ರೂಪಕೆ ಕೇಶಖಂಡನೆ ಪೇಳ್ವ
ಮಕ್ಕಳಿಗೋಸುವ ಶಿವಾರ್ಚನೆಯ ಮಾಡಿದನು ಎಂಬುವವ ದೈತ್ಯ//3//
ಪಾಪ ಪರಿಹಾರಾರ್ಥ ರಾಮ ಉಮಾಪತಿಯ ನಿರ್ಮಿಸಿದ
ಭಗವದ್ರೂಪ ರೂಪಕೆ ಭೇದ ಚಿಂತನೆ ಮಾಳ್ಪ ಮಾನವನು
ಆಪಗಳು ಸದೀರ್ಥ ಗುರು ಮಾತಾಪಿತರ ಪ್ರಭು ಪ್ರತಿಮ ಭೂತ ದಯಾಪರರು
ಕಂಡವರೆ ದೇವರು ಎಂಬುವನೆ ದೈತ್ಯ//4//
ಸುಂದರ ಸ್ವಯಂವ್ಯಕ್ತವು ಚಿದಾನಂದ ರೂಪಗಳು ಎಂಬುವನು
ನರರಿಂದ ನಿರ್ಮಿತ ಈಶ್ವರಗೆ ಅಭಿನಮಿಸುತಿಹ ನರನು
ಕಂದುಗೊರಳ ದಿವಾಕರನು ಹರಿಯೊಂದೆ ಸೂರ್ಯ ಸುರೋತ್ತಮ
ಜಗದ್ವಂದ್ಯನೆಂಬುವ ವಿಷ್ಣು ದೂಷಣೆ ಮಾಡಿದವ ದೈತ್ಯ//5//
ನೇಮದಿಂದ ಅಶ್ವತ್ಥ ತುಳಸೀ ಸೋಮಧರನಲಿ ವಿಮಲ ಸಾಲಿಗ್ರಾಮಗಳನಿಟ್ಟು
ಅಭಿನಮಿಪ ನರ ಮುಕ್ತಿಯೋಗ್ಯ ಸದಾ
ಭೂಮಿಯೊಳು ಧರ್ಮಾರ್ಥ ಮುಕ್ತಿ ಸುಕಾಮ ಅಪೇಕ್ಷೆಗಳಿಂದ
ಸಾಲಿಗ್ರಾಮಗಳ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ವಂದಿಸೆ ದುಃಖವೈದುವನು //6//
ವಿತ್ತ ಮಹಿಮನ ಬಿಟ್ಟು ಸುರರಿಗೆ ಪೃಥಕು ವಂದನೆ ಮಾಳ್ಪ ಮಾನವ
ದಿತಿಜನೆ ಸರಿ ಹರಿಯು ತಾ ಸಂಸ್ಥಿತನು ಎನಿಸನಲ್ಲಿ
ಚತುರ ಮುಖ ಮೊದಲಾದ ಅಖಿಳ ದೇವತೆಗಳೊಳಗಿಹನೆಂದು
ಲಕ್ಷ್ಮೀಪತಿಗೆ ವಂದಿಸೆ ಒಂದರೆಕ್ಷಣ ಬಿಟ್ಟಗಲನು ಅವರ//7//
ಶೈವ ಶೂದ್ರ ಕರಾರ್ಚಿತ ಮಹಾದೇವ ವಾಯು ಹರಿ ಪ್ರತಿಮೆ
ವೃಂದಾವನದಿ ಮಾಸದ್ವಯದೊಳಿಹ ತುಳಸಿ
ಅಪ್ರಸವ ಗೋ ವಿವಾಹವರ್ಜಿತ ಅಶ್ವತ್ಥಾ ವಿಟಪಿಗಳ
ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ಸೇವಿಸುವ ನರ ನಿತ್ಯ ಶಾಶ್ವತ ದುಃಖವೈದುವನು//8//
ಕಮಲ ಸಂಭವ ಮುಖ್ಯ ಮನುಜೋತ್ತಮರ ಪರ್ಯಂತರದಿ ಮುಕ್ತರು
