ಪುಟ:ಕರ್ನಾಟಕ ನಂದಿನಿ ಸಂಪುಟ ೩.djvu/೨೮

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ದಿಂದ
ಈ ಪುಟವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.

ಕರ್ನಾಟಕ ನಂದಿನಿ ಗಂಧವನ್ನು ತೊಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಗೋದುವೆ, ಯವ, ಲೂ ಆ ಅಗ್ನಿ ಅನ್ನೂ ಕ್ಷೀಣವಾಗಿ ವಾರದಿತಿದೋಷಗಳು ಒಳ್ಳೆಯ ಅಕ್ಕಿಗಳು, ಮುಷ್ಟಿಕ (ಅರವತ್ತು ದಿವಸದ ಬತ್ತ-ಅದರ ಅತ್ಯಂತ ಕುಪಿತವಾಗುವವ, ಇದರಿಂದ ವರ್ಷಕರ್ುವಿನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಿ) ಹೆಸರು, ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಕೊಡವ ಆಹಾರಗಳು ಅವನ್ನು ಅಗ್ನಿ ದೀಷ್ಟವಾಗಿರುವುದಕ್ಕೂ ತ್ರಿದೋಷಗಳು ಕುಪಿತವಾಗ ಸೇವಿಸಬೇಕು, ನಸ್ಯಕ್ರಿಯೆ (ಸತ್ಯವೆಂದರೆ ಹಗೆಯಸೊಪ್ಪಿನ ದಿರುವುದಕ್ಕೂ ಯಾವನಿಯಮಗಳು ಬೇಕೋ ಅದನ್ನೇ ಅನು ಹುರಿಯಲ್ಲ; ನಕ್ರಿಯೆಯೆಂದರೆ ಏನೆಂಬುದನ್ನು ಆಗಲೇ ಸುಸಬೇಕು, ಅಂಬಲಿ, ಹಗಲನಿದ್ದೆ, ಹಿಮ, ನದೀಜಲ, ಹೇಳಿರುವವು, ಪ್ರಾತಃಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಸ್ಯಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಶೀಘ್ರ ಕರೆಯನೀರು, ವ್ಯಾಯಾಮ, ಬಿಸಿಲು, ಗ್ರಾಮೃಧರ್ಮ, ಇವ ನಿವೃತ್ತಿಯಾಗುವುದು.) ಯೂ ಒಳ್ಳೆದಂದು ವೈದ್ಯಶಾಸ್ತ್ರಕಾರರು ನ್ನು ಬಿಡಬೇಕು, ಶಾನಭೋಜನಗಳಲ್ಲಿ ಜೇನುತುಪ್ಪವರೆದ ಹೇಳುವರು, ಸುಖ, ಉದ್ಯಾನವಿಹಾರ-ಇವೂ ವಸಂತ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದು ಒಳ್ಳಿತೆಂದು ವೈದ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ರ್ತು ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯದುವ, ಕಾರರು ಹೇಳುವರು, ವೈದ್ಯರಿಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರೀಷ್ಮ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತಿನ ಸಾರವಲ್ಲವೂ ಹೀರಲ್ಪಡುತ್ತಿ ಅತ್ಯುತಷ್ಟ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಜೇನುತುಪ್ಪವು ಒಂದಾಗಿದೆ. ರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಮನುಷ್ಯನೂ ಅತ್ಯಂತ ದುರ್ಬಲನಾಗಿರು ಅದು ಶಿರಳವಾಗಿರುವುದು, ಲಘವಾದುದು, ರುಚಿಯುಳ್ಳು ವನು, ಆಗ ಮಧುರವಾಗಿಯೂ ಶೀತಳವಾಗಿಯೂ ಇರುವ ದು,{ಗ್ರಾಹಿ ( ಎಂದರ ದೋಷಗಳೊಡನೆ ಸೇರಿ ಅದನ್ನು ಅನ್ನಪಾನಗಳು ಹಿತಕಾರಿಯಾಗಿರುವುವ, ಬೆಲ್ಲ, ಸಕ್ಕರೆ, ಗ್ರಹಿಸಿಬಿಡುವುದು), ಲೇಖನವಾದುದು (ಎಂದರೆ ದೇಹ ವ್ಯಾ ಹಣ್ಣುಗಳು ಮೊದಲಾದುವುಗಳನ್ನು ಹಾಕಿದ ಪಾನಕಗಳನ್ನೂ ಪಾರಗಳಿಗೆ ಉತ್ತೇಜಕವಾದುದು,~ (Stemulating), ತಣ್ಣಗಿರುವ ನೀರುಮೊದಲಾದುವನ್ನೂ ಸೇವಿಸಬಹುದು, ಕಣ್ಣಿಗೆ ಹಿತಕಾರಿ, ದೀಪ್ತಿ ವೃದ್ಧಿ ಮಾಡುವುದು, ಸ್ವರವನ್ನು ಸ್ನೇಹಯುಕ್ತವಾಗಿರುವ ಪದಾರ್ಧಗಳನ್ನೂ, ಲಘುಪದಾರ್ಧ ಶೋಧಿಸುವುದು ( ಎಂದರೆ ಅದರ ಅಮಾಧುರ್ಯವನ್ನು ಗಳನ್ನೂ (ಉದಾ.-ಪಾಯಸ) ಭುಂಜಿಸಬೇಕು, ತುಪ್ಪ, ಹೋಗಲಾಡಿಸುವುದು), ಶ್ರಣವನ್ನು ಶೋಧಿಸುವುದು (ಎಂ- ಸಣ್ಣ ಅಕ್ಕಿ, ಹಾಲು, ಹುರಿಹಿಟ್ಟು ಮೊದಲಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನೂ ದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಉರಿ ಮೊದಲಾದುವನ್ನು ಮಾಡುವ ವಸ್ತು ಸೇವಿಸಬೇಕು, ಕಾರ, ಹುಳಿ, ಉಪ್ನ ಈ ರಸಗಳೂ ಉಷ್ಣಾ ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದು), ರೋಷಣವನ್ನು ಮಾಡುವು ಹಾರವೂ ಚುರುಕುಮಾಡುವ ಆಹಾರವಸ್ತುಗಳೂ ಗ್ರೀಷ ದು (ಎಂದರೆ ಓಣಾದಿಗಳನ್ನು ಮಾಗಿಸುವುದು,-Healing) ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಹಿತಕಾರಿಗಳು, ಗ್ರೀಷ್ಮರ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ಮನೆಯನ್ನು ದೇಹಕ್ಕೆ ಸೌಕುಮಾರ್ಯವನ್ನು ಕೊಡುವುದು, ಸೂಕ್ಷನ್ ತಣ್ಣಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿರಬೇಕು, ಹಗಲಹೊತ್ತು ಮನೆಯ ದುದು, ಛಿದ್ರಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತವಾಗಿ ಶೋಧಿಸುವುದು, ಆಹಾ ತಣ್ಣಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೊಂಚ ನಿದ್ದೆ ಮಾಡಬಹುದು. ದವನ್ನು ಮಾಡುವುದು, ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸನ್ನತೆಯನ್ನು ಕೊಡು. ಬೆಳ್ಳಿoಗಳಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವುದೂ ಬೆಳ್ಳಿಂಗಳು ಬೀಳುವ ವುದು, ದೇಹದ ವರ್ಣ ವು ಉಜ್ವಲವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಸ್ಪಳದಲ್ಲಿ ಮಲಗುವುದೂ ದೇಶದ ವಾಯುಗುಣಾದಿಗಳು ಮೇಧೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು, ಭೋಗೇಚ್ಛೆಯನ್ನು ದೀಪ್ತಿ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರೆ ಮನೆಯ ಮಾಳಿಗೆಯಮೇಲೆ ಮಲುಗು ಗೊಳಿಸುವುದು, ಬಾಯಿಗೆ ವೈದ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿರುಚಿಯನ್ನು ವದ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಹಿತಕಾರಿಗಳು, ವನ-ಉಪವನ ಇತ್ಯಾದಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು; ಕುಷ್ಠರೋಗ ಮೂಲವ್ಯಾಧಿ, ಕೆಮ್ಮು, ರಕ್ತ ಗಳಲ್ಲಿ ವಿಹರಿಸುವುದೂ ಸುಗಂಧಮಯವಾಗಿರುವ ನಷ್ಟಕ ಏತ್ರ ಶೇಷ ಮೇಹ, ಕ್ಲಮ (ನಿಸ್ಸತ್ವ, ಬಳಲಿಕ), ಕ್ರಿಮಿ, ಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದೂ ಉಮಂಚದ ಬೀಸಣಿಗೆ ಮೊದಲಾದುವು ಮೇದೋರೋಗ, ಬಾಯಾರಿಕೆ, ಹೊಟ್ಟ ತಳಸುವುದು, ಗಳಿಗೆ ನೀರುಚುಮುಕಿಸಿ ಬೀಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೂ ಪ್ರಯೋಜನ ವಾಂತಿ, ಉಬ್ಬಸ, ಬಿಕ್ಕಳಿಕೆ, ಅತಿಸಾರ, ಮಲರೋಧ, ದಾಹ, ಕಾರಿಗಳು, ಮತ್ತು ಮನ-ಇವುಗಳ ಹಾರವನ್ನು ಧರಿಸುವ ಗಾಯ, ಕ್ಷಯ-ಇವನ್ನು ಹೊಡಯಬಲ್ಲುದು, ಮತ್ತೆ ಯೋಗ ದೂ ಪುರೋಜನಕಾರಿಯಾಗುವುದು, ಗ್ರೀಷರ್ತವಿನಲ್ಲಿ ವಾಹಿಯಾದುದು (ಎಂದರೆ, ಯಾವ ವಸ್ತುವಿನೊಡನೆ ಮಿತ್ರ ಗ್ರಾಮ್ಯಧರ್ಮವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಬೇಕೆಂದು ವೈದ್ಯಶಾಸ್ತ್ರವು ವಾಗುವುದೋ ಅದಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾದ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದು ಹೇಳುವುದು, ವದು), ಆದರೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪವನ್ನು ಮಾಡುವ ಗುಣವೂ - ಅದನಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜಕರಾಗಿ ದುರ್ಬಲವಾಗುವುದು, ಕೊಂಕವಿರುವುದು, ಇದನ್ನು ಸೇವಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಒಗರಿನ ಮರ್ತು ಬರಲು ಮೇಘವು ವರ್ತಿಸುವುದರಿಂದಲೂ ಭೂಮಿ ರಸವು ಪ್ರತೀತವಾಗುವುದು, ಯಾವದಿವಸದಲ್ಲಿ ಮಳೆ ಹು ಯಿಂದ ಹನ ಏಳುವುದರಿಂದಲೂ ವಾಯು ಶೀತಳವಾಗಿ ಯಾವುದೋಗಳಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿಬೀಸುವುದೂಆದಿವಸ ಹುಳಿ, ಬೀಗುವುದರಿಂದಲೂ ಜಲವ ಹುಳಿಯಕವಾಗುವುದರಿಂದ ಉಗ್ರ ಚಿತ್ತು-ಇವನ್ನು ಚೆನಾಗಿ ಸೇವಿಸಬೇಕು; ಮತ್ತ