ಕನಟಿ ನಂದಿನಿ ಕುಮಾರನು ನೋಡಲಾಗಿ ಯಮುನೆಯು ಆಪರತೀಕ ಈ ಪ್ರಕಾರ ನಗರಿಯ ಚಲುವನ್ನು ನೋಡುತ್ತ ನಮ್ಮ ( ಆಚದಡ) ದಲ್ಲಿ ಅರ್ಧ ವರ್ತುಲಾ ( ಗುಂಡು ) ಕಾರವಾದ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ತಮ್ಮ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಪ್ರಸನ್ನ ಚಿತ್ರ ದುರ್ಗೆಪ್ರಾಕಾರಗಳೂ ಅವುಗಳಾಚೆಗೆ ಅನೇಕಾನೇಕ ಸಂಖ್ಯೆ ರಾಗಿ ಆ ಶೋಭಯನ್ನು ನೋಡುವುದರಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು ಯ ರಾಜಪ್ರಾಸ್ದಗಳ ಮತ್ತು ಮಸೀದಿಗಳ ಪಂಕ್ತಿಗಳೂ ಕಳೆಯುವರಾದರು, ಆಗ ಸಿದ್ದರಾಮನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಅವುಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಮನೋಹರವಾದ ಉದ್ಯಾನವನವೂ « ಏನು ಈಶ್ವರಲೀಲೆಯೋ? ಒಬ್ಬನೇ ಒಬ್ಬನಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಕಾಣಿಸುತ್ತಲಿದ್ದಿತು, ಅಕ್ಷರಾಬಾದೆಂಬ ನಾಮಾಂತರವನ್ನು ತನ್ನ ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಬಾಹುಬಲಸ್ರಪದಿಂದ ಈ ಅಖಂಡ ವಹಿಸಿದ ಆಗ್ರಾವಿಸಂತ ಚೆಲುವಾದ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧವಾದ ವಾದ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಿರಪಡಿಸಿ ಅಪೂರ್ವವಾದೀ ಶೋಭೆ ಎರಡನೆಯ ಪಟ್ಟಣವ ಭರತಖಂಡದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿಯೂ ಇರು ಯನ್ನು ವಿಸ್ಕೃತಗೊಳಿಸಿರುವನು ಪರಮಾತ್ಮನು ಅನುಗ್ರಹಿ ವದಿಲ್ಲವೆಂಬ ಜನವಾರ್ತಯ ಯಥಾರ್ಥತೆಯು ಈ ಹೋರಗಿ ಸಿದನಾದರೆ ಕ್ಷಿಪ್ರದಲ್ಲಿಯೇ ನನಗೆ ಆ ಮಹಾಭಾಗನ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ನಿಂದ ನೋಡಿದ !ಭೆಯಿಂದಲೇ ಆತನಿಗೆ ಮಂದಟ್ಟಾ ದರ್ಶನವು ದೊರೆತು ಒಂದುವೇಳೆಗೆ ಆತನೊಂದಿಗೆ ಎರಡು ಯಿತು, ನಗರದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಬಾದಶಹನ ಆರ ಮಾತು ಆಡುವ ಸಂದರ್ಭವೂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗಬಹುದು ! ಮನೆಯು ಉಳಿದ ಎಲ್ಲವುಗಳಿಗಿಂತ ಉನ್ನತವಾಗಿದ್ದು, ದರ್ಪ ಎಂಜೀ ಆಲೋಚನೆ ಹೊಳೆಗೆ ಆತನು ಕಿಂಚಿತ್ ಚಿ೦ತಾ ದೊಡನೆ ತಲೆಯೆತ್ತಿ ನಿಂತು ಸುತ್ತಲಿನ ಸಮಸ್ತ ಪ್ರಾಸಾದಗಳ ತರನಾದನು. ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಅಧಿವತ್ಯವನ್ನು ನಡೆಯಿಸುತ್ತಿದೆಯೋ ಎಂಬಂತೆ ನದಿಯನ್ನು ದಾಟಿ ಆಚೆಯ ತಡಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದ ಬಳಿಕ ತೋರುತ್ತಲಿದ್ದಿತು. ಪ್ರಚಂಡೋನ್ನತಗಳಾದ ಅದರ ಅನೇ ಸಿದ್ದ ರಾಮ ಕುಲ್ಲುಕರು ತಮ್ಮ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದಿದ್ದ ಸೇನಾ ಕಾನೇಕ ಗೋಪುರಗಳು ಸ್ವರ್ಣಖಚಿತವಾದ ಕಲಶಗಳಿಂದ ಪತಿಯನ್ನು ಬೀಳ್ಕೊಂಡು ಬೇರೊಂದು ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಕೂಡಿ ಬಹುರಮಣೀಯವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಲಿದ್ದು ವು ಅವು ಹೋಗತೊಡಗಿದರು, ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಕನ ಮಿತ್ರನೊಬ್ಬನು ಗಳ ಮೇಲೆ ಎರಗಿದ್ದ ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣಗಳು ಪ್ರತಿಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಈವೂದಲೇ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ್ದ ಒಂದು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿವಾರ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಕುಕ್ಕುತ್ತಲಿದ್ದುವು. ಆ ಪ್ರಾಸಾ ಸಹಿತವಾಗಿ ಇಳಿದರು, ಆ ಮನೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದ್ದಿ ದದ ನಾಲ್ಕು ಪಕ್ಕಗಳಲ್ಲಿಯೂ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ರಾಜಪುರಷರ ತಾದರೂ ಬಹು ಸ್ವಚ್ಛವೂ ಸ: ಶೋಭಿತವೂ ಆಗಿ ಆವಶ್ಯಕವಾದ ಮತ್ತು ಅಮಾತ್ಯರುಗಳ ಭವನಗಳೂ ಶ್ರೀಮಂತರುಗಳಾದ ಸಮಸ್ತ ವಸ್ತುಗಳನ್ನುಳ್ಳು ದಾಗಿದ್ದಿತು. ಅದರ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಅನೇಕಾನೇಕ ನಾಗರಿಕರ ಮನೆಗಳೂ ಉನ್ನತವಾದ ಅರಮನೆ ಚಿಕ್ಕ ಉಪವನವಿದ್ದಿತು, ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ ಯಮುನಾ ಗಳೂ ನಾಟ್ಯ ನಾಟಕಶಾಲಾದಿ ವಿನೋದಮಂದಿರಗಳೂ ನದಿಯ ಚಂಚಲವಾದ ತರಂಗಗಳು ಪ್ರಾತಸ್ಫೂರ್ಯನ ಕಿರಣ ವರ್ತುಲಾಕಾರವಾದ ಗೋಪುರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಸೀದಿ ಗಳಿ೦ದ ಮಿರುಗುತ್ತಲಿದ್ದುವು, ಗಳೂ ಇದ್ದುವು, ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಲಿದ್ದ ಕೆಲವು ದೇವಾ ಸ್ವಲ್ಪಹೊತ್ತು ವಿಶ್ರಾಂತಿಪಡೆದು ಮಾರ್ಗಶ್ರಮವನ್ನು ಪರಿ ಲಯಗಳು ತಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವದಿಂದ ಈಗ ಜೀರ್ಣಾವಸ್ಥೆಗೆಒಂದ ಹರಿಸಿಕೊ೦ಡಬಳಿಕ ಕುಲ್ಲುಕನು ಸಿದ್ಧರಾಮನನ್ನು ಕುರಿತುಪ್ರಾಚೀನವಾದ ಬೇರೊಂದು ನಾಗರಿಕತೆಯನ್ನು ನೆನಪಿಗೆ « ನಡೆ, ಇನ್ನು ಸುಮ್ಮನೆ ಕಾಲಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಲಾಗದು, ನಮ್ಮ ಶರುತ್ತಲಿದ್ದುವು. ಒಂಟಿಗಳಲ್ಲ ಬಂದುಮುಟ್ಟದುವ್ರ, ಈಗ ವಸ್ತ್ರಾಲಂಕಾರ ಈ ಆmಾವಿನ ಕೋಟೆಯೊಳಗಡೆ, ಬಾದಶಹನ ಈ ಅರ ಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿಕೊಂಡು ಅಬುಲ್‌ಫಜಲ್‌ ವಜೀರರ ಮನೆಗೆ ಮನೆಯು ಆಮೂಲಾಗ್ರವಾಗಿ ಕಂಬಣ್ಣದ ಶಿಲೆಯಿಂದ ರಚಿತ ಹೋ ಗಬೇ: ನವ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕಗಳನ್ನು ತೀರಿಸುವಗ ವಾಗಿದೆ. ಅದು ಚೌರಸ ಆಕಾರದ್ದಾಗಿದ್ದುದು ಉದ್ದದಲ್ಲಿ ರೋಗಗಿ ವತ್ಸನು ಗಂಟಗಳನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿ ನನ್ನ ವಸ್ಸಾ ೨,೦ ಅಡಿಯೂ, ಅಗಲದಲ್ಲಿ ೨೪೯ ಅಡಿಯ ಇದೆ. ಅದರ ಲಂಕಾರಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ ಇಡುವನು.” ಎಂದನು. ನಡುವೆ ೨ ಅಡಿ ಉದ್ದವೂ ೭೧ ಅಡಿ ಅಗಲವೂ ಆದ ಒಂದು ಸುಮಾರು ಅರ್ಧಖಸಿನ ಅನಂತರ ಅವರಿಬ್ಬರೂ ವಜೀರ ಹಜಾರವಿದೆ; ಮತ್ತು ಎರಡು ಪಕ್ಕಗಳಲ್ಲಿಯೂ ದೊಡ್ಡ ರನ್ನು ಕಾಣಹೋಗುವುದಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧರಾದರು, ಸಿದ್ದರಾಮನು ಕಟ್ಟಡಗಳೆರಡು ಇವೆ ಈ ಪ್ರಾಸಾದವು ಶುದ್ಧ ಹಿಂದೂ ಮೊಣಕಾಲವರೆಗೆ ಮುಟ್ಟುವ ಕಲಾಬತ್ತಿನ ನಿಲುವಂಗಿಯನ್ನೂ ರಚನಾ ಪದ್ಧತಿಯಂತೆ ಕಟ್ಟಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದರಿಂದ ಅದಕ್ಕೆ ಮುಸ ಕೊರಳಲ್ಲಿ ಚೆಲುವಾದ ಮುತ್ತಿನ ಸರವನ್ನೂ ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಲ್ಮಾನರ ಕಟ್ಟಡಗಳಂತ ಕಮಾನುಗಳು ಮುಂತಾದುದೊಂ ಅಮೌಲ್ಯವಾದ ಜೆಲುವಾದ ಬಣ್ಣದ ಚೂಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನೂ ಧ೨ ದೂ ಅಲ್ಲದೆ ಸರಳವದ ಮೇಲ್ಮುಟ್ಟಗಯಿದೆ. ಸಿದನು, ಆ ಬೊಪ್ಪಿಗೆಯ ಮುಂಗರಯಲ್ಲಿ ಅಂದವಾದ