ಸಮ ಶತಾಯುಷ್ಯ ಉಳ್ಳವನು ಕಲಿ ಬ್ರಹ್ಮನುಪಾದಿ
ಕ್ರಮದಿ ನೀಚರು ದೈತ್ಯರು ನರಾಧಮರ ವಿಡಿದು
ಕುಲಕ್ಷ್ಮಿ ಕಲಿ ಅನುಪಮರು ಎನಿಸುವರು ಅಸುರರೊಳು ದ್ವೇಷಾದಿ ಗುಣದಿಂದ//9//
ವನಜ ಸಂಭವನ ಅಬ್ದ ಶತ ಒಬ್ಬನೇ ಮಹಾ ಕಲಿ ಶಬ್ದ ವಾಚ್ಯನು
ದಿನದಿನಗಳಲಿ ಬೀಳ್ವರು ಅಂಧಂತಮದಿ ಕಲಿ ಮಾರ್ಗ
ದನುಜರೆಲ್ಲರ ಪ್ರತೀಕ್ಷಿಸುತ ಬ್ರಹ್ಮನ ಶತಾಬ್ದಾಂತದಲಿ
ಲಿಂಗವು ಅನಿಲನ ಗದಾ ಪ್ರಹಾರದಿಂದಲಿ ಭಂಗವೈದುವದು//10//
ಮಾರುತನ ಗದೆಯಿಂದ ಲಿಂಗ ಶರೀರ ಪೋದ ಅನಂತರ
ತಮೋ ದ್ವಾರವೈದಿ ಸ್ವರೂಪ ದುಃಖಗಳ ಅನುಭವಿಸುತಿಹರು
ವೈರ ಹರಿ ಭಕ್ತರಲಿ ಹರಿಯಲಿ ತಾರತಮ್ಯದಲಿ ಇರುತಿಹುದು ಸಂಸಾರದಲ್ಲಿ
ತಮಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಕಲಿಯಲ್ಲಿ//11//
ಜ್ನಾನವೆಂಬುದೇ ಮಿಥ್ಯ ಅಸಮೀಚೀನ ದುಃಖ ತರಂಗವೇ
ಸಮೀಚೀನ ಬುದ್ಧಿ ನಿರಂತರದಿ ಕಲಿಗಿಹುದು
ದೈತ್ಯರೊಳು ಹೀನಳೆನಿಪಳು ಶತ ಗುಣದಿ ಕಲಿ ಮಾನಿನಿಗೆ ಶತ ವಿಪ್ರಚಿತ್ತಿಗೆ
ಊನ ಶತ ಗುಣ ಕಾಲನೇಮಿಯೇ ಕಂಸನೆನಿಸಿದನು//12//
ಕಾಲನೇಮಿಗೆ ಪಂಚ ಗುಣದಿಂ ಕೀಳು ಮಧು ಕೈಟಭರು
ಜನ್ಮವ ತಾಳಿ ಇಳೆಯೊಳು ಹಂಸಡಿಭಿಕ ಆಹ್ವಯದಿ ಕರೆಸಿದರು
ಐಳ ನಾಮಕ ವಿಪ್ರಚಿತ್ತ ಸಮಾಳುಯೆನಿಪ
ಹಿರಣ್ಯ ಕಶ್ಯಪು ಶೂಲ ಪಾಣೀ ಭಕ್ತ ನರಕಗೆ ಶತ ಗುಣ ಅಧಮನು//13//
ಗುಣಗಳ ತ್ರಯ ನೀಚರೆನಿಸುವ ಕನಕ ಕಸಿಪುಗೆ ಹಾಟಕಾಂಬಗೆ
ಎಣೆಯೆನಿಪ ಮಣಿಮಂತಗಿಂತಲಿ ಕಿಂಚಿದೂನ ಬಕ
ದನುಜವರ ತಾರಕನು ವಿಂಶತಿ ಗುಣದಿ ನೀಚನು
ಲೋಕ ಕಂಟಕನು ಎನಿಪ ಶಂಬರ ತಾರಕಾಸುರಗೆ ಅಧಮ ಷಡ್ಗುಣದಿ//14//
ಸರಿಯೆನಿಸುವರು ಸಾಲ್ವನಿಗೆ ಸಂಕರನಿಗೆ ಅಧಮನು ಶತಗುಣದಿ ಶಂಬರಗೆ
