ಈ ಪುಟವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿದೆ
ಅ V - 125 - ಬಲೇನ ಸ್ಛಿರೋಪಚಿತಮಾಂಸತಾ ಸರ್ವಚೇಷ್ಟಾಸ್ವಪ್ರತಿಘಾತಃ ಸ್ವರ
ವರ್ಣಪ್ರಸಾದೋ ಬಾಹ್ಯಾನಾಮಾಭ್ಯಂತರಾಣಾಂ ಚ ಕರಣಾನಾ
ಮಾತ್ಮಕಾರ್ಯಪ್ರತಿಪತ್ತಿರ್ಭವತಿ || (ಸು. 55.)
ರಸಾದಿ ಶುಕ್ರಾಂತ ಏಳು ಧಾತುಗಳನಂತರದ ತೇಜಸ್ಸು ಯಾವದೋ ಅದೇ ಓಜಸ್ಸು, ಆ
ಓಜಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಸ್ತ್ರಸಿದ್ದಾಂತ ಪ್ರಕಾರ ಬಲವೆಂತ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆ ಬಲದಿಂದ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ
ಮಾಂಸ ಕೂಡಿರೋಣ, ಯಾವ ಚೇಷ್ಟೆಗೂ (ಶರೀರವಾನೋವ್ಯಾಪಾರಗಳಿಗೂ) ಆತಂಕ
ಎಲ್ಲದಿರೋಣ, ಸ್ವರವೂ ವರ್ಣವೂ ಪ್ರಸನ್ನವಾಗಿರೋಣ, ಹೊರಗಿನ ಮತ್ತು ಒಳಗಿನ
ಕರಣಗಳು (ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯ ಬುಧೀಂದ್ರಿಯಗಳು) ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿ
ರೋಣ, ಇವು ಫಲಿಸುತ್ತವೆ.
49. ಸಹಜ-ಕಾಲ ತ್ರಿವಿಧಂ ಬಲಮಿತಿ ಸಹಜಂ ಕಾಲಜಂ ಯುಕ್ತಿಕೃತಂ ಚ |
ಜ- ಯುಕ್ತಿಜ ತತ್ರ ಸಹಜಂ ಯಚರೀರಸತ್ವ ಯೋಃ ಪ್ರಾಕೃತಂ | ಕಾಲ
ಎಂಬ ಬಲ ಕೃತಮ್ಮತವಿಭಾಗಜಂ ವಯಸ್ಕೃತಂ ಚ | ಯುಕ್ತಿಕೃತಂ
ಭೇದಗಳು ಪುನಃ ತದಾಹಾರಚೇಷ್ಟಾಯೋಗಜಂ | (ಚ. 59.)
ಬಲವು 3 ವಿಧ, ಸಹಜ, ಕಾಲಜ, ಮತ್ತು ಯುಕ್ತಿಜ ಶರೀರದ ಮತ್ತು ಸತ್ವದ ಪ್ರಕೃತಿ
ಬಲವೇ ಸಹಜ, ಋತುವನ್ನೂ ವಯಸ್ಸನ್ನೂ ಆಶ್ರಯಿಸಿದ ಬಲವು ಕಾಲಜ, ಆಹಾರ ಮತ್ತು
ಚೇಷ್ಟೆಗಳ ಯೋಗದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಬಲವು ಯುಕ್ತಿಜ.
50. ಓಜಃ ಸೋಮಾತ್ಮಕಂ ಸ್ನಿಗ್ದಂ ಶುಕ್ಲಂ ಶೀತಂ ಸ್ಥಿರಂ ರಸಂ | ವಿವಿಕ್ತಂ
ಬಲದಲ್ಲಿ ಮೃದು ಮೃತ್ಸ್ನಂ ಚ ಪ್ರಾಣಾಯತನಮುತ್ತಮಂ | ದೇಹಸ್ಯಾವಯವ
ದೋಷ ಸೇನ ವ್ಯಾವೋ ಭವತಿ ದೇಹಿನಾಂ| ತದಭಾವಾಚ್ಚ ಶೀರ್ಯಂತೇ ಶರೀ
ಉಂಟಾಗು ರಾಣಿ ಶರೀರಿಣಾಂ || ಅಭಿಘಾತಾತ್ ಕ್ಷಯಾತೋಪಾಚೋಕಾದಾ
ವದಕ್ಕೆ ನಾತ್ ಶ್ರಮಾತ್ ಕ್ಷುಧಃ | ಓಜಃ ಸಂಕ್ಷೀಯತೇ ಹೇಭೋ ಧಾತು
ಕಾರಣ ಗ್ರಹಣನಿಃಸ್ಯತಂ || ತೇಒಃ ಸಮಿರಿತಂ ತಸ್ಮಾದ್ವಿಸ್ರಂಸಯತಿ ದೇಹಿನಃ|
(ಸು 55.)
ಓಜಸ್ಸು ಚಂದ್ರ ಸಂಬಂಧವಾದದ್ದು, ಜಿಡ್ಡು ಳ್ಳದ್ದು , ಬೆಳ್ಳಗೆ, ಶೀತ, ಸ್ಥಿರಪಡಿಸುವಂಧಾದ್ದು, ದ್ರವ, ನಿರ್ಮಲ, ಮೃದು, ಪಿಚಿಲ, ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯವಾದ ಮನೆ ಶರೀರಧಾರಿಗಳ ದೇಹದ ಅವಯವವು ಅದರಿಂದ ವ್ಯಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅದು ಇಲ್ಲದೆ ಹೋದರೆ ಶರೀರ ಧಾರಿಗಳ ಶರೀರಗಳು ಲಯವಾಗುತ್ತವೆ ಗಾಯದಿಂದಲೂ, ಕ್ಷಯದಿಂದಲೂ, ಕೋಪ ದಿಂದಲೂ, ಶೋಕದಿಂದಲೂ, ಧ್ಯಾನದಿಂದಲೂ, ಶ್ರಮದಿಂದಲೂ, ಹಸಿವೆಯಿಂದಲೂ ಓಜಸ್ಸು ಕ್ಷಯವಾಗುತ್ತದೆ; ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ದೆಸೆಯಿಂದ ತನ್ನ (ಹೃದಯಾದಿ) ಸ್ಥಾನಗಳಿಂದ ಹೊರಟ ಧಾತುವು ವಾಯುವಿನ ಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ದೇಹಧಾರಿಯಲ್ಲಿ ಹೊರಗೆ ಸ್ರವಿಸುತ್ತದೆ