ಷಡ್ಗುಣ ನೀಚನೆನಿಪ ಹಿಡಿಂಬಕಾ ಬಾಣಾಸುರನು ದ್ವಾಪರ ಕೀಚಕನು
ನಾಲ್ವರು ಸಮರು ದ್ವಾಪರನೆ ಶಕುನೀ ಕರೆಸಿದನು ಕೌರವಗೆ
ಸಹೋದರ ಮಾವನು ಅಹುದೆಂದು//15//
ನಮುಚಿಲ್ವರ ಪಾಕನಾಮಕ ಸಮರು ಬಾಣಾದ್ಯರಿಗೆ ದಶಗುಣ ನಮುಚಿ ನೀಚನು
ನೂರು ಗುಣದಿಂ ಅಧಮ ವಾತಾಪಿ
ಕುಮತಿ ಧೇನುಕ ನೂರು ಗುಣದಿಂದ ಅಮರರಿಪು ವಾತಾಪಿಗಧಮನು
ವಮನ ಧೇನುಕಗಿಂದಲಿ ಅರ್ಧ ಗುಣ ಅಧಮನು ಕೇಶಿ//16//
ಮತ್ತೆ ಕೇಶಿ ನಾಮಕ ತ್ರುಣಾವರ್ತ ಸಮ ಲವಣಾಸುರನು ಒಂಭತ್ತು ನೀಚ
ಅರಿಷ್ಟ ನಾಮಕ ಪಂಚ ಗುಣದಿಂದ
ದೈತ್ಯ ಸತ್ತಮ ಹಂಸ ಡಿಭಿಕ ಪ್ರಮತ್ತವೇನನು ಪೌಂಡ್ರಕನು
ಒಂಭತ್ತು ಗುಣದಿಂದ ಅಧಮ ಮೂವರು ಲವಣ ನಾಮಕರಿಗೆ//17//
ಈಶನೆ ನಾನೆಂಬ ಖಳ ದುಶ್ಯಾಶನ ವೃಷಸೇನ ದೈತ್ಯಾಗ್ರೇಸರ ಜರಾಸಂಧ ಸಮ
ಪಾಪಿಗಳೊಳು ಅತ್ಯಧಿಕ
ಕಂಸ ಕೂಪ ವಿಕರ್ಣ ಸರಿ ರುಗ್ಮೀ ಶತಾಧಮ
ರುಗ್ಮಿಗಿಂತ ಮಹಾಸುರನು ಶತಧನ್ವಿ ಕಿರ್ಮೀರರು ಶತಾಧಮರು//18//
ಮದಿರಪಾನೀ ದೈತ್ಯ ಗಣದೊಳಗೆ ಅಧಮರೆನಿಪರು ಕಾಲಿಕೇಯರು
ಅಧಿಕರಿಗೆ ಸಮರು ಅಹರು ದೇವ ಆವೇಶಬಲದಿಂದ
ವಾದನ ಪಾಣೀ ಪಾದ ಶ್ರೋತ್ರೀಯ ಗುದ ಉಪಸ್ಥ ಘ್ರಾಣ ತ್ವಕ್ಮನಕೆ
ಅಧಿಪ ದೈತ್ಯರು ನೀಚರೆನಿಪರು ಕಾಲಿಕೇಯರಿಗೆ//19//
ಜ್ಞಾನ ಕರ್ಮ ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ಅಭಿಮಾನಿ ಕಲ್ಯಾದಿ ಅಖಿಳ ದೈತ್ಯರು
ಹೀನ ಕರ್ಮವ ಮಾಡಿ ಮಾಡಿಸುತಿಹರು ಸರ್ವರೊಳು
ವಾಣಿ ಭಾರತಿ ಕಮಲಭವ ಪವಮಾನರಿವರು ಅಚ್ಚಿನ್ನ ಭಕ್ತರು
ಪ್ರಾಣಾಸುರ ಆವೇಶ ರಹಿತರು ಆಖನಾಶ್ಮ ಸಮ//20//
ಹುತವಹಾಕ್ಷಾದಿ ಅಮರರೆಲ್ಲರು ಯುತರು ಕಲ್ಯಾವೇಶ
ವಿಧಿ ಮಾರುತಿ ಸರಸ್ವತಿ ಭಾರತಿಯ ಅವತಾರದೊಳಗಿಲ್ಲ
ಕೃತ ಪುಟ ಅಂಜಲಿಯಿಂದ ತನ್ನಯ ಪಿತನ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ನಿಂದು ಆನತಿಸಿ
ಬಿನ್ನೈಸಿದನು ಎನ್ನೊಳು ಕೃಪೆಯ ಮಾಡೆಂದು//21//
ದ್ವೇಷಿ ದೈತ್ಯರ ತಾರತಮ್ಯವು ದೂಷಣೆಯು ಭೂಷಣಗಳೆನ್ನದೆ
ದೋಷವೆಂಬುವ ದ್ವೇಷಿ ನಿಶ್ಚಯ
ಇವರ ನೋಡಲ್ಕೆ ಕ್ಲೇಶಗಳನು ಐದುವನು ಬಹು ವಿಧ
ಸಂಶಯವು ಪಡ ಸಲ್ಲ ವೇದವ್ಯಾಸ ಗರುಡ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಪೇಳಿದನು ಋಷಿಗಳಿಗೆ//22//
ಜಾಲಿ ನೆಗ್ಗಿಲು ಕ್ಷುದ್ರ ಶಿಲೆ ಬರಿಗಾಲ ಪುರುಷನ ಭಾದಿಪವು
ಚಮ್ಮೊಳಿಗೆಯ ಮೆಟ್ಟಿದವಗೆ ಉಂಟೆ ಕಂಟಕಗಳ ಭಯ
ಚೇಳು ಸರ್ಪವ ಕೊಂದ ವಾರ್ತೆಯ ಕೇಳಿ ಮೋದಿಪರಿಗೆ ಇಲ್ಲವು ಅಘ
ಯಮನ ಆಳುಗಳ ಭಯವಿಲ್ಲ ದೈತ್ಯರ ನಿಂದಿಸುವ ನರಗೆ//23//
ಪುಣ್ಯ ಕರ್ಮವ ಪುಷ್ಕರಾದಿ ಹಿರಣ್ಯ ಗರ್ಭಾಂತರ್ಗತ
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ದೇವನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುತಲಿರು
ಕರ್ಮಗಳ ದುಃಖವ ಕಲಿ ಮುಖಾದ್ಯರಿಗೆ ಉಣ್ಣಲೀವನು
ಸಕಲ ಲೋಕ ಶರಣ್ಯ ಶಾಶ್ವತ ಮಿಶ್ರ ಜನರಿಗೆ ಮಿಶ್ರ ಫಲವೀವ//24//
ತ್ರಿವಿಧ ಗುಣಗಳ ಮಾಣಿ ಶ್ರೀ ಭಾರ್ಗವಿ ರಮಣ ಗುಣ ಗುಣಿಗಳೊಳಗೆ
ಅವರವರ ಯೋಗ್ಯತೆ ಕರ್ಮಗಳನು ಅನುಸರಿಸಿ ಕರ್ಮ ಫಲ
ಸ್ವವಶರು ಆದ ಅಮರಾಸುರರ ಗಣಕೆ ಅವಧಿಯಿಲ್ಲದೆ ಕೊಡುವ
ದೇವ ಪ್ರವರವರ ಜಗನ್ನಾಥ ವಿಠಲ ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪಕನು//25//